კილნბრეინის კაშხალი
| კილნბრეინის კაშხალი | |
|---|---|
 | |
 | |
| მდებარეობდა | ავსტრია |
| კოორდინატები | 47°04′45″ ჩ. გ. 13°20′21″ ა. გ. / 47.07917° ჩ. გ. 13.33917° ა. გ.კოორდინატები: 47°04′45″ ჩ. გ. 13°20′21″ ა. გ. / 47.07917° ჩ. გ. 13.33917° ა. გ. |
| სიმაღლე | 200 მ |
| სიგრძე | 626 მ |
| სიგანე | 41 მ |
| ხმა | 1,580,000 m3 (2,070,000 cu yd) |
| დაიწყო | 1971 |
| 1977 | მოქმედი |
კილნბრეინის კაშხალი – თაღოვანი კაშხალი ჰოჰე ტაუერნის ქედზე, კარინთიაში, ავსტრია. იგი აშენდა 1971–1979 წლებში 200 მეტრის სიმაღლეზე, ის ყველაზე მაღალი კაშხალია ავსტრიაში.[1] კაშხლის წყალსაცავი არის აშენებული ტრადიციულად და წარმოადგენს საწყის დონეს სამსაფეხურიანი სატუმბი საცავის ენერგიის სისტემაში,
რომელიც შედგება ცხრა კაშხლისგან, ოთხი ჰიდროელექტროსადგურისგან და მილსადენებისა და საყრდენების სერიისაგან. კომპლექსი ეკუთვნის ვერბუნდის ენერგოკომპანიას და მოიხსენიება როგორც მალტა-რეისეკის ელექტროსადგურების ჯგუფი. მისი სიმძლავრეა 1,028,5 მეგავატი და მისი წლიური გამომუშავება 1,216 გიგავატსაათია (4,380 TJ). კაშხლის რეზერვუარის შევსებისას, კაშხალში რამდენიმე ბზარი გაჩნდა და საჭირო გახდა შეკეთება, სანამ წყალსაცავი მაქსიმალურ დონეზე მუშაობდა[2][3][4].
მშენებლობა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
კაშხლის აგების გეგმა უკვე შემუშავებული იყო გერმანიის AEG საინჟინრო კომპანიის მიერ, როდესაც კაპრუნის ელექტროსადგური აშენდა ალპების ჩრდილოეთით. პროექტი ავსტრიის ხელისუფლებამ განაახლა მეორე მსოფლიო ომის შემდეგ, 1957 წლიდან გაფართოებული საძიებო ბურღვითი სამუშაოები მიმდინარეობდა, თუმცა კაშხლის მშენებლობა 1971 წლამდე არ დაიწყო. სანამ ცემენტი და სხვა სამშენებლო მასალები მიიტანებოდა ადგილზე, უნდა გაკეთებულიყო მისასვლელი გზის მშენებლობა. ეს რთული აღმოჩნდა, რადგან ციცაბო ხეობა 300 მეტრზე აღწევდა (980 ფუტი) 14 კილომეტრის სიგრძეზე და 13 პროცენტიანი გრადიენტიით ხასიათდებოდა. გზის დასასრულებლად გათხრილი იქნა ექვსი გვირაბი. 1973 წელს, მშენებლობის პროგრესირებასთან ერთად, ცემენტი ადგილზე გადაიტანეს. თერმული გაფართოების შესამცირებლად, ბეტონს ერთდროულად ასხაბდნენ 30 კუბურ მეტრზე (39 კვ.ს.დ.) და მოცირკულირე წყლის მილებით ათავსებდნენ მთელ მასას. ის შედგებოდა 30 სვეტისგან, თითოეული სახსრით. ხეობაში სამშენებლო პირობები არ იყო იდეალური, რადგან მუშები უმკლავდებოდნენ თოვლს და წვიმას.[1]
დასრულება და ბზარები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ბზარები კაშხალზე დაიწყო მის ზედა სართულზე, როდესაც წყალსაცავის დონე იყო 42 მეტრი (138 ფუტი) ზღვის მაქსიმალური 1,902 მეტრის (6,240 ფუტი) დონის ქვევით. კაშხალზე ზეწოლა მოულოდნელად გაიზარდა და ინჟინრები წუხდნენ, რომ დაზიანებული იყო სტრუქტურის სახურავი. იმის გამო, რომ კაშხალი თაღოვანი კაშხლებისთვის ჩვეულებრივი "V" ფორმის ნაცვლად "U" ფორმის იყო, ჰიდროსტატიკური წნევა განსაკუთრებით ძლიერია კაშხლის ქვედა ფენის ქვედა ნაწილში (ქუსლი). კაშხლის ქვედა ადგილებში გადაჭარბებული წყლის გაჟონვის შედეგად, წყლის დონემ დაიწია და ინჟინრებმა გაზარდეს დრენაჟი.
სარეაბილიტაციო სამუშაოების წინსვლის შედეგად წარმოიქმნა ბზარები კაშხლის საყრდენებთან (ფლანგებთან); ქვედა მხრიდან და ჰორიზონტალური მიმართულებით.[5] 1981 – დან 1983 წლამდე მიმდინარეობდა საძირკველის გამაგრებდა პლასტმასით. 1984 წელს წყალსაცავმა 90 პროცენტით შევსება შეძლო. 1979 და 1983 წლებში მან დროებით მიაღწია მაქსიმალურ დონესაც, მაგრამ მისი უსაფრთხოდ შენარჩუნება ვერ მოხერხდა. 1984 წელს წყალსაცავის დონე შემოიფარგლებოდა 15-20 მ-ით (49-66 ფუტი) მაქსიმუმზე დაბალი და ამ დონეზე მას შეეძლო უსაფრთხოდ ემოქმედა, თუმცა შემცირებული სიმძლავრით.
ამ გამოსასწორებელი სამუშაოების მიუხედავად, საჭირო გახდა ისეთი გეგმის მოფიქრება რაც კაშხალს დაზიანებებისგან გადაარჩენდა და უზრუნველჰყოფდა მის დიდხანს ფუნცქიონირებას. ეს მოხდა 70 მ (230 ფუტი) სიმაღლის "ბიძგის ბლოკის" სახით, რომელიც უნდა აშენებულიყო კაშხლის ქვედა ფსკერზე, კაშხლიდან ტვირთის ათვისებისა და მის საყრდენებზე ზეწოლის მიზნით. მისი მშენებლობა დამტკიცდა 1988 წელს და მიმდინარეობდა 1989 – დან 1992 წლამდე. კაშხალსა და ბლოკს შეუერთდა 600 – ზე მეტი სპეციალური ნეოპრენის ბალიში, რომლებიც რეგულირდება წყალსაცავიდან, რომლებიც იზრდება და იწევს. გარდა ამისა, კაშხლის სახსრები და ნაპრალები ხელახლა შეიწოვება, მაგრამ წყალგაუმტარი ფისოვანი ეპოქსია იქ.[6][7] წყალსაცავმა შეძლო მაქსიმალურ დონეზე ფუნქციონირება და ჩვეულ რეჟიმში მუშაობა უკვე 1993 წელს.[8]
რესურსები ინტერნეტში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- კილნბრეინის კაშხალი დაარქივებული 2021-05-06 საიტზე Wayback Machine. – touristlink.com
სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- ↑ 1.0 1.1 Langdon, John. (August 2008) Kölnbreinsperre. John Milton Langdon. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 24 მარტი 2012. ციტირების თარიღი: 4 June 2011.
- ↑ The pumped storage power plant - an intelligent power storage system. Verbund. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 29 აპრილი 2011. ციტირების თარიღი: 29 May 2011.
- ↑ Kolnbrein. Austrian National Committee on Large Dams. ციტირების თარიღი: 29 May 2011.
- ↑ Visitor Centres. Verbund. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 19 აპრილი 2011. ციტირების თარიღი: 1 June 2011.
- ↑ Lombardi, G.. (June 1991) Kolnbrein dam: an unusual solution for an unusual problem. Water Power & Dam Construction. ციტირების თარიღი: 4 June 2011.
- ↑ Kolnbrein Background. SimScience. დაარქივებულია ორიგინალიდან — March 21, 2012. ციტირების თარიღი: 21 September 2018.
- ↑ Smoltczyk, ed.: Ulrich (2003). Procedures. Berlin [u.a.]: Ernst, გვ. 85. ISBN 3-433-01450-7.
- ↑ Kolnbrein Current Status. SimScience. ციტირების თარიღი: 21 September 2018.