კარლ ფონ ფრიში

კარლ ფონ ფრიში
დაბ. თარიღი	20 ნოემბერი 1886
დაბ. ადგილი	ვენა
გარდ. თარიღი	12 ივნისი 1982 (95 წლის)
გარდ. ადგილი	მიუნხენი, გერმანია
დასაფლავებულია	პერლახერ ფროსტის სასაფლაო
მოქალაქეობა	ავსტრია
სამეცნიერო სფერო	ეთოლოგია
მუშაობის ადგილი	ლუდვიგ მაქსიმილიანის მიუნხენის უნივერსიტეტი, გრაცის უნივერსიტეტი, ვროცლავის უნივერსიტეტი და როსტოკის უნივერსიტეტი
ალმა-მატერი	ვენის უნივერსიტეტი და ლუდვიგ მაქსიმილიანის მიუნხენის უნივერსიტეტი
მამა	ანტონ ფონ ფრიში
დედა	მარი ფონ ფრიში
ჯილდოები	ორდენი ხელოვნებისა და მეცნიერების სფეროებში შეტანილი წვლილისათვის, ნობელის პრემია ფიზიოლოგიისა ან მედიცინის დარგში , ბავარიული ორდენი დამსახურებისთვის, ქალაქ ვენის საპატიო ბეჭედი, Great Cross with Star and Sash of the Order of Merit of the Federal Republic of Germany, კალინგის პრემია , ბალცანის პრემია, ლიბენის პრემია, ბავარიის მაქსიმიალიანის ორდენი სამეცნიერო და სახელოვნებო მიღწევებისათვის, Magellanic Premium, გრაცის უნივერსიტეტის საპატიო დოქტორი, ჰარვარდის უნივერსიტეტის საპატიო დოქტორი, ამერიკის ხელოვნებისა და მეცნიერების აკადემიის წევრი, სამეფო საზოგადოების უცხოელი წევრი და ავსტრიის საპატიო ნიშანი „მეცნიერებისა და ხელოვნებისთვის“
ხელმოწერა
	კარლ ფონ ფრიში ვიკისაწყობში

კარლ ფონ ფრიში (გერმ. Karl von Frisch; დ. 20 ნოემბერი, 1886, ვენა, — გ. 12 ივნისი, 1982, მიუნხენი) — ავსტრიელი ეთოლოგი. 1973 წელს მას ნობელის პრემია მიანიჭეს ფიზიოლოგიისა და მედიცინის დარგებში. კარლ ფრიში დიდი ხნის განმავლობაში იკვლევდა ფუტკრების სენსორულ აღქმას და იყო ერთ-ერთი პირველი, რომელმაც გამნარტა ფუტკრების ცეკვის მნიშვნელობა.

კარლი იყო ქირურგისა და უროლოგის, ანტონ ფონ ფრიშის ვაჟი. იგი სწავლობდა ვენაში, შემდეგ კი — მიუნხენში. 1910 წელს მან მიიღო დოქტორის ხარისხი და ამავე წელს დაიწყო მუშაობა ასისტენტად მიუნხენის უნივერსიტეტის ზოოლოგიურ დეპარტამენტში. 1912 წელს იგი გახდა ლექტორი ზოოლოგიის დარგში.

მეცნიერის შესწავლის ობიექტი იყო ევროპული ფუტკარი. მან აღმოაჩინა, რომ ფუტკრებს შეუძლიათ ყვავილების ერთმანეთისგან გარჩევა მათივე სპეციფიკური სუნით. ფუტკრის მგრძნობელობა ტკბილ გემოზე, ადამიანტან შედარებით, უფრო ძლიერია. ფრიში ფიქრობდა, რომ ფუტკრებს შეუძლიათ ფერების ერთმანეთისგან გარჩევა. დღეისათვის დადასტურებულია, რომ ფუტკარი ერთმანეთისგან ვერ განარჩევს წითელსა და შავს, თუმცა შეუძლია ერთმანეთისგან განასხვავოს ყვითელი, თეთრი, ლურჯი და იასამნისფერი.

რესურსები ინტერნეტში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

Karl Von Frisch, The Dance Language and Orientation of Bees, (1967) Harvard University Press
Dance and communication of honey bees
Karl von Frisch, Decoding the Language of the Bee, Nobel Lecture, December 12, 1973
Biography and bibliography in the Virtual Laboratory of the Max Planck Institute for the History of Science
Autobiography

სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

↑ ^1.0 ^1.1 BnF authorities: პლატფორმა ღია მონაცემები — 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a>
↑ ^2.0 ^2.1 Encyclopædia Britannica
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a>
↑ ^3.0 ^3.1 SNAC — 2010.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q29861311"></a>
↑ ^4.0 ^4.1 filmportal.de — 2005.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q15706812"></a>
↑ ^5.0 ^5.1 გერმანიის ეროვნული ბიბლიოთეკა, ბერლინის სახელმწიფო ბიბლიოთეკა, ბავარიის სახელმწიფო ბიბლიოთეკა და სხვ. Record #118693670 // ინტეგრირებული ნორმატიული ფაილი — 2012—2016.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q304037"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q256507"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q170109"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>
↑ http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/medicine/laureates/1973/
↑ https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/
↑ http://www.kalingafoundationtrust.com/website/kalinga-prize-for-the-popularization-of-science.htm

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36524_citetype_Q7094076_citetype_Q27031827"_data-entity-id="Q19938912">[http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb119036425_BnF_authorities]:_პლატფორმა_ღია_მონაცემები<span_class="wef_low_priority_links">_—_2011.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a></div>-1] 1.0 ^1.1 BnF authorities: პლატფორმა ღია მონაცემები — 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q3331189_citetype_Q615699"_data-entity-id="Q5375741">[http://global.britannica.com/biography/Karl-von-Frisch_Encyclopædia_Britannica]<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a></div>-2] 2.0 ^2.1 Encyclopædia Britannica
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q8513_citetype_Q35127_citetype_Q36524_citetype_Q194166"_data-entity-id="Q29861311">SNAC<span_class="wef_low_priority_links">_—_2010.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q29861311"></a></div>-3] 3.0 ^3.1 SNAC — 2010.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q29861311"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q35127_citetype_Q1414426"_data-entity-id="Q15706812">filmportal.de<span_class="wef_low_priority_links">_—_2005.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q15706812"></a></div>-4] 4.0 ^4.1 filmportal.de — 2005.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q15706812"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36524_citetype_Q17152639_citetype_Q1172284_citetype_Q340169"_data-entity-id="Q36578"><i_class="wef_low_priority_links">[[:გერმანიის_ეროვნული_ბიბლიოთეკა|გერმანიის_ეროვნული_ბიბლიოთეკა]],_[[:d:Q170109|ბერლინის_სახელმწიფო_ბიბლიოთეკა]],_[[:d:Q256507|ბავარიის_სახელმწიფო_ბიბლიოთეკა]]_და_სხვ.</i>_[http://d-nb.info/gnd/118693670/_Record_#118693670]_//_ინტეგრირებული_ნორმატიული_ფაილი<span_class="wef_low_priority_links">_—_2012—2016.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q304037"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q256507"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q170109"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a></div>-5] 5.0 ^5.1 გერმანიის ეროვნული ბიბლიოთეკა, ბერლინის სახელმწიფო ბიბლიოთეკა, ბავარიის სახელმწიფო ბიბლიოთეკა და სხვ. Record #118693670 // ინტეგრირებული ნორმატიული ფაილი — 2012—2016.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q304037"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q256507"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q170109"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>

[[http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/medicine/laureates/1973/_http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/medicine/laureates/1973/]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-6] ttp://www.nobelprize.org/nobel_prizes/medicine/laureates/1973/

[[https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/_https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-7] ttps://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/

[[http://www.kalingafoundationtrust.com/website/kalinga-prize-for-the-popularization-of-science.htm_http://www.kalingafoundationtrust.com/website/kalinga-prize-for-the-popularization-of-science.htm]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-8] ttp://www.kalingafoundationtrust.com/website/kalinga-prize-for-the-popularization-of-science.htm

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

თემატური საიტები	Filmportal
ლექსიკონები და ენციკლოპედიები	Большая каталонская · Большая норвежская · Большая российская · Britannica (онлайн) · Notable Names Database
გენეალოგია და ნეკროპოლისტიკა	Find a Grave
ნორმატიული კონტროლი	BAV: ADV12144238 · BNC: a1110045x · BNE: XX826312 · BNF: 119036425 · CONOR: 41996643 · GND: 118693670 · ICCU: IT\ICCU\CFIV\037095 · ISNI: 0000 0000 8163 1090 · LCCN: n50041605 · NDL: 00440244 · NKC: nlk20000083423 · NLA: 35105100 · NTA: 06920148X · NUKAT: n00091562 · LIBRIS: 187559 · SUDOC: 026875640 · VIAF: 89778183 · WorldCat VIAF: 89778183

კარლ ფონ ფრიში

რესურსები ინტერნეტში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

სანავიგაციო მენიუ

პირადი ხელსაწყოები

სახელთა სივრცე

ვარიანტები

გადახედვა

მეტი

ძიება

ნავიგაცია

მონაწილეობა

სხვა პროექტებში

ბეჭდვა/ექსპორტი

ხელსაწყოები

სხვა ენებზე

კარლ ფონ ფრიში
დაბ. თარიღი	20 ნოემბერი 1886(1886-11-20)^[1] ^[2] ^[3] ^[4]
დაბ. ადგილი	ვენა^[5]
გარდ. თარიღი	12 ივნისი 1982(1982-06-12)^[1] ^[2] ^[3] ^[4] (95 წლის)
გარდ. ადგილი	მიუნხენი, გერმანია^[5]
დასაფლავებულია	პერლახერ ფროსტის სასაფლაო
მოქალაქეობა	ავსტრია
სამეცნიერო სფერო	ეთოლოგია
მუშაობის ადგილი	ლუდვიგ მაქსიმილიანის მიუნხენის უნივერსიტეტი, გრაცის უნივერსიტეტი, ვროცლავის უნივერსიტეტი და როსტოკის უნივერსიტეტი
ალმა-მატერი	ვენის უნივერსიტეტი და ლუდვიგ მაქსიმილიანის მიუნხენის უნივერსიტეტი
მამა	ანტონ ფონ ფრიში
დედა	მარი ფონ ფრიში
ჯილდოები	ორდენი ხელოვნებისა და მეცნიერების სფეროებში შეტანილი წვლილისათვის, ნობელის პრემია ფიზიოლოგიისა ან მედიცინის დარგში^[6] ^[7], ბავარიული ორდენი დამსახურებისთვის, ქალაქ ვენის საპატიო ბეჭედი, Great Cross with Star and Sash of the Order of Merit of the Federal Republic of Germany, კალინგის პრემია^[8] , ბალცანის პრემია, ლიბენის პრემია, ბავარიის მაქსიმიალიანის ორდენი სამეცნიერო და სახელოვნებო მიღწევებისათვის, Magellanic Premium, გრაცის უნივერსიტეტის საპატიო დოქტორი, ჰარვარდის უნივერსიტეტის საპატიო დოქტორი, ამერიკის ხელოვნებისა და მეცნიერების აკადემიის წევრი, სამეფო საზოგადოების უცხოელი წევრი და ავსტრიის საპატიო ნიშანი „მეცნიერებისა და ხელოვნებისთვის“
ხელმოწერა
კარლ ფონ ფრიში ვიკისაწყობში