კარინ ბოიე

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
კარინ ბოიე
დაბადების თარიღი 26 ოქტომბერი, 1900(1900-10-26)[1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9] [10]
დაბადების ადგილი Q10707795?[11]
გარდაცვალების თარიღი 24 აპრილი, 1941(1941-04-24)[1] [2] [3] [12] [4] [6] [7] [8] [9] [10] (40 წლის)
გარდაცვალების ადგილი ალინგსოსი[4]
დასაფლავებულია ესტრა-კირკოგარდენი[13] [14]
საქმიანობა მთარგმნელი, პოეტი[10] , რომანისტი, ლიტერატურული კრიტიკოსი, სამეცნიერო ფანტასტიკოსი მწერალი, მწერალი[10] და კრიტიკოსი[10]
ენა შვედური ენა
მოქალაქეობა  შვედეთი
ალმა-მატერი უფსალის უნივერსიტეტი
მეუღლე ლეიფ ბერკი[15]
პარტნიორ(ებ)ი მარგოტ ჰანელი
ხელმოწერა
საიტი karinboye.se/index.shtml

კარინ ბოიე (შვედ. Karin Maria Boye; დ. 26 ოქტომბერი, 1900, გეტებორგი — გ. 24 აპრილი 1941, ალინგსოსი) — შვედი მწერალი.

ბიოგრაფია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

კარინ ბოიე დაიბადა გეტებორგში,[16] ინჟინერ კარლ ფრედრიკ ("ფრიც") ბოიეს (1857-1927)[17] და სიგნოე ბოიეს (1875-1976) ოჯახში.[17] ორივე მშობელი მდიდარ მაღალჩინოსანთა ოჯახიდან იყო. მამა — ინჟინერი, მოგვიანებით კი სადაზღვევო აგენტი, დედა იმავე კომპანიის თანამშრომელი იყო. მამამისი გონებრივი არასტაბილურობით გამოირჩეოდა, კარინი დედამ აღზარდა. 1907 წელს იგი შევიდა მატილდა ჰალსის სკოლაში, გეტებორგში.[18] კარგად სწავლობდა. ჰყავდა ორი ძმა — სვენი (1903-1974) და ულფი (1904-1999).[19] 1909 წელს მამამისი სტოკჰოლმის სადაზღვევო ინსპექციაში მოეწყო და მთელი ოჯახი საცხოვრებლად ამ ქალაქში გადავიდა.

1920 წელს კარინ ბოიმ დაამთავრა საშუალო სკოლა, ერთი წლის შემდეგ კი ჩააბარა გამოცდა დაწყებით კლასების მასწავლებლად მუშაობის უფლების მისაღებად. შემდეგ იგი უფსალის უნივერსიტეტში ჩაირიცხა, ბერძნული, სკანდინავიური ენებისა და ლიტერატურის ისტორიის შესწავლის მიზნით. ჯერ კიდევ 1918 წელს, ფოგელსტადში, საზაფხულო ბანაკში, კარინი შეხვდა ანიტა ნათორსტს უფსალაში მათ განაახლეს ურთიერთობა. შვიდი წლით უფროსი ნათორსტი უნივერსიტეტში თეოლოგიასა და ჰუმანიტარულ მეცნიერებებს სწავლობდა. სწავლის ბოლო წელს ბოიე „კლარტეს“ სოციალისტურ წრეში შევიდა.[20] 1928 წელს ჩააბარა გამოცდა სტოკჰოლმის უნივერსიტეტის ფილოსოფიის მაგისტრის წოდების მისაღებად. უფსალას დატოვება, მისი სიტყვებით, გადატვირთულობამ და სტრესმა აიძულა.

1922 წელს კარინ ბოიეს დებიუტი შედგა ლექსების კრებულით „ღრუბლები“ — ახალგაზრდა ქალის ფიქრები ღმერთზე, ცხოვრებისეულ სირთულეებსა და მის მომავალზე. ამ ლექსებს აქვთ საკუთარი მახასიათებლები და მოტივები. ფორმა გამოირჩევა მსუბუქი რითმებითა და ალიტერაციისკენ მიდრეკილებით. შემდგომ კრებულებში — „დამალული მიწა“ (1924) და „ბუხრები“ (1927) — ავტორი ქრისტიანული ეთიკის პოზიციიდან მოგვიწოდებს გამბედაობისკენ, ბრძოლისა და თავგანწირვასაკენ. 1925 წელს ის გამოვიდა ცნობილი ლექსით „სიტყვა ადამიანს“ (შვედ. Tal till mannen) სტუდენტური საგაზაფხულო ფესტივალზე. 1931 წელს სკანდინავიური რომანების კონკურსზე მისმა პირველმა რომანმა „ასტარტამ“ მიიღო პრიზი.

1927 წელს კარინ ბოიე შეუერთდა სოციალისტური ჟურნალის „Clarté“-ის რედაქციას. იგი ასევე იყო ჟურნალ „სპექტრუმის“ (Spektrum) ერთ-ერთი დამაარსებელი და 1931-1932 წლებში ჯოზეფ რივკინთან, ერიკ მესტერტონთან და გუნარ ეკელეფთან ერთად შედიოდა „სპექტრის“ რედკოლეგიაში. კარინ ბოიე ფინანსებით დაეხმარა ამ გამოცემის დაარსებაში. 1928 წელს, მამის გარდაცვალების შემდეგ, მან მიიღო მემკვიდრეობა და ფინანსურად დამოუკიდებელი იყო რამდენიმე წლის განმავლობაში.

მან თარგმნა თომას მანის რომანი „ჯადოსნური მთა“ ( 1929 ), თარგმნიდა ტომას სტერნზ ელიოტს, პროპაგანდას უწედვა სიურრეალიზმს.

1930 წელს იგი ეწვია საბჭოთა კავშირს. 1932-1933 წლებში ცხოვრობდა ბერლინში. შემდეგ დაწერა რომანი – დისტოპია „კალოკაინი“ ( 1940 ), რომელიც გახდა მისი ყველაზე ცნობილი ნამუშევარი, არაერთხელ დაიბეჭდა და თარგმნილია მრავალ ენაზე.

1929-1932 წლებში კარინ ბოიემ იქორწინა სტატისტიკოსი ლეიფ ბერკზე (1907-2000),[21] [22] პოლიტიკოსის, ელჩისა და ჟურნალისტის კაი ბერკის ძმაზე.

აღიარება[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

მან ღრმა გავლენა მოახდინა სკანდინავიურ პოეზიაზე. ბიეის ლექსები მიუძღვნეს ინგერ ჰაგერუპმა, ჰარი მარტინსონმა, იალმარ გულბერგმა. 1983 წელს შვედეთში შეიქმნა კარინ ბოიეს საზოგადოება. 2004 წელს უფსალას უნივერსიტეტის ბიბლიოთეკას მისი სახელი მიენიჭა.

შემოქმედება[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

პოეზიის წიგნები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  • Moln (1922)
  • Gömda land (1924)
  • Härdarna (1927)
  • För trädets skull (1935)
  • De sju dödssynderna (1941)

რომანები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ლიტერატურა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  • Abenius M. Karin Boye. Stockholm: A.Bonnier, 1965
  • Ross B. Politische Utopien von Frauen: von Christine de Pizan bis Karin Boye. Dortmund: Edition Ebersbach, 1998
  • Fabbri M. Scrittrici del Novecento europeo: Karin Boye, Else Lasker-Schüler, Gianna Manzini, Virginia Woolf, Simone Weil, Marina Cvetaeva. Pistoia: CRT, 1998
  • Hammarström C. Karin Boye. Stockholm: Natur och Kultur, 2001
  • Nolte U. Schwedische «social fiction»: die Zukunftsphantasien moderner Klassiker der Literatur von Karin Boye bis Lars Gustafsson. Münster: Verl.-Haus Monsenstein und Vannerdat, 2002.

სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  1. ↑ 1.0 1.1 Bibliothèque nationale de France BnF authorities: პლატფორმა ღია მონაცემები — 2011.
  2. ↑ 2.0 2.1 Encyclopædia Britannica
  3. ↑ 3.0 3.1 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
  4. ↑ 4.0 4.1 4.2 Oscars kyrkoarkiv, Död- och begravningsböcker, SE/SSA/6025/F I/7 (1941-1946), bildid: 00030175_00022 — გვ. 15.
  5. ↑ NooSFere — 1999.
  6. ↑ 6.0 6.1 FemBio database
  7. ↑ 7.0 7.1 ბროკჰაუზის ენციკლოპედია
  8. ↑ 8.0 8.1 Gran Enciclopèdia Catalana — Grup Enciclopèdia, 1968.
  9. ↑ 9.0 9.1 Babelio — 2007.
  10. ↑ 10.0 10.1 10.2 10.3 10.4 The Fine Art Archive — 2003.
  11. ↑ Swedish Census 1900 — Riksarkivet.
  12. ↑ Sveriges dödbok
  13. ↑ https://www.svenskagravar.se/gravsatt/89dc64cc-bd17-446c-b631-ad890886a101 — Svenskagravar.se.
  14. ↑ Östra kyrkogården: Karin Boye — kulturgravar.se.
  15. ↑ Publicistklubbens porträttmatrikel — Stockholm: Publicistklubben, 1935. — 724 გვრ.
  16. ↑ Bengt A. Öhnander, Statyer berättar — 76 konstverk i Göteborg. Tre böcker: Göteborg 2004, s. 45
  17. ↑ 17.0 17.1 Sveriges dödbok 1901—2009. Sveriges släktforskarförbund, Solna, isbn 978-91-87676-59-8, libris 11931231
  18. ↑ www.karinboye.se. Tidsaxel
  19. ↑ Sveriges dödbok 1901—2009. Sveriges släktforskarförbund. Solna, isbn 978-91-87676-59-8, libris 11931231
  20. ↑ Karin Boye — A Biographical Profile. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2017-06-19. ციტირების თარიღი: 2020-10-06.
  21. ↑ Runeberg, Svenskt författarlexikon
  22. ↑ Кристер Енандер. «Литературный портрет Карин Бойе» на сайте Общества Карин Бойе, 02.01. 2012
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=კარინ_ბოიე&oldid=4115647“-დან