კამბოჯური რიელი
კამბოჯური რიელი (ქხმერული: រៀល; ნიშანი: ៛; კოდი : KHR ) — კამბოჯის ოფიციალური ვალუტა. ქვეყანაში ორი განსხვავებული რიელი
კამბოჰური რიელი រៀល | |||
---|---|---|---|
| |||
კოდი ISO 4217 | KHR | ||
ქვეყანა | კამბოჯა | ||
ოფიციალური მომხმარებლები |
კამბოჯა | ||
შედგება | 100 10 კაკისგან
| ||
სიმბოლო | ៛ | ||
მონეტები | 50, 100, 200, 500 რიელი | ||
ბანკნოტები | 100, 500, 1,000, 2000, 5000, 10 000, 20 000, 50 000 რიელი (ხშირად გამოყენებადი)
| ||
ცენტრალური ბანკი | კამბოჯის ეროვნული ბანკი | ||
საიტი | [1] |
გამოიყენებოდა, პირველი გამოიცა 1953 წლიდან 1975 წლის მაისამდე. 1975 – დან 1980 წლამდე ქვეყანას არ ჰქონდა მონეტარული სისტემა. მეორე ვალუტა, ასევე სახელწოდებით ,,რიელი", გაიცემა 1980 წლის 20 მარტიდან.
პოპულარული რწმენის თანახმად, ვალუტის სახელი მომდინარეობს მდინარე მეკონგის თევზიდან, რიელიდან (ქმერულ ენაზე ,,პატარა თევზი"). უფრო სავარაუდოა, რომ სახელი მომდინარეობს მექსიკის რეალური ვერცხლის მაღალი შემცველობიდან, რომელსაც მალაიელი, ინდოელი და ჩინელი ვაჭრები იყენებენ მე -19 საუკუნის შუა პერიოდში კამბოჯაში. [1]
პირველი რიელი, 1953–1975 წწ
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]რიელი თავდაპირველად იყოფოდა 100 სენტიმედ (შემოკლებით სენტი. მონეტები), მაგრამ ეს შეიცვალა 1959 წელს, და გახდა 100 სენი (សេន) პირველი რამდენიმე წლის განმავლობაში რიელი და პიასტრი ერთდროულად გამოიყენებოდა. პირველი რიელის ბანკნოტები ასევე მოხსენიებული იყო როგორც პიასტრები.
პირველი გამოცემა, 1955 – 56: 1 რიელი, 5 რიელი, 10 რიელი, 50 რიელი.
მეორე გამოცემა, 1956: 1 რიელი, 20 რიელი, 50 რიელი, 100 რიელი, 500 რიელი.
მესამე გამოცემა, 1963: 5 რელსი, 10 რელსი, 100 რიელი.
მეოთხე გამოცემა, 1972: 100 რიელი *, 500 რელილი, 1000 რელსი *, 5000 რელილი *. (* გამოუცემელია. )
-
1 რიელი
-
1 რიელი
-
10 რიელი
-
10 რიელი
-
500 რიელი
-
500 რიელი
მონეტები
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]1953 წლის 10, 20 და 50 სენტიმეების მონეტები მოჭრეს ალუმინში და იყო იგივე ზომის, როგორც ლაოსისა და სამხრეთ ვიეტნამის შესაბამისი ატ და ქსუს მონეტები (თუმცა ლაოსის მონეტებისგან განსხვავებით ხვრელების გარეშე). გაეროს სურსათისა და სოფლის მეურნეობის ორგანიზაციის მონეტების პროგრამის ფარგლებში, 1970 წელს უნდა გამოშვებულიყო 1 ნიკელის მონეტა, რომელიც არ გამოვიდა, რაც შესაძლოა ნოდოტომ სიჰანუკის მთავრობის დამხობის გამო იყო.[2]
წითელი ქმერები 1975–1980, 1993–1999
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]მიუხედავად იმისა, რომ წითელი ქმერები ბანკნოტებს ბეჭდავდნენ, ეს კუპიურები არ გაცემულა, რადგან ფულის გაუქმება მოხდა მას შემდეგ, რაც ქმერულმა მთავარმა ქვეყანაზე კონტროლი აიღო.
მეხუთე გამოცემა, 1975: 0,1 რიელი (1 კაკ), 0,5 რიელი (5 კაკ), 1 რიელი, 5 რიელი, 10 რიელი, 50 რიელი, 100 რიელი.[3]
1993 წელს მათ დაბეჭდეს ფერადი ბანკნოტების სერია შეზღუდული გამოყენებისათვის მათ მიერ კონტროლირებად ტერიტორიებზე გამოსაყენებლად.
მეორე რიელი, 1980 წლიდან დღემდე
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]1978 წლის ვიეტნამის შემოჭრის შემდეგ, 1980 წელს 1 აპრილს შეიქმნა რიელი, როგორც კამბოჯის ეროვნული ვალუტა. თავდაპირველად 4 რიელი = 1 აშშ დოლარი . იგი იყოფა 10 კაკად ან 100 სენად.
მეექვსე გამოცემა, 1979: 0,1 რიელი (1 კაკი), 0,2 რიელი (2 კაკი), 0,5 რიელი (5 კაკ), 1 რიელი, 5 რიელი, 10 რიელი, 20 რიელი, 50 რიელი.
მეშვიდე გამოცემა, 1987: 5 რიელი, 10 რიელი.
მერვე გამოცემა, 1990-92: 50 რიელი, 100 რიელი, 500 რიელი.
მეცხრე ნომერი, 1992-93: 200 რიელი, 1000 რიელი *, 2 000 რიელი *. (* გამოუცემელია. )
მეათე გამოცემა, 1995 წელი: 1000 რიელი, 2 000 რიელი, 5 000 რიელი, 10 000 რიელი, 20 000 რიელი, 50 000 რიელი, 100 000 რიელი.
მეთერთმეტე გამოცემა, 1995-99: 100 რიელი, 200 რიელი, 500 რიელი, 1000 რიელი.
მეთორმეტე გამოცემა, 2001-07: 50 რიელი, 100 რიელი, 500 რიელი, 1000 რიელი, 2 000 რიელი, 5 000 რიელი, 10 000 რიელი, 50 000 რიელი.
მეცამეტე გამოცემა; 2008-13 წლები: 100 რიალი, 500 რიელი, 1000 რიელი, 2 000 რიელი, 10 000 რიელი, 20 000 რიელი, 50 000 რილეი, 100 000 რიელი.
მეთოთხმეტე გამოცემა; 2016: 1000 რიელი, 5,000 რიელი.
მეთხუთმეტე გამოცემა; 2018 წელი: 20,000 რიელი.
ბანკნოტები
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]100 რიელი (2001-08-09 და 2015-01-14)
500 რიელი (2002-04-04 და 2014-01-14)
1000 რიელი (2006-01-06 და 2017-10-25)
2000 რიელი (2008-01-03 და 2013-11-09)
5000 რიელი (2001-04-06 და 2017-10-25)
10,000 რიელი (2001-04-06 და 2015-05-07)
20,000 რიელი (2008-05-12 და 2018)
50,000 რიელი (2001-04-06 და 2014-05-06)
100,000 რიელი (2013-05-14) [4]
სურათი | ღირებულება | პარამეტრები | ძირითადი ფერი | თარიღი | |||
---|---|---|---|---|---|---|---|
ავერსი | რევერსი | გამოცემის | გამოყენების დაწყების | გაუქმების | |||
50 რიელი | 130 × 60 მმ | მუქი ყავისფერი | 2002 | აგვისტო 29, 2002 | მიმდინარე | ||
100 რიელი | 130 × 60 მმ | იისფერი, ყავისფერი, მწვანე | 2001 | აგვისტო 9, 2001 | მიმდინარე | ||
100 რიელი | 138 × 64 მმ | ნარინჯისფერი და ყავისფერი | 2014 | იანვარი 14, 2015 | მიმდინარე | ||
500 რიელი | 138 × 64 მმ | წითელი და იისფერი | 2002 2004 2014 |
აპრილი 4, 2003 | მიმდინარე | ||
500 რიელი | ვარდისფერი და ნაცრისფერი | 2014 | იანვარი 14, 2014 | მიმდინარე | |||
1 000 რიელი | 138 × 64 მმ | ყავისფერი და ლურჯი | 2005 2007 2014 |
იანვარი 6, 2006 | მიმდინარე | ||
1 000 რიელი | 146 × 68 მმ | იისფერი და ლურჯი | 2016 | ოქტომბერი 25, 2017 | მიმდინარე | ||
2 000 რიელი | 146 × 68 მმ | მწვანე, შავი, ყვითელი | 2007 2015 |
იანვარი 3, 2008 | მიმდინარე | ||
5 000 რიელი | 146 × 68 მმ | მწვანე და ნაცრისფერი | 2001 2002 2004 2007 |
აპრილი 6, 2001 | მიმდინარე | ||
5 000 რიელი | 146 × 68 მმ | მეწამული და ყავისფერი | 2015 | ოქტომბერი 25, 2017 | მიმდინარე | ||
10 000 რიელი | 146 × 68 მმ | მეწამული, ყავისფერი და ლურჯი | 2001 2005 2006 |
აპრილი 6, 2001 | მიმდინარე | ||
10 000 რიელი | 146 × 68 მმ | ლურჯი | 2015 | მაისი 15, 2015 | მიმდინარე | ||
15 000 რიელი | იისფერი | 2019 | ოქტომბერი 7, 2019[5] | მიმდინარე | |||
20 000 რიელი | 155 × 72 მმ | მეწამული | 2008 | დეკემბერი 5, 2008 | მიმდინარე | ||
50 000 რიელი | 150 × 70 მმ | მეწამული, ყავისფერი და ლურჯი | 2001 | აპრილი 6, 2001 | მიმდინარე | ||
50 000 რიელი | 155 × 72 მმ | ყავისფერი | 2013 | მაისი 6, 2014 | მიმდინარე |
მნიშვნელობა | ზომები | მთავარი ფერი | Თარიღი | |||
---|---|---|---|---|---|---|
ბეჭდვა | პრობლემა | გაყვანა | ამოწურვა | |||
1000 რიელი | 148 × 68 მმ | იასამნისფერი და მუქი ლურჯი | 2012 წ | 2013 წლის 30 იანვარი | ||
2000 რიელი | 155 × 72 მმ | 2013 წ | 2013 წლის 8 ნოემბერი | |||
20,000 რიელი | 155 x 72 მმ | ღია და მუქი ვარდისფერი და ნაცრისფერი | 2017 წ | მიმდინარე | ||
100000 რიელი | 170 × 77 მმ | მწვანე | 2012 წ | 2013 წლის 14 მაისი |
მონეტები
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]პირველი მონეტები იყო 5 სენის ღირენულენის, მოჭრილი 1979 წელს და დამზადებულია ალუმინისგან. აღარ მოჭრეს მონეტები 1994 წლამდე, როდესაც შემოვიდა ნომინალი 50, 100, 200 და 500 რიელი. ამასთან, ისინი იშვიათად გვხვდება მიმოქცევაში. [6]
რესურსები ინტერნეტში
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- კამბოჯის ვალუტის კრებული - გამოსახულია კამბოჯაში გამოშვებული ყველა ბანკნოტი
- კამბოჯის ისტორიული ბანკნოტები (ინგლისურად და გერმანულად)
სქოლიო
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- ↑ The strange adventure of the Cambodian currency. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 17 ნოემბერი 2013. ციტირების თარიღი: 16 March 2012.
- ↑ Cambodian FAO 1 riel coin on catalog. ციტირების თარიღი: 2013-06-22.
- ↑ Cambodian Currency Collection Cambodian Currency Collection დაარქივებული 2009-07-20 საიტზე Wayback Machine.
- ↑ Cambodian Currency Collection Cambodian Currency Collection დაარქივებული 2009-07-20 საიტზე Wayback Machine.
- ↑ New note to mark King's coronation. The Phnom Penh Post (October 8, 2019). დაარქივებულია ორიგინალიდან — მაისი 11, 2021. ციტირების თარიღი: ნოემბერი 27, 2020.
- ↑ De Launey, Guy. (30 March 2011) Cambodia's riel survives alongside the dollar. BBC News. BBC. ციტირების თარიღი: 18 March 2013.
|