კალიუმის ბისულფატი

	კალიუმის ბისულფატი
ზოგადი
სისტემური სახელწოდება	კალიუმ წყალბადის სულფატი
ტრადიციული სახელწოდება	კალიუმის მჟავა სულფატი
ქიმიური ფორმულა	KHSO4
ფიზიკური თვისებები
სიმკვრივე	2.245 გ/სმ³
თერმული თვისებები
დნობის ტემპერატურა	197 °C
დუღილის ტემპერატურა	300 °C

კალიუმის ბისულფატი — არაორგანული ნაერთი ქიმიური ფორმულით KHSO₄. არის კალიუმის მჟავა მარილი, რომელიც შეიცავს გოგირდმჟავის მჟავურ ნაშთს, აქვს თეთრი ფერი. არის წყალში კარგად ხსნადი მყარი ნივთიერება.

მიღება[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

1985 წლისთვის მანჰეიმის პროცესით 1 მილიონი ტონა კალიუმის ბისულფატი იქნა წარმოებული. მთავარი პროდუქტებია გოგირდმჟავა და კალიუმის ქლორიდი, ეს რეაქცია ეგზოთერმულია (ანუ მის დროს გამოიყოფა სითბო):^[1]^[2]

KCl + H₂SO₄ → HCl + KHSO₄

კალიუმის ბისულფატი ასევე მიიღება კალიუმის ნიტრატზე გოგირდმჟავას მოქმედებით:^[3]

KNO₃ + H₂SO₄ → KHSO₄ + HNO₃

ქიმიური თვისებები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

თერმული დეკომპოზიციის დროს კალიუმის ბისულფატი გადაგის სხვა მდგომარეობაში, მიიღება კალიუმის პიროსულფატი და გამოიყოფა წყალი:^[1]

2 KHSO₄ → K₂S₂O₇ + H₂O

600 °C-ზე გაცხელებისას კალიუმის ბისულფატი გარდაიქმნება კალიუმის სულფატად და გამოიყოფა გოგირდის ტრიოქსიდი:^[4]

K₂S₂O₇ → K₂SO₄ + SO₃

გამოყენება[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

კალიუმის ბისულფატი ძირითადად გამოიყენება კალიუმის ბიტარტარატის დასამზადებლად, რომელიც გამოიყენება მეღვინეობაში^[5]. ასევე გამოიყენება, როგორც დეზინტეგრაციული აგენტი ანალიზურ ქიმიაში ან წინამორბედი ნივთიერება კალიუმის პერსულფატის ძლიერი მჟანგავის მისაღებად^[6].

სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

↑ ^1.0 ^1.1 Washington Wiley, Harvey (1895) Principles and Practice of Agricultural Analysis: Fertilizers. Easton, PA.: Chemical Publishing Co., გვ. 218. ციტირების თარიღი: 31 December 2015.
↑ H. Schultz, G. Bauer, E. Schachl, F. Hagedorn, P. Schmittinger (2005). „Potassium Compounds“. Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry. Weinheim: Wiley-VCH. doi:10.1002/14356007.a22_039. ISBN 978-3527306732.CS1-ის მხარდაჭერა: იყენებს ავტორის პარამეტრს (link)
↑ Pradyot, Patnaik (2003) Handbook of Inorganic Chemicals. New York: McGraw-Hill, გვ. 636. ISBN 978-0070494398.
↑ Iredelle Dillard Hinds, John (1908) Inorganic Chemistry: With the Elements of Physical and Theoretical Chemistry. New York: John Wiley & Sons., გვ. 547. ციტირების თარიღი: 31 December 2015.
↑ Weisblatt, Jayne; Montney, Charles B. (2006) Chemical Compounds. ISBN 978-1-4144-0453-0.
↑ Brauer, Georg (1963). Handbook of Preparative Inorganic Chemistry Vol. 1, 2nd Ed.. Newyork: Academic Press, გვ. 392. ISBN 978-0121266011.

პორტალი ქიმია

[Washington-1] 1.0 ^1.1 Washington Wiley, Harvey (1895) Principles and Practice of Agricultural Analysis: Fertilizers. Easton, PA.: Chemical Publishing Co., გვ. 218. ციტირების თარიღი: 31 December 2015.

[UllmannK-2] H. Schultz, G. Bauer, E. Schachl, F. Hagedorn, P. Schmittinger (2005). „Potassium Compounds“. Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry. Weinheim: Wiley-VCH. doi:10.1002/14356007.a22_039. ISBN 978-3527306732.CS1-ის მხარდაჭერა: იყენებს ავტორის პარამეტრს (link)

[HB2003-3] Pradyot, Patnaik (2003) Handbook of Inorganic Chemicals. New York: McGraw-Hill, გვ. 636. ISBN 978-0070494398.

[4] Iredelle Dillard Hinds, John (1908) Inorganic Chemistry: With the Elements of Physical and Theoretical Chemistry. New York: John Wiley & Sons., გვ. 547. ციტირების თარიღი: 31 December 2015.

[5] Weisblatt, Jayne; Montney, Charles B. (2006) Chemical Compounds. ISBN 978-1-4144-0453-0.

[Georg-6] Brauer, Georg (1963). Handbook of Preparative Inorganic Chemistry Vol. 1, 2nd Ed.. Newyork: Academic Press, გვ. 392. ISBN 978-0121266011.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]