იუნესკოს მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლები რუსეთში

2012 წლის მონაცემებით რუსეთში იუნესკოს მსოფლიო მემკვიდრეობის 25 ძეგლია, რაც საერთო რაოდენობის 2,5%-ია (სულ 981). 15 ობიექტი კულტურული კრიტერიუმის მქონეა, მათგან 6 კი ადამიანის შექმნილია (i კრიტერიუმი), ხოლო 10 ბუნებრივი კრიტერიუმის მქონე. ამის გარდა, 2012 წლის მდგომარეობით რუსეთში მდებარე 26 მსოფლიოს მემკვიდრეობის კანდიდატ ძეგლთა სიაშია.^[1] პირველი ობიექტები მემკვიდრეობის ძეგლთა სიაში მე-14 სესიის დროს შეიტანეს, 1990 წელს.

სია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ცხრილში მოცემულია ობიექტები, იუნესკოს მსოფლიო მემკვიდრეობის სიაში, მათი დამატების თარიღის ზრდის მხედვით.

#	სახელწოდება	მდებარეობა	დაარსების თარიღი	სიაში შეტანის წელი	№	კრიტერიუმები
1	სანქტ-პეტერბურგის ისტორიული ცენტრი და მასთან დაკავშირებული ძეგლთა კომპლექსები (ცარსკოე-სელო, პეტერგოფი, პავლოვსკი, სტრელნა, გატჩინა, ლომონოსოვი, როპშა, პულკოვო, შლისელბურგი, კრონშტადტი)	ფედერალური მნიშვნელობის ქალაქი: სანქტ-პეტერბურგი და ლენინგრადის ოლქი ფედერალური ოკრუგი: ჩრდილო-დასავლეთის ფედერალური ოკრუგი	XVIII —XX სს.	1990	540	i, ii, iv, vi
2	კიჟი	უახლოესი ქალაქი: მედვეჟეგორსკი; კარელიის რესპუბლიკა ჩრდილო-დასავლეთი	XVIII —XIX	1990	544	i, iv, v
3	მოსკოვის კრემლი და წითელი მოედანი	ფედერალური მნიშვნელობის ქალაქი: მოსკოვი ფედერალური ოკრუგი: ცენტრალური	XIII —XVII	1990	545	i, ii, iv, vi
4	დიდი ნოვგოროდი	ქალაქი: დიდი ნოვგოროდი ნოვგოროდის ოლქი ფედერალური ოკრუგი: ჩრდილო-დასავლეთი	XI —XVII საუკუნე	1992	604	ii, iv, vi
5	სოლოვეცკის კუნძულების არქიტექტურული და ისტორიული ანსამბლი	უახლოესი ქალაქი: არხანგელსკი არხანგელსკის ოლქი ფედერალური ოკრუგი: ჩრდილო-დასავლეთი	XVI —XVII საუკუნე	1992	632	iv
6	ვლადიმირისა და სუზდალის თეთრი მონუმენტები	ქალაქები: ვლადიმირი, სუზდალი ვლადიმირის ოლქი ფედერალური ოკრუგი: ცენტრალური	XII —XIII საუკუნე	1992	633	i, ii, iv
7	კოლომენსკოეს ამაღლების თეთრი ეკლესია	ფედერალური მნიშვნელობის ქალაქი: მოსკოვი ფედერალური ოკრუგი: ცენტრალური	XVI საუკუნე	1994	634	ii
8	წმინდა სერგის სამების ლავრის არქიტექტურული ანსამბლი	ქალაქი: სერგიევ-პოსადი მოსკოვის ოლქი ფედერალური ოკრუგი: ცენტრალური	XV —XVIII	1993	657	ii, iv
9	კომის უღრანი ტყეები	კომის რესპუბლიკა ფედერალური ოკრუგი: ჩრდილო-დასავლეთი	—	1995	719	vii, ix
10	ბაიკალის ტბა	ბურიატეთის რესპუბლიკა ირკუტსკის ოლქი ციმბირის ფედერალური ოკრუგი	—	1996	754	vii, viii, ix, x
11	კამჩატკის ვულკანები	კამჩატკის მხარე შორეული აღმოსავლეთის ფედერალური ოკრუგი	—	1996	765	vii, viii, ix, x
12	ცენტრალური სიხოტე-ალინი	პრიმორიეს მხარე; ფედერალური ოკრუგი: შორეულიაღმოსავლეთი	—	2001	766	x
13	ალთაის ოქროს მთები	ალთაის რესპუბლიკა; ფედერალური ოკრუგი: ციმბირი	—	1998	768	x
14	უბსუ-ნური	ტუვა; ფედერალური ოკრუგი: ციმბირი ( მონღოლეთთან ერთად)	—	2003	769	ix, x
15	დასავლეთი კავკასიონი	კრასნოდარის მხარე, ადიღეს რესპუბლიკა, ფედერალური ოკრუგი: სამხრეთი	—	1999	900	ix, x
16	ყაზანის კრემლი	ქალაქი: ყაზანი რესპუბლიკა: თათრეთი ფედერალური ოკრუგი: ვოლგისპირეთი	XVI —XXI	2000	980	ii, iii, iv
17	ფერაპონტოვის მონასტერი	უახლოესი ქალაქი: კირილოვი ვოლოგდის ოლქი ფედერალური ოკრუგი: ჩრდილო-დასავლეთი	XV —XVII	2000	982	i, iv
18	კურშის ცელა	უახლოესი ქალაქი: ზელენოგრადსკი კალინინგრადის ოლქი ფედერალური ოკრუგი: ჩრდილო-დასავლეთი ( ლიეტუვასთან ერთად )	—	2003	994	v
19	დერბენტი	რესპუბლიკა: დაღესტანი ფედერალური ოკრუგი: ჩრდილოეთ კავკასიის ფედერალური ოკრუგი	VI —XIX	2003	1070	iii, iv
20	ვრანგელის კუნძული	ჩუკოტკის ავტონომიური ოკრუგი ფედერალური ოკრუგი: შორეულიაღმოსავლეთი	—	2004	1023	ix, x
21	ნოვოდევიჩის მონასტერი	ფედერალური მნიშვნელობის ქალაქი: მოსკოვი; ფედერალური ოკრუგი: ცენტრალური	XVI —XVII	2004	1097	i, iv, vi
22	იაროსლავლის ისტორიული ცენტრი	ქალაქი: იაროსლავლი იაროსლავლის ოლქი ფედერალური ოკრუგი: ცენტრალური	XVI —XX	2005	1170	ii, iv
23	სტრუვეს გეოდეზიური რკალი (2 პუნქტი)	უახლოესი ქალაქი: კინგისეპი ლენინგრადის ოლქი ფედერალური ოკრუგი: ჩრდილო-დასავლეთი ( ნორვეგიასთან , შვედეთთან, ფინეთთან, ესტონეთთან, ლატვიასთან , ლიეტუვასთან , ბელარუსთან, მოლდოვასთან და უკრაინასთან) ერთად	XIX საუკუნე	2005	1187	ii, iii, vi
24	პუტორანის პლატო	კრასნოიარსკის მხარე ფედერალური ოკრუგი: ციმბირი	—	2010	1234	vii, ix
25	ლენის სვეტები	უახლოესი ქალაქი: პოკროვსკი სახა ფედერალური ოკრუგი: შორეული აღმოსავლეთი	—	2012	1299	viii
26	ბუგარის ისტორიულ-არქეოლოგიური კომპლექსი	ქალაქი: ბოლგარი რესპუბლიკა: თათრეთი ფედერალური ოლქი: ვოლგისპირეთი	X —XV საუკუნეები	1998	981	ii, vi

ძეგლების გეოგრაფიული მდებარეობა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

3, 21

იუნესკოს მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლები რუსეთში

კანდიდატები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

მოცემულ ცხრილში წარმოდგენილია ძეგლები, რომლებიც მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლების კანდიდატთა სიაში არიან.

#	სახელწოდება	მდებარეობა	დაარსების თარიღი	სიაში შეტანის წელი	№	კრიტერიუმები
1	ასასა და ჯეირახის კულტურულ-ისტორიული ლანდშაფტი	რესპუბლიკა: ინგუშეთი ფედერალური ოკრუგი: ჩრდილო-კავკასია	ჩვ.წ V საუკუნე—XVII საუკუნე	1996	569	არ არის მითითებული
2	Архитектурно-исторический комплекс «Странноприимный дом» графа Шереметьева	Город федерального значения: Москва Федеральный округ: Центральный	XIX საუკუნე	1996	571	i, iii, vi
3	ვალაამის არქიპელაგი	კარელიის რესპუბლიკა ფედერალური ოკრუგი: ჩრდილო-დასავლეთი	XIX საუკუნიდან	1996	572	არ არის მითითებული
4	Комплекс исторических зданий в Свияжске	თათრეთის რესპუბლიკა ფედერალური ოკრუგი: ვოლგისპირეთი	XVI საუკუნიდან	1998	1111	არ არის მითითებული
5	ირკუტსკის ისტორიული ცენტრი	ირკუტსკის ოლქი; ფედერალური ოკრუგი: ციმბირი	XIX საუკუნიდან	1998	1166	არ არის მითითებული
6	მოსკოვის მაცხოვრის ტაძარი	ფედერალური მნიშვნელობის ქალაქი: მოსკოვი ფედერალური ოკრუგი: ცენტრალური	1994—1997	1998	1168	ii, vi
7	Ростовский кремль	ქალაქი: როსტოვი იაროსლავლის ოლქი ფედერალური ოკრუგი: ცენტრალური	XVII საუკუნე	1998	1185	ii, iii, iv, vi
8	Железнодорожный мост через реку Енисей	Город: Красноярск Край: Красноярский Федеральный округ: Сибирский	1899	2000	1459	i, ii, iv
9	Исторический центр Енисейска	Край: Красноярский Федеральный округ: Сибирский	XVII საუკუნიდან	2000	1460	ii, iii, iv
10	Церковь Димитрия на крови	Город: Углич Область: Ярославская Федеральный округ: Центральный	XVII საუკუნე	2001	1518	i, ii, iv
11	ფსკოვი	ფსკოვის ოლქი; ფედერალური ოკრუგი: ჩრდილო-დასავლეთი	X საუკუნიდან	2002	1638	i, ii, iv
12	Петроглифы Сикачи-Аляна	Край: Хабаровский Федеральный округ: Дальневосточный	—	2003	1787	არ არის მითითებული
13	Тебердинский заповедник (расширение объекта Западный Кавказ)	Ближайший город: Карачаевск,Теберда Республика: Карачаево-Черкесия Федеральный округ: Северо-Кавказский	—	2004	1862	vii, viii, ix, x
14	Даурский заповедник	Край: Забайкальский Федеральный округ: Сибирский	—	2005	1996	x
15	Командорские острова	Ближайшее поселение: Никольское Край: Камчатский Федеральный округ: Дальневосточный	—	2005	1997	vii, viii, ix, x
16	Магаданский заповедник	Область: Магаданская Федеральный округ: Дальневосточный	—	2005	1998	vii, viii, ix, x
17	Красноярские столбы	Ближайший город: Красноярск Край: Красноярский Федеральный округ: Сибирский	—	2007	5113	vii, viii, ix, x
18	ვასიუგანის ჭაობი	ომსკის, ნოვოსიბირსკისა და ტომსკის ოლქები ფედერალური ოკრუგი: ციმბირი	—	2007	5114	vii, viii, ix, x
19	Ансамбль Астраханского кремля	Город: Астрахань Область: Астраханская Федеральный округ: Южный	XVI საუკუნე	2008	5368	ii, iii, iv
20	Ильменские горы	Ближайший город: Миасс Область: Челябинская Федеральный округ: Уральский	—	2008	5388	vi, vii, viii
21	ტანაისის არქეოლოგიური მუზეუმ-ნაკრძალი	უახლოესი ქალაქი: დონის როსტოვი ოლქი: როსტოვი ფედერალური მხარე: სამხრეთი	ძვ. წ. III საუკუნე —V საუკუნე	2009	5422	ii, iii, v
22	Кремли России (Астраханский, Псковский, Угличский)	Города: Астрахань, Псков, Углич Область: Астраханская, Псковская, Ярославская Федеральный округ: Южный, Центральный, Северо-Западный	XI საუკუნიდან	2010	5517	ii, iii, iv
23	ბიკინი (ცენტრალური სიხოტე-ალინი)	მხარე: ხაბაროვსკისა და პრიმორიეს მხარეები ფედერალური ოკრუგი: შორეულიაღმოსავლეთი	—	2010	5571	x
24	Архитектурно-парковый ансамбль Измайлово	Город федерального значения: Москва Федеральный округ: Центральный	XVII საუკუნე	2011	5622	ii, iv
25	ბაშკირეთის ურალის კომპლექსი (შულგან-ტაშის ნაკრძალი და ალტინ-სოლოკის აღკვეთილი)	რესპუბლიკა: ბაშკირეთი ფედერალური ოკრუგი: ვოლგისპირეთი	—	2011	5666	i, iii, v, vi, viii, x