ისტიგლალიატის ქუჩა
ისტიგლალიატის ქუჩა (აზერ. Istiqlaliyyət küçəsi) — ქუჩა აზერბაიჯანის დედაქალაქ ბაქოში. ქუჩა იწყება გიულისტანის სასახლედან, მდებარეობს ბაქოს სამხრეთით მაღლობზე და გრძელდება ჩრდილოეთით, შემდეგ ჩრდილო-აღმოსავლეთით და მთავრდება აზიზ ალიევისა და მამედ ამინ რასულზადეს ქუჩების კვეთასთან, შადრევნების მოედნის კიდესთან.
მიმოხილვა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ისტიგლალიატის ქუჩა ბაქოს ერთ-ერთი უძველესი ქუჩაა. ქუჩის ყოფილი სახელწოდებაა „ნიკოლაევსკაია“, რომელიც რუსეთის იმპერიის დროს რუსეთის ცარის, ნიკოლოზ I-ის დროს ეწოდა. ბოლშევიკური რევოლუციის შემდეგ ქუჩას „პარლამენტსკაია“ დაერქვა, ხოლო საბჭოთა კავშირის დროს მას „კომუნისტიჩესკაია“ ეწოდებოდა. 1991 წლიდან, აზერბაიჯანის სახელმწიფო დამოუკიდებლობის აღდგენის შემდეგ ქუჩას სახელი კიდევ ერთხელ შეეცვალა და „ისტიგლალიატი“ ეწოდა, რაც აზერბაიჯანულ ენაზე „სუვერენიტეტს“, „სახელმწიფოებრიობას“ ნიშნავს. ქუჩა 2.2 კმ-ის სიგრძისაა. ქალაქის ისტორიულ ნაწილში მდებარეობის გამო, ისტიგლალიატი დედაქალაქის ერთ-ერთ ყველაზე ლამაზ ქუჩად მიიჩნევა.
მნიშვნელოვანი შენობა-ნაგებობები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ქუჩაზე სამთავრობო ოფისები, უნივერსიტეტები, მაღაზიები, ბუტიკები და რესტორნები მდებარეობს. ისტიგლალიატის ერთ-ერთი მთავარი ღირსშესანიშნაობაა გიულისტანის საქორწინო სასახლე კომპლექსი, რომელიც ბაქოს ყურეს გადაჰყურებს. სასახლეში სამთავრობო და არასმთავრობო ორგანიზაციების ოფიციალური დაწესებულებებია განთავსებული და ქვეყნის მნიშვნელოვან ღონისძიებებს მასპინძლობს. სასახლე 1970-იან წლებში ქალაქის მთავარი არქიტექტორის, ალიშ ლამბარანსკის ინიციატივით აიგო,[1][2]1980 წელს გაიხსნა და 1998 წელს განახლდა.
ისტიგლალიატის ქუჩაზე მდებარეობს პრეზიდენტის სასახლე (აზერბაიჯანის პრეზიდენტის ოფისი). სხვა სამთავრობო შენობათაგან აღსანიშნავია ბაროკოს სტილით აგებული ბაქოს აღმასრულებელი ხელისუფლების შენობა (აზერ. Bakı Şəhər İcra Hakimiyyəti) რომელიც XX საუკუნის დასაწყისში აიგო. მერიის შენობა ჯოზეფ გოსლავსკის უკანასკნელი ნამუშევარია, რომელიც კაზიმიერს შკორევიჩმა და ჯოზეფ პლოსკომ დაასრულეს. ისტიგლალიატის ქუჩაზე მდებარეობს გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის აზერბაიჯანის წარმომადგენლობითი ოფისიც.
საგანმანათლებლო დაწესებულებათაგან ისტიგლალიატის ქუჩაზე მდებარეობს დასავლეთ კასპიური უნივერსიტეტი, რომელიც 1991 წელს ჰუსეინ ბაღიროვმა დააარსა და მსოფლიოს წამყვან უნივერსიტეტებთან თანამშრომლობს. ისტორიულ ნაწილში დმებარეობს აზერბაიჯანის სახელმწიფო ეკონომიკური უნივერსიტეტიც, რომელიც 1930 წელს დაარსდა და სამხრეთ კავკასიის ერთ-ერთი უდიდესი საგანმანათლებლო ინსტიტუტია.
ისტიგლალიატის ქუჩაზე მდებარეობს აზერბაიჯანის უმთავრესი სახელმწიფო კვლევითი ორგანიზაცია აზერბაიჯანის მეცნიერებათა ეროვნული აკადემია, რომელიც სოციალურ მეცნიერებათა ღონისძიებათა მთავარი წარმმართველი ორგანოა.
ქუჩის ღირსშესანიშნაობებს შორისაა აზერბაიჯანის სახელმწიფო ფილარმონიის დარბაზიც, რომელიც 1912 წელს აიგო და აზერბაიჯანის უმთავრესი საკონცერტო დარბაზია. ღირსშესანიშნაობათა შორისაა იჩერი-შეჰერის მეტროსადგური, იჩერი შეჰერის ჩრდილოეთი კედელი და მირზა ალექპერ საბირის ბაღი. ისტიგლალიატის ქუჩის, აჰმედ ჯავადის, აზერბაიჯანის ქუჩისა და ისლამ საფარელის ქუჩების კვეთაში მდებარეობს შუა საუკუნეების სპარსელი პოეტის, ნიზამი განჯევის 6 მეტრის სიმაღლის სპილენძისგან დამზადებული ძეგლი.
რესურსები ინტერნეტში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- Kommunisticheksya-Parlamentskaya-Nikolayevskaya-Istiglaliyyat (Baku)[მკვდარი ბმული]
- Old street and square names in Baku
სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- ↑ „The Architectural Face of Modern Baku. Profile: Alish Lambaranski“. Azerbaijan International. ციტირების თარიღი: October 11, 2010.
- ↑ Biographies database. Abbas Asgarov. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2016-03-11. ციტირების თარიღი: 2010-11-24.