ისინდი
ისინდი (ძვ. ჯირითი), ძველი ქართული ცხენოსნური სპორტული თამაშობა. ტარდება 150-210 მ სიგრძისა და 40-50 მ სიგანის ოთხკუთხა სწორ მოედანზე. მონაწილეობს ცხენოსანთა თანაბარი რაოდენობის ორი გუნდი - თითოეულში არანაკლებ ექვსი მხედრისა (მოთამაშეთა რიცხვი შეიძლება ათამდე გაიზარდოს). ყოველი მხედარი შეიარაღებულია 120-150 სმ სიგრძის შუბით, რომელსაც ბოლოზე დამაგრებული აქვს დარტყმის დასასუსტებელი "ჩაჩი" (შუბსაც ისინდი ჰქვია). გუნდები დაეწყობიან მოედნის სასტარტო ხაზზე. დამწყები (კენჭისყრით) გუნდის პირველი "გამომწვევი" მსაჯის ნიშანზე მიიჭრება მოპირდაპირე გუნდთან, გადაკვეთს მის საჯარიმო ხაზს და ცდილობს თავისი ისინდი მოახვედროს მოწინააღმდეგეს (23 ქულა) ან მის ცხენს (1 ქულა). ტყორცნის შემდეგ იგი სწრაფად უბრუნდება თავის გუნდს და დგება ბოლოში. მეორე გუნდის პირველი მოთამაშე მსაჯის ნიშანზე ჭენებით გამოეკიდება მეტოქე გუნდის "გამომწვევს" საჯარიმო ხაზამდე და ცდილობს გაიმეოროს იგივე, შემდეგ კი სწრაფად გაბრუნდეს უკან, რომ მოწინააღმდეგე გუნდის მომდევნო მხედარმა ვერ მოარტყას ისინდი მას ან მის ცხენს. მოწინააღმდეგის ნატყორცნი ისნდის ჰაერში დაჭერისათვის მხედარი დამატებით 2 ქულას იღებს. იმარჯვებს გუნდი, რომელიც მეტ ქულას დააგროვებს (საჯარიმო ქულების გამოკლებით. საჯარიმო ქულა ინიშნება გვერდითი ხაზის დარღვევის, სასტარტო ნიშნის შემოუვლელობის, ისნდის ხელგაუშვებლად მხედრის ან ცხენის ჩხვლეტისა და სხვა დროს). ფრეს შემთხვევაში მსაჯს უფლება აქვს დაუმატოს დრო (არაუმეტეს 5 წუთისა). ისინდი განსაკუთრებით დასავლეთ საქართველოში იყო გავრცელებული.
ლიტერატურა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- Начкебия К. Г., Грузинские народные конные игры, Тб., 1964
- ელაშვილი ვ., ქსე, ტ. 5, გვ. 229, თბ., 1980