ივან ისაკოვი

ივან სტეპანოვიჩ ისაკოვი
	Հովհաննես Իսակով
ეროვნება	სომხები
დაბადების თარიღი	22 აგვისტო, 1894
დაბადების ადგილი	ჰაჯიკენდი, ყარსი, რუსეთის იმპერია
გარდაცვალების თარიღი	11 ოქტომბერი, 1967 (73 წლის)
გარდაცვალების ადგილი	მოსკოვი, საბჭოთა კავშირი
ჯარის სახეობა	Soviet Navy
სამხედრო სამსახურის წლები	1917–1967
წოდება	საბჭოთა კავშირის ფლოტის ადმირალი
მეთაურობდა	ბალტიის ფლოტი
ბრძოლები/ომები	პირველი მსოფლიო ომი ; ზამთრის ომი ; მეორე მსოფლიო ომი
ჯილდოები	სტალინური პრემია, ლენინის ორდენი, ლენინის ორდენი, მედალი „იაპონიაზე გამარჯვებისათვის“, მედალი „1941-1945 წლების დიდ სამამულო ომში გერმანიაზე გამარჯვებისათვის“, წითელი დროშის ორდენი, საბჭოთა კავშირის გმირი, სამამულო ომის 1-ლი ხარისხის ორდენი, Jubilee Medal "XX Years of the Workers' and Peasants' Red Army", Order of Ushakov, 1st class, წითელი ვარსკვლავის ორდენი, მედალი „ლენინგრადის დაცვისათვის“, მედალი „მოსკოვის დაცვისათვის“, მედალი „სევასტოპოლის დაცვისათვის“, მედალი „კავკასიის დაცვისათვის“, „1941-1945 წლების დიდ სამამულო ომში გამარჯვების 20 წლისთავის“ საიუბილეო მედალი, Jubilee Medal "30 Years of the Soviet Army and Navy", Jubilee Medal "40 Years of the Armed Forces of the USSR", მოსკოვის 800 წლისთავის მედალი, Medal "In Commemoration of the 250th Anniversary of Leningrad", Order of the People's Liberation, პარტიზანული ვარსკვლავის ორდენი, Wound stripe, Order of the Cross of Grunwald, 1st class, ლენინის ორდენი, უშაკოვის ორდენი, Order of the Cross of Grunwald და სტალინური 1-ლი ხარისხის პრემია

ივან სტეპანოვიჩ ისაკოვი (სომხ. Հովհաննես Իսակով; დ. 22 აგვისტო, 1894 წელი, ჰაჯიკენდი, ყარსი, რუსეთის იმპერია - გ. 11 ოქტომბერი, 1967 წელი, მოსკოვი, საბჭოთა კავშირი) — სომეხი სამხედრო მეთაური, საბჭოთა საზღვაო ძალების შტაბის უფროსი, სსრკ საზღვაო ძალების მინისტრის მოადგილე და საბჭოთა კავშირის ფლოტის ადმირალი. მან გადამწყვეტი როლი ითამაშა მეორე მსოფლიო ომის დროს საბჭოთა საზღვაო ძალების, განსაკუთრებით ბალტიის და შავი ზღვის ფლოტების ფორმირებაში. სამხედრო კარიერის გარდა, ისაკოვი იყო საბჭოთა კავშირის მეცნიერებათა აკადემიის ოკეანოგრაფიული კომიტეტის წევრი და მწერალი 1958 წელს და 1967 წელს გახდა სომხეთის საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკის მეცნიერებათა აკადემიის საპატიო წევრი.^[1]

ადრეული წლები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ივან ისაკოვი დაიბადა ყარსის ოლქის სოფელ ჰაჯიკენდში. რუსეთის რევოლუციის შემდეგ მან სახელი გადაირქვა. მისი დაბადებიდან მალევე გარდაიცვალა მამა. ამის შემდეგ დედამისმა სამი შვილი თავის ძმასთან ერთად გაზარდა. ივანის ბიძა ოცნებობდა ფლოტში სამსახურზე და ჰქონდა საზღვაო ლიტერატურის ბიბლიოთეკა, რამაც განაპირობა ისაკოვისადმი წყლის ხომალდების მიმართ სიყვარული.^[2] ოჯახი მოგვიანებით გადავიდა ტფილისში, სადაც სწავლობდა მათემატიკასა და ინჟინერიას ადგილობრივ სკოლაში, რომელიც ისაკოვმა დაამთავრა 1913 წელს.^[1]

სამხედრო სამსახური[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

1917 წელს ისაკოვი გადავიდა პეტროგრადში და ჩაირიცხა რუსეთის იმპერიის საზღვაო ძალების გვარდიის სკოლაში და დაამთავრა იმავე წლის მარტში. მან დაიწყო სამსახური ოქტომბრის რევოლუციის შემდეგ ბალტიის ზღვის ფლოტში ტორპედოს ოფიცრად, სადაც მსახურობდა რამდენიმე სამხედრო გემზე, მათ შორის იზიასლავის, რიგის, კობჩიკისა და კორშუნის. 1918 წელს მან მონაწილეობა მიიღო რამდენიმე ბრძოლაში გერმანიის საიმპერატორო საზღვაო ძალების წინააღმდეგ ბრესტ-ლიტოვსკის ხელშეკრულების ხელმოწერამდე, რამაც ფაქტობრივად დაასრულა ომი რუსეთსა და გერმანიას შორის. ისაკოვი შემდეგ მსახურობდა კასპიის ზღვაში, 1920 წელს დაბრუნდა ბალტიისპირეთში და შემდგომში ის მსახურობდა შავ ზღვაში 1920-იანი წლების შუა ხანებამდე.^[3]

1922 წლიდან 1927 წლამდე ის იყო შავი ზღვის ფლოტის საზღვაო ძალების შტაბის უფროსის მოადგილე. 1928 წელს ისაკოვმა დაასრულა აკადემიური კურსები ლენინგრადის საზღვაო აკადემიაში და 1930 წლიდან იყო ბალტიის ფლოტის შტაბის უფროსი. 1932 წელს ისაკოვი გახდა საბჭოთა საზღვაო სამხედრო აკადემიის ხელოვნების განყოფილების პროფესორი და ხელმძღვანელი და ხუთი წლის განმავლობაში ასწავლიდა იქ, სანამ არ დაწინაურდა ბალტიის ფლოტის მეთაურად. 1938 წლიდან 1939 წლამდე ხელმძღვანელობდა საზღვაო აკადემიას. ისაკოვი შემდეგ დაინიშნა საზღვაო საქმეთა ვიცე-კომისრად, ხოლო 1939 წელს იგი ხელმძღვანელობდა საზღვაო დელეგაციას შეერთებულ შტატებში, რომლის მიზანი იყო ახალი სამხედრო გემების შეძენა. იგი შეხვდა საზღვაო ძალების მდივანს, მაგრამ დელეგაცია ხელცარიელი დაბრუნდა უკან, ვინაიდან აშშ-ს არ სურდა დახმარების გაწევა საბჭოთა კავშირისთვის.^[4] ზამთრის ომის დაწყებისთანავე ისაკოვმა შეწყვიტა სწავლება და დაიწყო აქტიური სამხედრო სამსახური. ის კოორდინაციას უწევდა არა მხოლოდ საზღვაო ხომალდების მოძრაობას ბალტიის ზღვაში, არამედ წითელი არმიის სახმელეთო ჯარებს საბჭოთა ომში ფინეთის წინააღმდეგ. 1941 წლიდან 1943 წლამდე ისაკოვი იყო მთავარი საზღვაო შტაბის უფროსი. 1946-1947 წლებში იგი იყო საზღვაო ძალების მთავარი შტაბის უფროსი. 1947-1950 წლებში ისაკოვი გახდა საზღვაო ძალების მთავარსარდალის მოადგილე, ხოლო 1950-1956 წლებში იყო საზღვაო მინისტრის მოადგილე. 1957 წლიდან იგი იყო თავდაცვის სამინისტროს გენერალური ინსპექციის წევრი.

ლიტერატურა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

Åselius, Gunnar (2005). The Rise and Fall of the Soviet Navy in the Baltic 1921–1941. New York: Routledge. ISBN 0-7146-5540-6.
Harutyunyan, Ashot H. (1975) Սովետական Միության Նավատորմի Ծովակալ Ի.Ս. Իսակով (ռազմական ակնարկ) (Admiral of the Soviet Navy, I.S. Isakov [A Military Essay]). Yerevan: Haypethrat.

რესურსები ინტერნეტში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

საბჭოთა კავშირის გმირები: ივან სტეპანოვიჩ ისაკოვი (რუსულად)

სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

↑ ^1.0 ^1.1 Baghdasaryan A. and Ashot H. Harutyunyan. «Իսակով, Հովհաննես Սթեփանի» (Isakov, Hovhanness Stepani). Armenian Soviet Encyclopedia. vol. iv. Yerevan: Armenian Academy of Sciences, 1978, pp. 389–390.
↑ Адмирал флота Советского Союза И. С. Исаков. Flot.com. Retrieved 7 November 2013.
↑ Dotsenko, V.D. (2001) "Slovar' Biograficheskiy Morskoy" (Naval Biographical Dictionary). St. Petersburg: Logos. p.166 ISBN 5-87288-128-2.
↑ Polmar, Norman and Jurrien Noot. Submarines of the Russian and Soviet Navies, 1718–1990. Annapolis, Maryland: US Naval Institute Press, 1991, p. 82. ISBN 0-87021-570-1.

[SAE-1] 1.0 ^1.1 Baghdasaryan A. and Ashot H. Harutyunyan. «Իսակով, Հովհաննես Սթեփանի» (Isakov, Hovhanness Stepani). Armenian Soviet Encyclopedia. vol. iv. Yerevan: Armenian Academy of Sciences, 1978, pp. 389–390.

[2] Адмирал флота Советского Союза И. С. Исаков. Flot.com. Retrieved 7 November 2013.

[Dotsenko-3] Dotsenko, V.D. (2001) "Slovar' Biograficheskiy Morskoy" (Naval Biographical Dictionary). St. Petersburg: Logos. p.166 ISBN 5-87288-128-2.

[4] Polmar, Norman and Jurrien Noot. Submarines of the Russian and Soviet Navies, 1718–1990. Annapolis, Maryland: US Naval Institute Press, 1991, p. 82. ISBN 0-87021-570-1.

[1]

[2]

[3]

[4]