შინაარსზე გადასვლა

თექვსმეტობითი თვლის სისტემა

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია

თექვსმეტობითი თვლის სისტემა ან თვლის თექვსმეტობითი სისტემაპოზიციური თვლის სისტემა, რომლის ფუძეა 16.

რიცხვები 0-დან 9-მდე და ლათინური ასოები A-დან F-მდე ჩვეულებრივ გამოიყენება ამ რიცხვების სისტემის ციფრებად. ასოებს A, B, C, D, E, F აქვთ მნიშვნელობები 1010, 1110, 1210, 1310, 1410, 1510 შესაბამისად. თექვსმეტობითი რიცხვის მაგალითია: 1A45F0D (1A45F0D16 = 27 549 45310).

გარდაქმნის წესები იგივეა რაც 2-ობით სისტემაში, ოღონდ აქ ფუძე იქნება 16, ხოლო წონა 16n, სადაც n არის ციფრის პოზიცია 16-ობით რიცხვში, გაყოფაც ხდება 16-ზე.

2-ბითი რიცხვის 16-ობით თვლის სისტემაში წარმოსადგენად, უნდა მოვიქცეთ ისე როგორც 8-ობითში ოღონდ აქ დაჯგუფება ხდება ოთხ-ოთხად და გამოიყენება შესაბამისობის შემდეგი ცხრილი:

016  = 00002
116  = 00012
216  = 00102
316  = 00112
416  = 01002
516  = 01012
616  = 01102
716  = 01112
816  = 10002
916  = 10012
A16  = 10102
B16  = 10112
C16  = 11002
D16  = 11012
E16  = 11102
F16  = 11112

8-ბითის მსგავსად აქაც დაჯგუფება ხდება მარჯვნიდან მარცხნივ. მაგალითად,

011110002 = 7816, 11012 = D16, 1000101111112 = 8BF16,

თუ ოთხად დაჯგუფება არ ხერხდება, მაშინ მარცხნიდან ეწერება 0-ები, ისევე როგორც გვქონდა 8-ბითში, მაგალითად,

0112=00112=316, ან 1011102=001011102=2E16.

როგორც ვხედავთ 8-ობით და 16-ობით სისტემებში ორობითი რიცხვების წარმოდგენა აშკარად მოკლდება.

რესურსები ინტერნეტში

[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]