თეოპეტრის მღვიმე
| თეოპეტრის მღვიმე | |
|---|---|
| Σπήλαιο της Θεόπετρας | |
| |
| კოორდინატები: 39°40′56″ ჩ. გ. 21°40′54″ ა. გ. / 39.68222° ჩ. გ. 21.68167° ა. გ. | |
| ქვეყანა | საბერძნეთი |
| ტერიტორიული ერთეული | კალამბაკა, თესალია |
| აბსოლუტური სიმაღლე | 300 მ |
| მოცულობა | 500 მლნ. მ³ |
  | |
თეოპეტრის მღვიმე — კირქვის მღვიმე, რომელიც მდებარეობს სოფელ თეოპეტრაში, მეტეორის მუნიციპალიტეტი, თესალია, საბერძნეთი. ის განლაგებულია კირქვის კლდოვანი ფორმაციის ჩრდილო-აღმოსავლეთ მხარეს, კალამბაკადან 3 კმ-ის (2 მილის) სამხრეთით.[1] ეს ადგილი სულ უფრო მნიშვნელოვანი ხდება, რადგან ადამიანის არსებობა დადასტურებულია შუა და ზედა პალეოლითის, მეზოლითის, ნეოლითის და შემდგომი პერიოდების ყველა ეტაპზე, რაც აკავშირებს პლეისტოცენს ჰოლოცენთან.[2]
თეოპეტრის კლდე
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]რადიოკარბონული მტკიცებულებები აჩვენებს ადამიანის არსებობას სულ მცირე 50,000 წლის წინ.[2] გათხრები დაიწყო 1987 წელს ნ. კიპარისი-აპოსტოლიკის ხელმძღვანელობით, რომლებიც მიზნად ისახავდა თესალიის პალეოლითური პერიოდის შესახებ კითხვებზე პასუხის გაცემას.
მღვიმის რამდენიმე მახასიათებელი მიუთითებს ადამიანთა დასახლებაზე.[3][4]
თეოპეტრის მღვიმე შეიცავს საბერძნეთის ერთ-ერთ უგრძეს არქეოლოგიურ თანმიმდევრობას, რომელიც მოიცავს შუა და ზედა პალეოლითის, ასევე მეზოლითის და ნეოლითის კულტურულ ნარჩენებს.[5][6][7] ჩანაწერებმა აჩვენა მნიშვნელოვანი პალეოგარემოს მონაცემები, რომლებიც ეფუძნება სედიმენტურ თვისებებსა და ბოტანიკურ ნარჩენებს.[8]
აღმოჩენებს შორისაა ადამიანის მიერ აშენებული ქვის კედელი, რომელიც დღესაც დგას და აშენებულია დაახლოებით ძვ. წ. 21 000 წელს. ეს არის ადამიანის მიერ შექმნილი სტრუქტურის უძველესი ცნობილი მაგალითი.[9] სავარაუდოდ, კედელი აშენდა მისი მაცხოვრებლების ცივი ქარებისგან დასაცავად უკანასკნელი გამყინვარების პერიოდის პიკზე.
გეოლოგიურად, კირქვის კლდის ფორმირება დათარიღებულია ზედა ცარცულ პერიოდში, ძვ. წ. 135-65 მილიონი წლით [10][11]
არქეოგენეტიკა
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]2016 წელს მკვლევარებმა წარმატებით ამოიღეს დნმ თეოპეტრის მღვიმეში დაკრძალული ორი ინდივიდის წვივის ძვლიდან. ორივე ინდივიდი აღმოაჩინეს მეზოლითის დაკრძალვის კონტექსტში და ცალ-ცალკე დაათარიღეს ძვ. წ. 7288-6771 და ძვ. წ. 7605-7529 წლებით. აღმოჩნდა, რომ ორივე ინდივიდი მიეკუთვნებოდა ჰაპლოჯგუფ K1c-ს.[12]
წვდომა
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]მღვიმე მდებარეობს სოფელ თეოპეტრის ცენტრიდან ჩრდილოეთით, ფეხით სავალ მანძილზე. თეოპეტრის მღვიმის მუზეუმი (ბერძნულად: Μουσείο Σπηλαίου Θεόπετρας) მდებარეობს სოფელში.
სქოლიო
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- ↑ Karkanas, Panagiotis; White, Dustin; Lane, Christine S.; Stringer, Chris; Davies, William; Cullen, Victoria L.; Smith, Victoria C.; Ntinou, Maria; Tsartsidou, Georgia; Kyparissi-Apostolika, Nina (June 2015). „Tephra correlations and climatic events between the MIS6/5 transition and the beginning of MIS3 in Theopetra Cave, central Greece“. Quaternary Science Reviews. 118: 170–181. Bibcode:2015QSRv..118..170K. doi:10.1016/j.quascirev.2014.05.027.
- ↑ 2.0 2.1 Yorgos Facorellis; Nina Kyparissi-Apostolika; Yannis Maniatis (2001). „The cave of Theopetra, Kalambaka: Radiocarbon evidence for 50,000 years of human presence“. Radiocarbon. 43 (2B): 1029–1048. doi:10.1017/s0033822200041692. ციტირების თარიღი: 11 January 2017.
alternate copy. Facorellis et alii. (2001). "The cave of Theopetra, Kalambaka". Radiocarbon, 43 (2B), 1029–1048.. - ↑ Facorellis, Yorgos; Kyparissi-Apostolika, Nina; Maniatis, Yannis (2001). „The Cave of Theopetra, Kalambaka: Radiocarbon Evidence for 50,000 Years of Human Presence“. Radiocarbon. 43 (2B): 1029–1048. doi:10.1017/S0033822200041692. S2CID 59415809.
- ↑ The Theopetra Cave in Thessaly: A 130,000 year old prehistory (Part 1) (5 October 2015).
- ↑ Kyparissi-Apostolika N. (1998). „The Significance of Theopetra Cave for Greek Prehistory“, Préhistoire d' Anatolie Genèse de Deux Mondes, გვ. 241–252.
- ↑ Kyparissi-Apostolika N. (1999). „The Palaeolithic deposits of Theopetra Cave in Thessaly (Greece)“, The Palaeolithic Archaeology of Greece and Adjacent Areas, გვ. 232–239.
- ↑ Panagopoulou E. (1999). „The Theopetra middle palaeolithic assemblages: Their relevance to the middle palaeolithic of Greece and adjacent areas“. Proceedings of the 1st International Conference on the Palaeolithic of Greece and Adjacent Areas (ICOPAG). Athens, Greece: British School at Athens: 252–265.
- ↑ Tsartsidou, Georgia; Karkanas, Panagiotis; Marshall, Gilbert; Kyparissi-Apostolika, Nina (13 March 2014). „Palaeoenvironmental Reconstruction and Flora Exploitation at the Palaeolithic Cave of Theopetra, Central Greece: The evidence from phytolith analysis“ (PDF). Archaeological and Anthropological Sciences. 7 (2): 169–185. doi:10.1007/s12520-014-0183-6. S2CID 129431281.
- ↑ Chasiotis, Kostas. (2014-01-15) Theopetra Cave, a 130,000 years old prehistoric site en-US. ციტირების თარიღი: 2022-07-06
- ↑ Ardaens, E. (1978). Geologie de la chaine du Vardussia, comparaison avec le massif du Koziakas (Grèce Continentale) (fr). Th è se 3 è me cycle..
- ↑ Karkanas, P. (1999). Lithostratigraphy and micromorphology of Theopetra cave deposits, Thessaly, Greece: Some preliminary results.. Studies of the British School at Athens, გვ. 240–251.
- ↑ Hofmanová, Zuzana; Kreutzer, Susanne; Hellenthal, Garrett; Sell, Christian; Diekmann, Yoan; Díez-del-Molino, David; van Dorp, Lucy; López, Saioa; Kousathanas, Athanasios; Link, Vivian; Kirsanow, Karola; Cassidy, Lara M.; Martiniano, Rui; Strobel, Melanie; Scheu, Amelie; Kotsakis, Kostas; Halstead, Paul; Triantaphyllou, Sevi; Kyparissi-Apostolika, Nina; Urem-Kotsou, Dushka; Ziota, Christina; Adaktylou, Fotini; Gopalan, Shyamalika; Bobo, Dean M.; Winkelbach, Laura; Blöcher, Jens; Unterländer, Martina; Leuenberger, Christoph; Çilingiroğlu, Çiler; Horejs, Barbara; Gerritsen, Fokke; Shennan, Stephen J.; Bradley, Daniel G.; Currat, Mathias; Veeramah, Krishna R.; Wegmann, Daniel; Thomas, Mark G.; Papageorgopoulou, Christina; Burger, Joachim (2016). „Early farmers from across Europe directly descended from Neolithic Aegeans“. Proceedings of the National Academy of Sciences. 113 (25): 6886–6891. doi:10.1073/pnas.1523951113. ISSN 0027-8424. PMC 4922144. PMID 27274049.CS1-ის მხარდაჭერა: მრავალი სახელი: ავტორების სია (link)