ვუპი გოლდბერგი

ვუპი გოლდბერგი
ვუპი გოლდბერგი
დაბადების სახელი	კერინ ელეინ ჯონსონი
დაბადების თარიღი	13 ნოემბერი, 1955; ნიუ-იორკი, აშშ
საქმიანობა	მსახიობი, მომღერალი, დიჯეი, ტელეწამყვანი, პროდიუსერი, ავტორი, კომიკოსი
აქტიური	1981–დღემდე
ოსკარი	საუკეთესო მსახიობი ქალი მეორეხარისხოვან როლში; 1990 — მოჩვენება;
ოქროს გლობუსი	საუკეთესო მსახიობი ქალი დრამაში; 1985 — იისფერი; საუკეთესო მსახიობი ქალი მეორეხარისხოვან როლში; 1990 — მოჩვენება;
BAFTA	საუკეთესო მსახიობი ქალი მეორეხარისხოვან როლში; 1990 — მოჩვენება;

ვუპი გოლდბერგი (ინგლ. Whoopi Goldberg, ნამდვილი სახელი კერინ ჯონსონი; დ. 13 ნოემბერი, 1955, ნიუ-იორკი) — ამერიკელი მსახიობი-კომედიანტი და ტელეწამყვანი. გოლდბერგი იმ ცამეტ ადამიანთა შორისაა, რომელთაც მოგებული აქვთ ემის, გრემის, ოსკარისა და ტონის ჯილდოები, ასევე დღის პროგრამებისთვის დაწესებული ემი. 1990 წელს ის ჰოტი მაკდენიელის შემდეგ მეორე აფრო-ამერიკული წარმოშობის მსახიობი გახდა, რომელმაც ამერიკის კინოაკადემიის უმაღლესი ჯილდო მიიღო. მას ორი ოქროს გლობუსი და ორი სატურნის ჯილდო აქვს მიღებილი „ვარსკვლავური გზის თაობასა“ და „მოჩვენებაში“ შესრულებული როლებისთვის.

ბიოგრაფია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ადრეული წლები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

გოლდბერგი დაიბადა ნიუ-იორკის მეტწილად ემიგრანტებით დასახლებულ უბან ჩელსიში, ღარიბ ოჯახში. მეტსახელი ვუპი („whoopee cushion“-იდან, რაც ბალიშას ნიშნავს) კერინმა ბავშვობაშივე აირჩია როგორც სამსახიობო ფსევდონიმი. რვა წლიდან ერინ რუბენსტაინის სამოყვარულო თეატრის სცენაზეა; სწორედ ბავშვობაში მიიღო პირველად და უკანასკნელად სამსახიობო ოსტატობის გაკვეთილები. პედაგოგები გოგონაში ადრეგაღვიძებულ ნიჭს მაღალ შეფასებას აძლევდნენ. სრულფასოვანი განათლება გოლდბერგს არ მიუღია, ის რამდენიმე წელიწადს ჩამორჩენილთა სიაში ირიცხებოდა, შემდგომ კი სკოლის სულ მიტოვებაც მოუწია, რადგან დისლექსია სჭირდა და კითხვაც კი არ შეეძლო გამართულად.

60-იანი წლების დამლევს გოლდბერგი სახლიდან წავიდა, ჰიპებს შეეკედლა და კომუნაში დაიწყო ცხოვრება, სადაც ჯერ მარიხუანას, შემდეგ კი უფრო ძლიერ პრეპარატებს მიეძალა. დიდხანს არსად უმუშავია, უმუშევართა დახმარებით გაჰქონდა თავი. ნარკოტიკებისთვის თავის დაბებება არაერთხელ სცადა, თუმცა უშედეგოდ. ნარკოდამოკიდებულებისგან გათავისუფლება მხოლოდ 70-იანი წლების დამდეგს რეჟისორ ელვინ მარტინთან შეხვედრის შემდეგ მოახერხა, რომელიც ანტინარკოტიკულ კამპანიის წარმომადგენელი იყო. მარტინმა გოლდბერგი ცხოვრების წესის შეცვლის აუცილებლობაში დაარწმუნა და ნარკოტიკებისთვისაც თავი დაანებებინა. მარტინი და კერინი მალე დაქორწინდნენ, ერთი წლის თავზე მათ ქალიშვილი ალექსანდრა შეეძინათ.

თეატრი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

კერინი ღამის გუშაგად, აგურების დამწყობად და მიცვალებულთა გრიმიორად მოუწია მუშაობა, სანამ საბოლოოდ, 1974 წელს, ერთ-ერთი თეატრალური სააგენტოს მეშვეობით ქალაქ სან-დიეგოს ახალგახსნილ თეატრში მსახიობის ვაკანსის არ მიაგნო. მეუღლემ ნიუ-იორკის დატოვებაზე უარი განუცხადა, ვუპის კი გული თეატრისკენ მიუწევდა. მათ განქორწინება მოუხდათ, გოლდბერგი ქალიშვილთან ერთად დასავლეთ სანაპიროზე გადაბარგდა.

თეატრალური კარიერა კერინმა უკვე ვუპი გოლდბერგის ფსევდონიმით დაიწყო. სან-დიეგოშო გოლდბერგმა საქალაქო თეატრის „რეფერთერი სიეთას“ შექმნაში მიიღო მონაწილეობა, შემდეგ კი სან-ფრანცისკოს „ბლეკ სტრიტ სიეთაში“ გადავიდა. ის რამდენიმე სამოყვარულო ჯგუფში თამაშობდა. ერთ-ერთი მისი მთავარი და მნიშვნელოვანი როლი პიესა „დედილო კურაჟში“ შედგა. სწორედ მაშინ გოლდბერგმა, მთავარი პერსონაჟის განსახიერებასთან ერთად, ავადგამხდარი მსახიობის როლის შესრულებაც იკისრა და თავი წარმატებით გაართვა. გოლდბერგი ასრულებდა ყველანაირ როლს ღატაკიდან მილიონერ ქალამდე. იმ ხანად გოლდბერგს აზრად მოუვიდა ერთი მსახიობის თეატრი დაეარსებინა და მარტოს შეესრულებინა ხუთი-ექვსი როლი.

ვუპის ამერიკისა და კანადის გარდა, ევროპის თეატრებშიც უკრავდნენ ტაშს. მას ცნობილ როკ-მიუზიკლში „იესო ქრისტე სუპერვარსკვლავი“ ერთ-ერთი როლი აქვს განსახიერებული. კინოკარიერამ მას იმდენი დრო წაართვა, რომ თეატრში მოღვაწეობისთვის პრაქტიკულად ვეღარ მიიცალა. თუმცა, მაინც თვალშისაცემია მისი ნამუშევარი სპექტაკლში „სასიყვარული წერილები“ ტიმოთი დალტონთან ერთად.

კინო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

1985 წელს გოლდბერგმა შეიტყო, რომ ელის უოკერის ეპიკური რომანის „იისფერის“ გადაღება იგეგმებოდა, რომელიც აფროამერიკულ „ქარწაღებულებად“ მიიჩნევა, ავტორს წერილი გაუგზავნა, სადაც სთხოვა რაიმე როლი მიეცათ მისთვის. ელის უოკერმა, რომელიც ვუპის თეატრალურ ნამუშევრებს უკვე იცნობდა, რეჟისორ სტივენ სპილბერგს სთხოვა ვუპისთვის როლი მიეცათ; რეჟისორის გადაწყვეტილებით, გოლდბერგს მთავარი როლი, ამერიკელი შავკანიანი ქალის სესილი ჯონსონის პერსონაჟის განსახიერება ერგო. გოლდბერგის თვალშისაცემი შესრულების მანერა უყურადღებოდ არ დარჩენილა და ოქროს გლობუსითა და ოსკარზე წარდგენით აღინიშნა.

ვუპიმ კინოკარიერა ღრმადდრამატული როლით დაიწყო, მაგრამ კომედიური, კრიმინალურ-კომედიური და გასართობი ხასიათის პერსონაჟების თამაშით გააგრძელა; მას არც სერიალებსა და ფანტასტიკურ ფილმებში უთაკილია მონაწილეობა. მისი ფილმოგრაფიიდან ყველაზე ცნობილ ფილმებად მიიჩნევა „ქურდი ქალი“, „საბედისწერო ლამაზმანი“, „იმოქმედე დაო!“, „მოჩვენება“ და „კამელოტის რაინდი“.

ვუპის ოდნავ ექსცენტრული, მომხიბლავი და დამოუკიდებელი ქალის იმიჯი აქვს ფილმებში, რომელსაც არანაირი პირობითობა ჩირად არ უღირს და უბრალო, ყოველდღიური ქალის სახეს ამჯობინებს. აღსანიშნავია მისი დრამატული ხასიათის კინოროლებიც ფილმებში: „მისისიპის მოჩვენებები“, „გრძელი გზა შინისაკენ“ და სხვ. გოლდებრგმა აახმოვანა ბევრი ამერიკული ანიმაციური ფილმის კომიკური პოერსონაჟი.

1991 წელს ვუპი გოლდბერგმა მიიღო ოსკარი კინორეჟისორ გარი ცუკერის ფილმ „მოჩვენებაში“ განსახიერებული მკითხავ ოდა მეი ბრაუნის მეორეხარისხოვანი როლისთვის.

ფილმოგრაფია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

წელი		ქართულად	მშობლიური სახელწოდება	როლი
1982	ფ	მოქალაქე	Citizen	ანონიმი
1985	ფ	იისფერი	The Color Purple	სელია
1986	ს	დეტექტივთა სააგენტო მთვარის შუქი	Moonlighting	კამილა ბრენდი
1986	ფ	ხტუნია ჯეკი	Jumpin' Jack Flash	ტერი დულიტლი
1987	ფ	ქურდი ქალი	Burglar	ბერნი
1987	ფ	სასიკვდილო ლამაზმანი	Fatal Beauty	რიტა რიცოლი
1988	ფ	ტელეფონი	The Telephone	ვაშტი ბლუ
1988	ფ	კლარას გული	Clara's Heart	კლარა მეიფილდი
1988 –1993	ს	ვარსკვლავური გზა: შემდეგი თაობა	Star Trek: The Next Generation	გაინანი
1989	ს	ნგრევის სკოლა	My Past Is My Own	მარია ჯონსთონი
1989	ფ	ჰომერი და ედი	Homer and Eddie	ედი ჩერვი
1990	ფ	მოჩვენება	Ghost	ოდა მეი ბრაუნი
1990 –1991	ს	კაფე ბაღდადი	Bagdad Cafe	ბრენდა
1990	ფ	გრძელი გზა შინისაკენ	The Long Walk Home	ოდესა კოტერი
1990 –1993	ს	კაპიტანი პლანეტა და პლანეტელები	Captain Planet and the Planeteers	გაია
1991	ფ	საპნის ქაფი	Soapdish	როზი შვარცი
1991	ს	განსხვავებული სამყარო	A Different World	დოქტორი ჯორდანი
1991	ს	ზღაპრები აკლდამიდან	Tales from the Crypt	პელიგი
1992	ს	დინატრონის დამცველები	Defenders of Dynatron City	მისის მეგავატი
1992	ფ	მოთამაშე	The Player	დეტექტივი სიუზენ ევერი
1992	ფ	იმოქმედე, დაო!	Sister Act	დელორის ვან კარტიე
1992	ფ	სერაფინა	Sarafina	მერი მოსუმბოკუ
1993	ფ	შიშველი ნიუ-იორკში	Naked in New York	ტრაგიკული ნიღაბი
1993	ფ	დატენილი იარაღი	National Lampoon's Loaded Weapon	სერჟანტი ბილი იორკი
1993	ფ	დამზადებულია ამერიკაში	Made in America	სარა მეთიუზი
1993	ფ	იმოქმედე, დაო! 2	Sister Act 2	დელორის ვან კარტიე
1994	ანფ	მეფე ლომი	The Lion King	აფთარი შენზი
1994	ფ	პატარა არამზადები	The Little Rascals	ბაკუითის დედა
1994	ფ	კორინა, კორინა	Corrina, Corrina	კორინა ვაშინგტონი
1994	ს	ვარსკვლავური გზა: თაობები	Star Trek Generations	გაინანი
1994	ანფ	გვერდების მბრძანებელი	The Pagemaster	ფენტეზი
1995	ს	მზიური ბიჭები	The Sunshine Boys	მედდა
1995 –1999	ს	და ბედნიერად ცხოვრობდნენ: ზღაპრები ყველა ბავშვისათვის	Happily Ever After: Fairy Tales for Every Child	მთხრობელი
1995	ფ	ბიჭები გვერდით	Boys on the Side	ჯეინ დე ლუკა
1995	ტფ	მთვარის შუქი და ვალენტინო	Moonlight and Valentino	სილვია მოროუ
1995	ფ	თეოდორ რექსი	Theodore Rex	კეთი ქოლთრეინი
1996	ფ	სისხლიანი საროსკიპო	Bordello of Blood	პაციენტი
1996	ფ	ედი	Eddie	ედვინა ფრანკლინი
1996	ფ	პატარა და ბოგუსი	Bogus	ჰარიეტ ფრენკლინი
1996	ფ	კომპანიონი	The Associate	ლორენ ერიესი
1996	ფ	მისისიპის მოჩვენებები	Ghosts of Mississippi	მირლი ევერსი
1997	ანფ	საშობაო სიმღერა	A Christmas Carol	შობის სული
1997	ფ	დაიწვი ჰოლივუდო დაიწვი	An Alan Smithee Film: Burn Hollywood Burn	კამეო
1997	ფ	ბინდ-ბუნდში	In the Gloaming	და მაიმა
1997	ფ	საითაც გნებავს	Destination Anywhere	ქებბი
1998	ფ	ალერგია	Alegría	პატარა ჯამბაზი
1998	ფ	სტელას გატაცებები	How Stella Got Her Groove Back	დელაიდა აბრაამი
1998	ანფ	ცხვირწითელა შვლის ნუკრი რუდოლფი	Rudolph the Red-Nosed Reindeer	სტორმელა, თოვლის ავი დედოფალი
1998	ფ	კამელოტის რაინდი	A Knight in Camelot	გოქტორი ვივიენ მორგენი
1998	ანფ	კარაპუზები	The Rugrats Movie	მარგარეტი
1998	ანფ	ჩვენი მეგობარი მარტინი	Our Friend, Martin	მისის პეკი
1999	ტფ	ალისა საოცრებათა ქვეყანაში	Alice in Wonderland	ჩეშირული კატა
1999	ტფ	ჯეკი ბრუნდება!	Jackie's Back	და ჯეკი
1999	ფ	ოკეანის ღრმა ფსკერზე	The Deep End of the Ocean	ქენდი ბლისი
1999 –2000	ს	მელიების მომთვინიერებლები	Foxbusters	რენსამი
1999	ტფ	ფერიის ქვეყანა	The Magical Legend of the Leprechauns	ბანში
1999	ფ	გოგონა, რომელსაც შეაწყვეტინეს	Girl, Interrupted	ვალერი ოუენსი
2000	ფ	როკისა და ბულვინქლის თავგადასავლები	The Adventures of Rocky and Bullwinkle	მოსამართლე
2000	ფ	ოქროს ოცნებები	Golden Dreams	დედოფალი კალაფია
2001	ტფ	რა ჰქმნის ოჯახს?	What Makes a Family	თერი ჰარისონი
2001	ფ	იმქვეყნად	Kingdom Come	რეინელ სლოქამბი
2001	ფ	მაიმუნის ძვალი	Monkeybone	სიკვდილი
2001	ფ	ვირთხების რბოლა	Rat Race	ვერა ბეიკერი
1998	ფ	ჰოლივუდის ნიშანი	The Hollywood Sign	ქალი დაკრძალვის სცენაში
2001	ტფ	კლაუსი დამიძახე	Call Me Claus	ლუსი ქალინსი
2002	ტფ	თოჯინების საშობაო ისტორია	It's a Very Merry Muppet Christmas Movie	დანიელის შეფი
2002	ფ	ვარსკვლავური გზა: სამაგიერო	Star Trek Nemesis	გაინანი
2002	ს	აბსოლუტური ფანტასტიკა	Absolutely Fabulous	გოლდი
2001	ტფ	კეთილი მეზობლები	Good Fences	მეიბლ სფეიდერი
2003 –2004	ს	ვუპი	Whoopi	მევის რეი
2004	ანფ	პინოქიო 3000	Pinocchio 3000	სიბერინა
2005	ფ	გიჟური რბოლა	Racing Stripes	ფრანი
2001	ანფ	პინგვინთა ფარსი	Farce of the Penguins	ელენი
2005	ანფ	დუგალი	Doogal	ერმინთრუდა
2006	ს	კანონი და წესრიგი	Law & Order: Criminal Intent	ჩელსი უოტკინსი
2006	ანფ	ყოვლადგმირი	Everyone's Hero	დარლინი
2006	ს	კრისი ყველას ეჯავრება	Everybody Hates Chris	ლუიზა
2006	ფ	რომ მცოდნოდა, გენიოსი ვარ	If I Had Known I Was a Genius	დედა
2008	ანფ	შთამომავლები	Descendants	წითელი ყვავილი
2010	ანფ	სათამაშოების ისტორია 3	Toy Story 3	სტრეჩი

რესურსები ინტერნეტში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]