ვლადიმერ გელფანდი

ვლადიმერ გელფანდი
ვლადიმერ გელფანდი
დაბადების თარიღი	1 მარტი, 1923 ან 1923
დაბადების ადგილი	ნოვოარხანგელსკი
გარდაცვალების თარიღი	25 ნოემბერი, 1983
გარდაცვალების ადგილი	დნიპრო, სსრკ
საქმიანობა	მწერალი, დღიურის ავტორი, ოფიცერი და ჯარისკაცი
მოქალაქეობა	სსრკ
ჟანრი	მემუარები
ჯილდოები	წითელი ვარსკვლავის ორდენი და მედალი „1941-1945 წლების დიდ სამამულო ომში გერმანიაზე გამარჯვებისათვის“
	ვლადიმერ გელფანდი ვიკისაწყობში

ვლადიმერ ნატანის-ძე გელფანდი (უკრ. Володи́мир Ната́нович Ге́льфанд; დ. 1 მარტი 1923, ნოვოარხანგელსკის დასახლება, კიროვოგრადის მხარე, უკრაინა — გ. 25 ნოემბერი 1983, დნეპროპეტროვსკი) — მწერალი-მემუარისტი, სამამულო ომის მონაწილე. ცნობილია როგორც 1941-1946 წლებში ავტორი და დღიურების გამომქვეყნებელი. წიგნი დღიურის ჩანაწერებით „წითელი არმიის“ ვლადიმერ გელფანდმა გამოსცა გერმანიაში, გერმანულ ენაზე, სათაურით „Deutschland-Tagebuch 1945-1946“.^[2] წიგნის ვერსია რუსულ ენაზე არ გამოცემულა 2012 წლის აგვისტომდე.

ბიოგრაფია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

1942 წლის მაისიდან 1946 წლის ნოემბრამდე მსახურობდა რიგით ჯარისკაცად, შემდეგ წითელი არმიის ოფიცრად. 1943 წლიდან კომუნისტური პარტიის წევრად. 1952 წელს ქალაქ პერმში დაამთავრა გორკის სახელობის უნივერსიტეტი. 1952 წლიდან 1983 წლამდე პროფესიულ სკოლაში ასწავლიდა სამოქალაქო განათლებასა და ისტორიას.

მედია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

საბჭოთა კავშირის ჯარისკაცის ჩანაწერები. მისი სინამდვილის გადმოცემის ძალა, რომელიც უარყოფდა დიდიხნით და არასოდეს აღწერდა ყოველდღიურ პერსპექტიულობას. ეს ჩანაწერები აჩვენებს სახეს წითელარმიელების გამარჯვებაში.^[3]

გელფანდის "გერმანული ჩანაწერები 1945-46" შესანიშნავი ნაწარმოებია. ეს არის პოლონეთის და აღმოსავლეთ გერმანიის წითელი არმიის მიერ განთავისუფლების არაჩვეულებრივი აღწერა. რამდენადაც წითელი არმიისათვის უსაფრთხოების მიზნით აკრძალული იყო ჩანაწერების ტარება, იმდენად, უკრაინელი ლეინტენატის ვლადიმერ გელფანდის დღიურიარის უნიკალური.^[4]

ეს არის საოცრად მართალი, ცენზურის გარეშე, დაწერილი ტექსტი წითელი არმიასა და აღმოსავლეთ გერმანიის ოკუპაციაზე. ნაჩვენებია, როგორ შეესწრო ახალგაზრდა წითელი არმიის მონაწილე ომის დამთავრებას და გერმანიის ნგრევას. ჩვენ ვიგებთ აბსოლუტურად ახალი თვალსაზრისით წითელი არმიის საომარ მოძრაობებზე და მის მორალურ მდგომარეობზე, რომელიც ხშირად იყო აღწერილი სხვა საბჭოთაკავშირის ნაწარმოებებში. ასევე გელფანდის ჩანაწერები არის გავრცელებული (thésis), საპირისპირო აზრის და წითელი არმიის მიღწევები უმეტესად უნდა მიეწეროს რეპრესიებს. გელფანდის პირადი განცდებიდან ჩანს რომ 1945-46 წლები იყო მზრუნველობითი ურთიერთობა გამარჯვებულ მამაკაცთა და დამარცხებულ ქალთა შორის. მკითხველი იგებს მთლიან სურათს, რომ გერმანელი ქალები ეძებენ კონტაქტს საბჭოთა კავშირის ჯარისკაცებთან და ეს იყო არა მხოლოდ მატერიალური არამედ თავდაცვის მოთხოვნის გამოც.^[5]

2005 წელს გამოჩნდა გერმანიაში, ახალგაზრდა წითელი არმიელი ლეინტენატის ჩანაწერები, რომელიც იღებდა მონაწილეობას ბერლინის აღებაში და დარჩა ქალაქში 1946 წლის სექტემბრამდე. გელფანდის ნაწარმოებმა "გერმანული დღიური" მასობრივი ინფორმაციის საშუალებებში დიდი ინტერესი გამოიწვია. რომელიც მოვლენებს სხვა ხედვას იძლევა, გამარჯვებაზე და ოკუპანტების გერმანელი მოსახლეობის მიმართ მოპყრობაზე.^[6]

გელფანდის დღიურები აღწერენ საბჭოთა კავშირის არმიის ხასიათს დასამთავრებელ ეტაპზე მეორე მსოფლიო ომის და მისი დამთავრების შემდეგ. ებრაელი, რომელსაც უკრაინული წარმოშვება აქვს, ხვდება გერმანიაში, სადაც იმ დროს ოპერაციაში "Operazione Vistola-Oder"-ის მონაწილე მებრძოლებს შორის იზრდება შურისძიების სურვილი. გერმანელი მოსახლეობაში მძაფრდებოდა მტრის მიმართ უარყოფითი დამოკიდებულება. გელფანდი ხდება: დარბევების, ქურდობის,ღალატის და მკვლელობის მოწმე. ასევე ჩანაწერებში აღნიშნულია რამდენიმე გერმანელი ქალის გაუპატიურების შემთხვევები. იგი თვითონ ხდება ამ ყველაფრის თვითმხილველი და მონაწილე მაგრამ არ ცდილობს დამალოს მომხდარის შესახებ. გელფანდის ჩანაწერები არის საბჭოთა კავშირის მიერ გერმანიის ოკუპაციის დაწყების უნიკალური ქრონიკა.^[7]

ნაშრომები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

2002 — bbb battert-Verlag ბადენ-ბადენი, გერმანია, Tagebuch 1941—1946 (ISBN 3-87989-360-8)
2005 — Aufbau-Verlag ბერლინი, გერმანია, Deutschland Tagebuch 1945—1946 (ISBN 3-351-02596-3)
2006 — Ersatz სტოკჰოლმი, შვედეთი, Tysk dagbok 1945—46 (ISBN 91-88858-21-9)
2008 — Aufbau-Tb-Verlag ბერლინი, გერმანია, Deutschland Tagebuch 1945—1946 (ISBN 3-74668-155-3)
2012 — Ersatz-E-book სტოკჰოლმი, შვედეთი, Tysk dagbok 1945—46 (ISBN 9789186437831)
2015 — РОССПЭН მოსკოვი, რუსეთი, Владимир Гельфанд. Дневник 1941—1946 (ISBN 978-5-8243-1983-5)
2016 — РОССПЭН მოსკოვი, რუსეთი, Владимир Гельфанд. Дневник 1941—1946 (ISBN 978-5-8243-2023-7)

ბიბლიოგრაფია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ვლადიმერ გელფანდის ჩანაწერების დიდი ნაწილი და სურათები გამოყენებულია ოკუპირებული გერმანიის წიგნებში.^[8]^[9]^[10]^[11]^[12]^[13]^[14]^[15]^[16]^[17]^[18]^[19]^[20]^[21]^[22]

სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

↑ Czech National Authority Database
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13550863"></a>
↑ Deutsche Welle
↑ [1] დაარქივებული 2007-09-30 საიტზე Wayback Machine. Per Landin, შვედეთი, დაგენს ნიუჰეტერი ((შვედური)
↑ [2] დაარქივებული 2007-09-27 საიტზე Wayback Machine. Stefan Lindgren, შვედეთი, Flamman ((შვედური))
↑ [3] დაარქივებული 2007-09-27 საიტზე Wayback Machine. Elke Scherstjanoi, Institut für Zeitgeschichte (Institut für Zeitgeschichte) ((გერმანული))
↑ Anne Boden, Bradford Conference on Contemporary German Literature (Trinity College Dublin) ((ინგლისური))
↑ Università Ca' Foscari Venezia Stupri sovietici in Germania (1944-45). Schede bibliografiche. დაარქივებული 2012-03-03 საიტზე Wayback Machine. ((იტალიური))
↑ Gregor Thum Traumland Osten. Deutsche Bilder vom östlichen Europa im 20. Jahrhundert. Vandenhoeck & Ruprecht ISBN 3-525-36295-1 2006, გერმანია, გეტინგენი
↑ Paul Steege Black Market, Cold War: Everyday Life in Berlin, 1946-1949. Cambridge University Press, ISBN 978-0521864961 2007, ამერიკის შეერთებული შტატები, ნიუ-იორკი, ISBN 978-0521745178 2008
↑ Roland Thimme Rote Fahnen über Potsdam 1933 - 1989: Lebenswege und Tagebücher. Hentrich & Hentrich ISBN 978-3938485408 2007, გერმანია, ბერლინი
↑ Sven Reichardt, Malte Zierenberg Damals nach dem Krieg: Eine Geschichte Deutschlands - 1945 bis 1949. Deutsche Verlags-Anstalt ISBN 978-3421043429 2008, გერმანია, მიუნხენი; Goldmann Verlag ISBN 978-3442155743 2009, გერმანია, მიუნხენი
↑ Lothar Gall, Barbara Blessing Historische Zeitschrift. Oldenbourg Wissenschaftsverlag ISBN 978-3486644609 2008, გერმანია, მიუნხენი
↑ Ingeborg Jacobs Freiwild: Das Schicksal deutscher Frauen 1945. Propyläen Verlag ISBN 9783549073520 2008, Ullstein Verlag ISBN 3548609260 2009, გერმანია, ბერლინი
↑ Ingo von Münch Frau, komm!': die Massenvergewaltigungen deutscher Frauen und Mädchen 1944/45. Stocker Verlag ISBN 978-3902475787 2009, ავსტრია, გრაცი
↑ Roland Thimme Schwarzmondnacht: Authentische Tagebücher berichten (1933-1953). Nazidiktatur - Sowjetische Besatzerwillkür. Hentrich & Hentrich ISBN 978-3938485965 2009, გერმანია, ბერლინი
↑ Heinz Schilling Jahresberichte für deutsche Geschichte: Neue Folge. 60. Jahrgang 2008. Oldenbourg Akademieverlag ISBN 978-3050045900 2009, გერმანია, ბერლინი
↑ Jürgen W. Schmidt Als die Heimat zur Fremde wurde. Verlag Dr. Köster ISBN 978-3895747601 2011, გერმანია, ბერლინი
↑ Frederick Taylor Exorcising Hitler: The Occupation and Denazification of Germany. Bloomsbury Publishing ISBN 978-1596915367 2011, E-book: ASIN B004ZP4P1Q 2011, ISBN 978-1408812389 2011, ISBN 978-1408822128 2012, გაერთიანებული სამეფო, ლონდონი
↑ Michael Jones Total War: From Stalingrad to Berlin. John Murray ISBN 978-1848542297 2011, E-book: ASIN B0052RMNBK 2011, ISBN 978-1848542310 2012, გაერთიანებული სამეფო, ლონდონი
↑ Frederick Taylor Zwischen Krieg und Frieden: Die Besetzung und Entnazifizierung Deutschlands 1944-1946. Berlin Verlag ISBN 978-3827010117 2011, გერმანია, ბერლინი
↑ Michael Jones El trasfondo humano de la guerra: con el ejército soviético de Stalingrado a Berlín. Editorial Crítica ISBN 978-8498923223 2012, E-book: ASIN B0077112JI 2012, ესპანეთი, ბარსელონა
↑ Michael David-Fox, Peter Holquist, Alexander M. Martin: Fascination and Enmity: Russia and Germany As Entangled Histories, 1914-1945. University of Pittsburgh Press ISBN 978-0822962076 2012 პენსილვანია Pittsburgh, ამერიკის შეერთებული შტატები

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q856638_citetype_Q1982918_citetype_Q36524"_data-entity-id="Q13550863">Czech_National_Authority_Database<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13550863"></a></div>-1] Czech National Authority Database
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13550863"></a>

[2] Deutsche Welle

[3] [1] დაარქივებული 2007-09-30 საიტზე Wayback Machine. Per Landin, შვედეთი, დაგენს ნიუჰეტერი ((შვედური)

[4] [2] დაარქივებული 2007-09-27 საიტზე Wayback Machine. Stefan Lindgren, შვედეთი, Flamman ((შვედური))

[5] [3] დაარქივებული 2007-09-27 საიტზე Wayback Machine. Elke Scherstjanoi, Institut für Zeitgeschichte (Institut für Zeitgeschichte) ((გერმანული))

[6] Anne Boden, Bradford Conference on Contemporary German Literature (Trinity College Dublin) ((ინგლისური))

[7] Università Ca' Foscari Venezia Stupri sovietici in Germania (1944-45). Schede bibliografiche. დაარქივებული 2012-03-03 საიტზე Wayback Machine. ((იტალიური))

[8] Gregor Thum Traumland Osten. Deutsche Bilder vom östlichen Europa im 20. Jahrhundert. Vandenhoeck & Ruprecht ISBN 3-525-36295-1 2006, გერმანია, გეტინგენი

[9] Paul Steege Black Market, Cold War: Everyday Life in Berlin, 1946-1949. Cambridge University Press, ISBN 978-0521864961 2007, ამერიკის შეერთებული შტატები, ნიუ-იორკი, ISBN 978-0521745178 2008

[10] Roland Thimme Rote Fahnen über Potsdam 1933 - 1989: Lebenswege und Tagebücher. Hentrich & Hentrich ISBN 978-3938485408 2007, გერმანია, ბერლინი

[11] Sven Reichardt, Malte Zierenberg Damals nach dem Krieg: Eine Geschichte Deutschlands - 1945 bis 1949. Deutsche Verlags-Anstalt ISBN 978-3421043429 2008, გერმანია, მიუნხენი; Goldmann Verlag ISBN 978-3442155743 2009, გერმანია, მიუნხენი

[12] Lothar Gall, Barbara Blessing Historische Zeitschrift. Oldenbourg Wissenschaftsverlag ISBN 978-3486644609 2008, გერმანია, მიუნხენი

[13] Ingeborg Jacobs Freiwild: Das Schicksal deutscher Frauen 1945. Propyläen Verlag ISBN 9783549073520 2008, Ullstein Verlag ISBN 3548609260 2009, გერმანია, ბერლინი

[14] Ingo von Münch Frau, komm!': die Massenvergewaltigungen deutscher Frauen und Mädchen 1944/45. Stocker Verlag ISBN 978-3902475787 2009, ავსტრია, გრაცი

[15] Roland Thimme Schwarzmondnacht: Authentische Tagebücher berichten (1933-1953). Nazidiktatur - Sowjetische Besatzerwillkür. Hentrich & Hentrich ISBN 978-3938485965 2009, გერმანია, ბერლინი

[16] Heinz Schilling Jahresberichte für deutsche Geschichte: Neue Folge. 60. Jahrgang 2008. Oldenbourg Akademieverlag ISBN 978-3050045900 2009, გერმანია, ბერლინი

[17] Jürgen W. Schmidt Als die Heimat zur Fremde wurde. Verlag Dr. Köster ISBN 978-3895747601 2011, გერმანია, ბერლინი

[18] Frederick Taylor Exorcising Hitler: The Occupation and Denazification of Germany. Bloomsbury Publishing ISBN 978-1596915367 2011, E-book: ASIN B004ZP4P1Q 2011, ISBN 978-1408812389 2011, ISBN 978-1408822128 2012, გაერთიანებული სამეფო, ლონდონი

[19] Michael Jones Total War: From Stalingrad to Berlin. John Murray ISBN 978-1848542297 2011, E-book: ASIN B0052RMNBK 2011, ISBN 978-1848542310 2012, გაერთიანებული სამეფო, ლონდონი

[20] Frederick Taylor Zwischen Krieg und Frieden: Die Besetzung und Entnazifizierung Deutschlands 1944-1946. Berlin Verlag ISBN 978-3827010117 2011, გერმანია, ბერლინი

[21] Michael Jones El trasfondo humano de la guerra: con el ejército soviético de Stalingrado a Berlín. Editorial Crítica ISBN 978-8498923223 2012, E-book: ASIN B0077112JI 2012, ესპანეთი, ბარსელონა

[22] Michael David-Fox, Peter Holquist, Alexander M. Martin: Fascination and Enmity: Russia and Germany As Entangled Histories, 1914-1945. University of Pittsburgh Press ISBN 978-0822962076 2012 პენსილვანია Pittsburgh, ამერიკის შეერთებული შტატები

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]