ესკვილინის ბორცვი
| ესკვილინის ბორცვი Esquilino | |
|---|---|
 | |
| მდებარეობა | რომი იტალია |
ესკილინის გორა (/ˈɛskwɪlaɪn/; ლათ. Collis Esquilinus; იტალ. Esquilino [eskwiˈliːno])—რომის შვიდი ბორცვიდან ერთ-ერთი. მისი ყველაზე სამხრეთი კუსპი არის ოპპიუსი (ოპიანის გორა).
ეტიმოლოგია
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]სახელი Esquiline-ის წარმოშობა ჯერ კიდევ უცნობია, ამის წარმოშობის სხვადასხვა მოსაზრება არსებობს. ერთი მოსაზრებაა, რომ გორაკს სახელი ეწოდა იქ მოყვანილი ესკულების (იტალიური მუხების) სიმრავლის გამო. შემდეგი მოსაზრება არის ის, რომ რომის ჩვილობის პერიოდში კაპიტოლიუმი, პალატინუმი და კეელიის ჩრდილოეთი კიდეები იყო ქალაქის ყველაზე დასახლებული რაიონები, რომელთა მაცხოვრებლები ითვლებოდნენ inquilini („ქალაქში მცხოვრებნი“); ისინი, ვინც გარე რეგიონებში ბინადრობდნენ - ავრელიანი, ოპიუსი, ცისპიუსი, ფაგუტალი - ითვლებოდნენ exquilini („გარეუბნები“).
ისტორია
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]ესკილინის ბორცვი მოიცავს სამ გამოჩენილ ბორცვს, რომლებსაც ზოგჯერ „ბორცვებსაც“ უწოდებენ:[1]
- ცისპიანი (Cispius) – ჩრდილო სტიქია
- ოპიანი (Oppius) – სამხრეთის შტო
- ფაგუტალი (Fagutalis) – დასავლური შურე
ხეობის ზემოთ, რომელშიც მოგვიანებით აშენდა კოლიზეუმი, Esquiline იყო მოდური საცხოვრებელი უბანი.
ლივიუსის მიხედვით, ესკილინზე დასახლება გაფართოვდა რომის მეექვსე მეფის, სერვიუს ტულიუსის დროს, ძვ.წ. VI საუკუნეში. მეფემ თავისი რეზიდენცია ბორცვზეც გადაიტანა მისი პატივმოყვარეობის გაზრდის მიზნით.[2]
პოლიტიკურმა მრჩეველმა და ხელოვნების მფარველმა მეკენასმა (ძვ. წ. 70–8) თავისი ბაღები, პირველი ელინისტურ-სპარსული ბაღის სტილში რომში, ესკილინის ბორცვზე, სერვის კედლისა და მის მიმდებარე ნეკროპოლისზე განათავსა. იგი შეიცავდა ტერასებს, ბიბლიოთეკებს და რომაული კულტურის სხვა ასპექტებს. ოპიუსში ნერონმა (ახ. წ. 37–68 წ.) ჩამოართვა ქონება თავისი ექსტრავაგანტული, კილომეტრის სიგრძის ოქროს სახლის ასაშენებლად,[3] და მოგვიანებით ჯერ კიდევ ტრაიანემ (53–117) ააშენა თავისი აბანო კომპლექსი, რომლის ორივე ნაშთი დღეს ჩანს. მე-3 საუკუნის Horti Liciniani, ბაღების ჯგუფი (მათ შორის შედარებით კარგად შემონახული ნიმფეუმი, რომელიც ადრე იდენტიფიცირებული იყო როგორც მინერვა მედიკას არარსებული ტაძარი), სავარაუდოდ აშენდა ესკილინის გორაზე. უფრო ჩრდილო-აღმოსავლეთით, ცისპიუსის მწვერვალზე, მდებარეობს სანტა მარია მაგიორეს ბაზილიკა.
1781 წელს, დისკოს მსროლელის მარმარილოს ქანდაკების პირველი ცნობილი ასლი - მირონის დისკობოლუსი - აღმოაჩინეს მასიმოს ოჯახის რომაულ საკუთრებაში, ვილა პალომბარაში, ესკილინ გორაზე. ცნობილი Esquiline საგანძური, რომელიც ამჟამად ბრიტანეთის მუზეუმშია, აღმოაჩინეს Esquiline Hill-ზე.
სქოლიო
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- ↑ Amanda Claridge: Rome: An Oxford Archaeological Guide, Oxford University Press, 2010, page 5
- ↑ Livy, Ab urbe condita, 1.44
- ↑ Roth, Leland M. (1993). Understanding Architecture: Its Elements, History and Meaning, First, Boulder, CO: Westview Press, გვ. 227. ISBN 0-06-430158-3.
