ერაზმუსის პროგრამები

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
ერაზმუსის პროგრამის ლოგო, რომელზეც ნაჩვენებია დეზიდერიუს ერაზმუს როტერდამელი

ერაზმუსის პროგრამაევროკავშირის (EU) სტუდენტური გაცვლითი პროგრამა, რომელიც შეიქმნა 1987 წელს.[1] ერაზმუს+ არის ახალი პროგრამა, რომელიც აერთიანებს ევროკავშირის ყველა მიმდინარე სქემას განათლების, ტრენინგების, ახალგაზრდობისა და სპორტის მიმართულებით, ის 2014 წლის იანვარში დაიწყო.

1989 წელს ერაზმუსის ბიურომ მოიწვია ერაზმუსის 32 კურსდამთავრებული საერთო შეხვედრაზე გენტში, ბელგიაში. როგორც შეხვედრაზე გამოიკვეთა, მთავარი პრობლემა თანატოლთა მხარდაჭერის ნაკლებობა იყო, ეს კი გახდა ერაზმუსის სტუდენტური ქსელის შექმნის მამოძრავებელი ძალა.

2020 წლის 23 ივლისის მონაცემებით, ერაზმუსის სტუდენტური ქსელი შედგება 534 ადგილობრივი ასოციაციისგან („განყოფილებები“) 42 ქვეყანაში და ჰყავს 15000-ზე მეტი მოხალისე ევროპაში.

2014 წლის მდგომარეობით, ერაზმუსის შექმნიდან 27 წლის შემდეგ, პროგრამამ ხელი შეუწყო 3.3 მილიონზე მეტი სტუდენტის მობილობას ევროპული საზოგადოების შიგნით. პროექტში მონაწილეობს 4000-ზე მეტი საუნივერსიტეტო დაწესებულება 31 ქვეყნიდან.[1]

ერაზმუსის პროგრამა, სხვა მრავალ დამოუკიდებელ პროგრამასთან ერთად, 1994 წელს ჩაერთო ევროკომისიის მიერ დაარსებულ სოკრატეს პროგრამაში. სოკრატეს პროგრამა დასრულდა 1999 წლის 31 დეკემბერს და შეიცვალა სოკრატეს II პროგრამით 2000 წლის 24 იანვარს, რომელიც 2007 წლის 1 იანვარს ჩანაცვლდა მთელი ცხოვრების განმავლობაში სწავლის პროგრამით.

ისტორია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

როზიდან დეზიდერიუს ერაზმუსი

სახელის წარმოშობა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

პროგრამას ჰოლანდიელი ფილოსოფოსის, თეოლოგის, რენესანსელი ჰუმანისტის, ბერისა და მორწმუნე რომანელი კათოლიკის, როტერდამიელი დესიდერიუს ერაზმუსის სახელი მიენიჭა. მას ასევე უწოდებენ „ქრისტიანი ჰუმანისტების გვირგვინოსანს“.

ERASMUS არის აკრონიმი, რომელიც იშიფრება, როგორც European Community Action Scheme for the Mobility of University Students.[2]

ერაზმუსი თავის ახლო მეგობარ თომას მორთან ერთად გახდა ევროპული ინტელექტუალური ცხოვრების ერთ-ერთი მთავარი ფიგურა რესესანსის პერიოდში. ერაზმუსი თავისი სატირით იყო განთქმული. ის მოითხოვდა კათოლიკური ეკლესიის შიდა რეფორმას. მან ხელი შეუწყო კათოლიკური პატრისტული ტრადიციის აღდგენას. ერაზმუსს პროტესტანტ რევოლუციონერ მარტინ ლუთერთან საქვეყნოდ ცნობილი დავა ჰქონდა თავისუფალი ნების თემაზე.

ERASMUS არის აკრონიმი, რომელიც იშიფრება, როგორც European Community Action Scheme for the Mobility of University Students.

ევროპელ სტუდენტებს შორის კულტურული, სოციალური და აკადემიური ურთიერთობების გაღრმავების იდეა 1969 წელს გაუჩნდა იტალიელ განმანათლებელ სოფია კორადის (მეტსახელად „Mamma Erasmus“). მისმა თანამდებობამ საშუალება მისცა მას გაეზარდა ცნობიერება საკუთარი იდეის შესახებ და გაეცნო იგი აკადემიური წრეებისთვის.[2] პროექტი დაიბადა EGEE სტუდენტური ასოციაციის (ახლანდელი AEGEE) ინიციატივით. მისმა დამაარსებელმა ფრანკ ბიანჩერიმ 1986–1987 წლებში საფრანგეთის პრეზიდენტი ფრანსუა მიტერანი დაარწმუნა, რომ მხარი დაეჭირა ერაზმუსის პროგრამის შექმნისთვის.

ერაზმუსის პროგრამა საბოლოოდ დამტკიცდა 1987 წელს ევროკომისიისა და AEGEE შორის აქტიური კოლაბორაციის წყალობით. ერაზმუსის პროგრამა გახდა სოკრატე I (1994–1999) და სოკრატე II (2000–2006) პროგრამების განუყოფელი ნაწილი. 2007 წლიდან კი იგი გახდა მთელი ცხოვრების მანძილზე სწავლის პროგრამის ერთ-ერთი ელემენტი (2007–2013).

1987 წლის ევროკომისიის შეთავაზება[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

იქამდე, სანამ ერაზმუსის პროგრამა 1987 წლის ივლისიდან ამოქმედდებოდა, ევროკომისია უკვე 6 წლის განმავლობაში მხარს უჭერდა სტუდენტთა გაცვლითი პროგრამის საპილოტე ვერსიას. ევროკომისიამ 1986 წლის დასაწყისშივე შესთავაზა წევრ სახელმწიფოებს თავდაპირველი ერაზმუს პროგრამის იდეა, მაგრამ იმდროინდელი წევრების რეაქცია განსხვავებული იყო: მათ, ვისაც ჰქონდათ საკუთარი გაცვლითი პროგრამები (ძირითადად საფრანგეთი, გერმანია და დიდი ბრიტანეთი), წინააღმდეგნი იყვნენ; დანარჩენი ქვეყნები კი დიდად უჭერდნენ მხარს.

პროგრამის დასაწყისი და ზრდა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

პროგრამის წარმატებას ხელი შეუწყო 1981–1986 წლებში მიმდინარე საპილოტე სტუდენტურმა გაცვლითმა პროგრამებმა. მიუხედავად იმისა, რომ ერაზმუსი ოფიციალურად იქნა მიღებული 1987–1988 სასწავლო წლის დაწყებამდე ცოტა ხნით ადრე, შესაძლებელი გახდა 3244 სტუდენტის მიღება პროგრამის პირველ წელს. 2006 წელს მონაწილეობა მიიღო 150 000-ზე მეტმა სტუდენტმა, ანუ ევროპის სტუდენტური მოსახლეობის თითქმის 1%-მა. ერაზმუსის მობილობით ევროპელი მასწავლებელთა 1,9% სარგებლობს, ანუ 20 877 ადამიანი. 

1987–2006 წლებში ორ მილიონზე მეტმა სტუდენტმა ისარგებლა ერაზმუსის გრანტით. ევროკომისიის მიზანი იყო ეს რიცხვი 3 მილიონამდე გაზრდილიყო 2012 წლისთვის. [3]

მთელი ცხოვრების განმავლობაში სწავლის პროგრამა 2007–2013[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

2007 წლის შემდეგ, „Lifelong Learning Programme 2007–2013-მა“ ჩაანაცვლა სოკრატეს პროგრამა და გახდა საერთო ქოლგა, რომლის ფარგლებშიც მოქმედებდა ერაზმუსის (და სხვა) პროგრამები.

ერაზმუს მუნდუსი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

Erasmus Mundus არის ერაზმუსის პარალელური პროგრამა, რომელიც ორიენტირებულია ევროპული განათლების გლობალიზაციაზე და ღიაა ძირითადად არაევროპელებისათვის, ევროპელების მონაწილეობა ხშირად გამონაკლისია.

მოქალაქეთა ინიციატივა მეტი ფულის მისაღებად 2014–2020 წწ[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

2012 წლის მაისში, [4] Fraternité 2020 დარეგისტრირდა, როგორც პირველი ევროპული მოქალაქეთა ინიციატივა და მიზნად ისახავდა ევროკავშირის გაცვლითი პროგრამების ბიუჯეტის გაზრდას, როგორიცაა ერაზმუსი ან European Voluntary Service, რომელიც 2014 წლიდან დაიწყო. საბოლოოდ, ინიციატივამ ევროკავშირის მასშტაბით მხოლოდ 71 057 ხელმოწერა შეაგროვა 1 მილიონი ხელმოწერიდან, რომელსის შეგროვებაც საჭირო იყო 2013 წლის 1 ნოემბრამდე.

ერაზმუს+ 2014–2020 წწ[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

Erasmus+ იგივე Erasmus Plus, იყო ახალი 14.7 მილიარდიანი პროგრამა განათლების, ტრენინგების, ახალგაზრდობისა და სპორტის განვითარებისთვის 2014-2020 წლებში. მას ხელი მოეწერა 2013 წლის 11 დეკემბერს.[5]

Erasmus+-მა გრანტები გამოყო სხვადასხვა აქტივობისთვის, მათ შორის სტუდენტებისათვის საზღვარგარეთ დასაქმების ხელშეწყობისთვის და მასწავლებლებისა და საგანათლებლო სფეროში მომუშავე პერსონალის სასწავლო კურსებზე დასწრების შესაძლებლობისთვის. ერაზმუს+-ის პროექტები იყოფა ორ ნაწილად - ფორმალურ და არაფორმალურ განათლებად. თითოეული მათგანი კი სამ ძირითად key actions ეფუძნება. Erasmus + პირველი key action უნიკალურ შესაძლებლობას აძლევს პედაგოგებს, დირექტორებს, ტრენერებსა და საგანმანათლებლო დაწესებულებების სხვა თანამშრომლებს, მიიღონ მონაწილეობა საერთაშორისო სასწავლო კურსებში ევროპის სხვადასხვა ქვეყანაში.

პერსონალის ადგილობრივმა დაწესებულებამ თვითონ უნდა მოითხოვოს და მიიღოს გრანტი, რათა პერსონალი გაუშვას საზღვარგარეთ ტრენინგზე.[3]

ერაზმუსის პროგრამა 2021–2027 წწ[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

2018 წლის 30 მაისს ევროკომისიამ დაამტკიცა წინადადება ერაზმუსის შემდგომი პროგრამის შესახებ, რომელიც 2021-2027 წლების პერიოდში აღსრულდება ორმაგი ბიუჯეტით, რომელიც 30 მილიარდ ევროს შეადგენს.[4]

Brexit-ის გამო, ბრიტანელმა სტუდენტებმა დაკარგეს წვდომა ერაზმუსის პროგრამაზე, ხოლო ევროკავშირის სტუდენტებმა დაკარგეს წვდომა ბრიტანეთის უნივერსიტეტებზე.[5]

Მონაწილეობა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

შექმნის დღიდან ერაზმუსის პროგრამაში 9 მილიონზე მეტმა ადამიანმა მიიღო მონაწილეობა. წელიწადში თითქმის ერთი მილიონი ადამიანი იყენებს პროგრამის მიერ შემოთავაზებულ შესაძლებლობებს, როდესაც ეს რიცხვი 1987 წელს მხოლოდ 3,244 იყო. ყოველწლიურად 40,000 ესპანელი სარგებლობს ერაზმუსით. ეს რაოდენობა აღემატება ფრანგი, გერმანელი და იტალიელი მონაწილეების რაოდენობას. ყველაზე მეტი სტუდენტის მასპინძელი ქვეყანაა ესპანეთი, 39,000 სტუდენტით, შემდეგ ადგილზე კი გერმანიაა.[6] ამჟამად ერაზმუსში 37 ქვეყნის 4000-ზე მეტი უმაღლესი სასწავლებელი მონაწილეობს. 2012 წლის მონაცემებით, ერაზმუსის სტუდენტები წარმოადგენდნენ ევროპელი კურსდამთავრებულების 5 პროცენტს.[7]

მოთხოვნები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ერაზმუსის პროგრამა ადრე შეთავაზებული იყო მხოლოდ ბაკალავრიატის სტუდენტებისთვის, რომლებსაც დახურული ჰქონდათ პირველი კურსი, მაგრამ ახლა ის ასევე ხელმისაწვდომია საშუალო სკოლის მოსწავლეებისთვის.[6]

დეტალები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ერაზმუსის სტუდენტები სწავლობენ (Student Mobility for Studies იგივე SMS) მინიმუმ სამი თვის განმავლობაში ან გადიან სტაჟირებას (Student Mobility of Placement იგივე SMP) მინიმუმ 2 თვიდან მაქსიმუმ ერთი აკადემიური წლის განმავლობაში ევროპის რომელიმე ქვეყანაში.[8][9] ერაზმუსის პროგრამა იძლევა გარანტიას, რომ საზღვარგარეთ გატარებული პერიოდის აღიარება მოხდება სტუდენტების უნივერსიტეტის მიერ დაბრუნებისას, თუ ისინი დაიცავენ პროგრამით შეთანხმებულ პირობებს.

ერაზმუსის პროგრამის მონაწილე ქვეყანა 2015 წლიდან აღარ არის შვეიცარია, რაც გამოწვეულია მას შემდეგ, რაც ხალხმა ხმა მისცა ევროკავშირის მოქალაქეების შვეიცარიაში იმიგრაციის შეზღუდვის შესახებ წინადადებას. შედეგად, შვეიცარიელი სტუდენტები ვეღარ ისარგებლებენ პროგრამით და ევროპელი სტუდენტები ვეღარ შეძლებენ შვეიცარიის უნივერსიტეტებში გაცვლით პროგრამაში მონაწილეობის მიღებას.[7]

პროგრამის ძირითადი ნაწილია ის, რომ სტუდენტები არ უხდიან დამატებით სწავლის საფასურს იმ უნივერსიტეტს, რომელსაც სტუმრობენ. სტუდენტებს ასევე შეუძლიათ მიმართონ ერაზმუსის გრანტს უცხოეთში ცხოვრების დამატებითი ხარჯების დაფარვისთვის. შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე სტუდენტებს შეუძლიათ მიმართონ დამატებით გრანტს საგანგებო ხარჯების დასაფარად.

„ერაზმუსის გამოცდილება“[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

კულტურული გავლენა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

მრავალი ევროპელი სტუდენტისთვის, ერაზმუსის პროგრამა პირველად აძლევს მას სხვა ქვეყანაში ცხოვრებისა და სწავლის შესაძლებლობას.

პროგრამა ხელს უწყობს მასპინძელი ქვეყნის შესწავლას, ხოლო ერაზმუსის გამოცდილება განიხილება როგორც სწავლის, ასევე სოციალიზაციისა და განსხვავებული კულტურის შესწავლის შანსად.

მასწავლებლებს ხშირად სურს ისეთი საგნების სტუდენტებს, როგორიცაა პოლიტიკა ან საერთაშორისო ურთიერთობები, მონაწილეობა მიიღონ ერაზმუსის პროგრამაში. ეს საზღვარგარეთ სწავლის დიდი შესაძლებლობაა მათთვის, ვინც არ გეგმავს ევროკავშირის დატოვებას სასწავლებლად.

ერაზმუსის თაობა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ზოგიერთი აკადემიკოსის აზრით, ყოფილი ერაზმუსის სტუდენტები იქნებიან პანევროპული იდენტობის შექმნისა და გავრცელების მამოძრავებელი ძალა. მაგალითად, პოლიტოლოგი სტეფან ვულფი მოისაზრებს, რომ 15-25 წელიწადში ევროპის მმართველებს სრულიად განსხვავებული სოციალიზაცია ექნებათ, რომლითაც მოისაზრებდა „ერაზმუსის თაობას.“[8] ე.წ. ტერმინი „ერაზმუსის თაობა“[10] აღწერს ახალგაზრდა ევროპელებს, რომლებსაც მონაწილეობა აქვთ მიღებული ერაზმუსის პროგრამაში და სავარაუდოდ, უფროს თაობებთან შედარებით უფრო აქტიურად დაუჭერენ მხარს ევროინტეგრაციას.[11] ვარაუდი არის ის რომ, რომ ევროპელ ახალგაზრდებს, რომლებსაც უსარგებლიათ ევროინტეგრაციის უპირატესობებით და თავს მიიჩნევენ ევროპის მოქალაქეებად, შექმნიან ევროპული ინტეგრაციის მხარდაჭერ ბაზას.

გამოყენებული ლიტერატურა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

იხილეთ აგრეთვე[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  1. ErasmusFacts, Figures & Trends.
  2. Sofia Corradi, "Mamma Erasmus". დაარქივებულია ორიგინალიდან — 25 მაისი 2021. ციტირების თარიღი: 25 მაისი 2021.
  3. Erasmus Plus Funding for Teacher Training Courses | Erasmus+ KA1. ციტირების თარიღი: 4 November 2017
  4. Commission adopts proposal for the next Erasmus programme 2021–2027. European Commission (30 May 2018). ციტირების თარიღი: 8 December 2018
  5. Adams, Richard (2020-12-24). „UK students lose Erasmus membership in Brexit deal“. The Guardian (ინგლისური). ISSN 0261-3077. ციტირების თარიღი: 2020-12-27.
  6. Erasmus facts, figures and trends. Publications Office of the European Union. 
  7. Erasmus students as a proportion of graduates in 2012, page 35. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2016-03-05. ციტირების თარიღი: 2021-05-25.
  8. IUZ, Admin. Erasmus+ | Outgoing | International Office | TU Chemnitz. www.tu-chemnitz.de. ციტირების თარიღი: 2 August 2019
  9. What administration do I have to do before departure? – ISBI. associatie.kuleuven.be. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 12 მაისი 2019. ციტირების თარიღი: 2 August 2019
  10. Bennhold, Katrin (26 April 2005). „Quietly sprouting: A European identity“. The New York Times. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 27 July 2017. ციტირების თარიღი: 24 January 2019.
  11. Iain Wilson, What should we Expect of ‘Erasmus Generations’, Journal of Common Market Studies, Vol.49, No.5, p.1114