ელვან აბეილეგეზე

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
ელვან აბეილეგეზე
დაბადების თარიღი 11 სექტემბერი, 1982
ადის აბაბა, ეთიოპია
საქმიანობა სპორტსმენი

ელვან აბეილეგეზე (თურქ. Elvan Can ასევე ადრე: ჰევან აბეი (አልቫን አበይለገሠ); დ. 1982 წლის 11 სექტემბერს, ადის აბაბა, ეთიოპია) არის ეთიოპიაში დაბადებული ნატურალიზებული თურქი მორბენალი სპორტსმენი, რომელიც ასპარეზობს 1500 მეტრის მანძილზე მარათონზე და Cross Country running-ში. იგი ყოფილი მსოფლიო რეკორდსმენია 5000 მეტრზე სირბილში, რომელიც მან დაფარა 14: 24,68 წუთში.

2015 წლის აგვისტოში, თურქეთის მძლეოსნობის ფედერაციამ დაადასტურა, რომ 2007 წლის მსოფლიო ჩემპიონატის დროს ანტიდოპინგური ტესტი ჩატარდა ხელახლა და აღმოჩნდა, რომ იგი დადებითია კონტროლირებადი ნივთიერებისთვის და რომ სპორტსმენი დროებით შეჩერებულია, სანამ არ ჩატარდებოდა მისი 'B' ტესტირება. თუ აღნიშნული დადასტურდებოდა ის დაკარგავდა 2007 წლის მედალს და შესაძლოა ამ დღიდან სხვა ჯილდოებსაც.[1] 2017 წლის 29 მარტს, IAAF– მა დაადასტურა პოზიტიური ტესტი, გააუქმა მისი შედეგები 2007 წლის 25 აგვისტოდან 2009 წლის 25 აგვისტომდე (ამით მას ჩამოართვა ორი ვერცხლის მედალი, რომელიც მან მოიგო 2008 წლის ოლიმპიურ თამაშებზე) და აეკრძალა მას მძლეოსნობაში მონაწილეობა ორი წლის განმავლობაში.[2]

ადრეული წლები და კარიერა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

აბეილეგეზე დაიბადა 1982 წლის 11 სექტემბერს ეთიოპიაში, ადის აბაბაში და შვიდ ძმასთან ერთად გაიზარდა. მან დაიწყო თავისი კარიერა running cross country-ით. 1999 წელს მან დაიწყო ეთიოპიის ახალგაზრდა გუნდისთვის IAAF World Cross Country Championships- თვის მოღვაწეობა ბელფასტში, ჩრდილოეთ ირლანდია და მეცხრე ადგილი დაიკავა. იგი მიიწვიეს შეხვედრაზე სტამბოლში, თურქეთი, სადაც მან თქვა, რომ იქ ძალიან მოსწონდა. ”ეთიოპიაში ჩემი ფედერაციისგან საკმარისი მხარდაჭერა არ მიმიღია”, - თქვა მან. "ჩემი ტრეკ-კლუბი თურქეთში მაძლევდა ყველა საჭირო დახმარებას. ამიტომ გადავწყვიტე თურქეთში გადასვლა. მხარდაჭერა ბევრად უკეთესი იყო სტამბოლში. ვფიქრობდი, რომ თურქეთში ჩემი მიზნების მიღწევა უფრო ადვილი იქნებოდა." თურქეთის მოქალაქეობის მისაღებად ის დაქორწინდა და დაირქვა ელვან ჯანი. შემდეგ ის განქორწინდა და ახლა მას ელვან აბეილეგეზე ჰქვია.

”ახალგაზრდობაში, ჩემი გმირები იყვნენ ეთიოპიელი მორბენლები. განსაკუთრებით თვალყურს ვადევნებდი გეტე ვამის გამარჯვებებს ”, - თქვა აბეილეგესემ. ”მე ვსწავლობდი მათ მოქმედებებს: როგორ იძინებდნენ, როგორ ჭამდნენ, როგორ ვარჯიშობდნენ და როგორ ასპარეზობდნენ.” სტამბოლში, ენკას სპორტულ კლუბში დარეგისტრირდა, სადაც მწვრთნელია ერტან ჰატიპოღლუ, თურქული წარმოშობის ყოფილი სამმაგი მხტომელი ბულგარეთიდან. მას კვლავ მეგობრული ურთიერთობა აქვს ეთიოპიის სხვა მორბენალებთან, მაგრამ მის ყოფილ ფედერაციასთან დაკავშირებით პრობლემა არსებობს. "ჩინოვნიკები აღარ მაძლევენ ეთიოპიაში ვარჯიშის საშუალებას", - ამბობს აბეილეგეზე. "ახლა თურქეთში ვვარჯიშობ მაღალ სიმაღლეზე, მაგრამ მე, რა თქმა უნდა, გავაგრძელე მეგობრობა ეთიოპიელ ინდივიდუალურ მორბენლებთან.

კარიერის მწვერვალები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

აბეილეგეზემ კარიერა საერთაშორისო ასპარეზზე 18 წლის ასაკში, გროსეტოში, იტალიაში დაიწყო 2001 წელს ევროპის 3000 და 5000 მეტრზე ტიტულების მოგებით, რაც თურქეთის ეროვნული რეკორდი იყო. იგი გახდა მსოფლიო ლიდერი 8:31:94 დროით, 2002 წელს ბელგიაში, 3000 მეტრში 3000 მ – ზე, ხოლო 2004 წელს მოსკოვში 1500 მეტრზე 3:58,38 დროით.

2002 წლის აგვისტოდან აბეილეგეზე ოლიმპიური სოლიდარობის პროგრამის სტიპენდიანტი გახდა.

2004 წლის 11 ივნისს ნორვეგიაში გამართულ Evergood Bergen Bislett Games- ზე, მან დაამარცხა ქალთა 5000 მეტრიანი მსოფლიო რეკორდი, რომელიც ჩინელმა მორბენალმა ჯიანგ ბომ დაამყარა 1997 წლიდან (14: 28.09), მან გააუმჯობესა შედეგი სამ წამზე მეტით 14: 24.68 საათამდე.[3] იგი გახდა პირველი თურქი სპორტსმენი, რომელმაც მსოფლიო რეკორდი დაამყარა. ”ძალიან ბევრს ვმუშაობდი, დღე და ღამე”, - თქვა აბეილეგეზემ თარჯიმნის საშუალებით. ”ჩემი მიზანი პირველივე დღიდან, როდესაც სირბილი დავიწყე, იყო მსოფლიო რეკორდების მოხსნა და ოლიმპიურ ჩემპიონატში გამარჯვება. მისი კლუბის საპატიო პრეზიდენტმა შარიკ ტარამ თქვა: "მე ვამაყობ ჩვენი ქალიშვილი ელვანით. მისი მიღწევა კიდევ უფრო დიდი წარმატებაა, ვიდრე ჩვენი მამაკაცის ეროვნული ფეხბურთის გუნდი, რომელმაც მსოფლიო თასზე მესამე ადგილზე გავიდა."

2006 წლის 3 ივნისს მისი რეკორდული დრო სძლია ეთიოპიელმა მესერეტ დეფარმა, რომელიც ნიუ-იორკში 14: 24.53 საათში გაირბინა.[4]

მან 2008 წელს გაირბინა World 10K Bangalore-ზე და ფინიშთან გამოცხადდა გრეის მომანიისთან ერთად. ორივე მორბენალი საბოლოოდ გამოცხადდა ერთობლივ გამარჯვებულად.[5]

აბეილეგეზემ მოიგო რას ალ ხაიმის ნახევარმარათონი 2010 წლის 1:07:07 დროით. ეს იყო ნახევრად მარათონულ რბოლაში ქალისთვის ყველაზე სწრაფი დრო და იგი მეექვსე უსწრაფესი ქალი გახდა. მისი მარათონის დებიუტი 2012 წლის ლონდონის ოლიმპიადის შემდეგ იყო. [6]

პირადი ცხოვრება[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

აბეილეგეზე დაქორწინდა თავის ხანგრძლივ პარტნიორზე - სემენე დებელიე 2011 წლის თებერვალში და წყვილმა ერთობლივად გადაწყვიტა სეზონი გაეღოთ ორსულობის გამო.[7] 2011 წლის ივლისში მათ შეეძინათ გოგონა სახელად არსემა.[8]

რესურსები ინტერნეტში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  1. "Elvan Abeylegesse tests positive" Turkish Athletics. 13 August 2015. Archived from the original on 16 August 2015. Retrieved 13 August 2015.
  2. IAAF March 2017 Newsletter
  3. "Abeylegesse obliterates the women's 5000m World record in Bergen – TDK Golden League" IAAF. 11 June 2004. Retrieved 27 April 2016.
  4. h "Meseret Defar runs 5000m World Record in New York – 14:24.53 IAAF. Retrieved 27 April 2016.
  5. h "Tadese the men's 10km victor, while Abeylegesse and Momanyi share women's spoils in Bangalore" IAAF. Retrieved 27 April 2016.
  6. "Stunning 1:07:07 Half Marathon debut by Abeylegesse Ras Al Khaimah" IAAF. Retrieved 27 April 2016.
  7. h"Congratulations to Elvan Abeylegesse and Jonna Tilgner" European Athletics. 22 April 2011. Archived from the original on 2 May 2011. Retrieved 23 April 2011.
  8. "Milliyet - Elvan anne oldu"[მკვდარი ბმული] - Spor.milliyet.com.tr. 29 July 2011. Retrieved 6 October 2012.