დიეთილ დითიოფოსფორმჟავა

	დიეთილ თიოფოსფორმჟავა
ზოგადი
სისტემური სახელწოდება	დიეთოქსი-სულფანილ-სულფანილიდინ-λ5-ფოსფანი
ტრადიციული სახელწოდება	O,O-დიეთილ დითიოფოსფორმჟავა; დიეთილ დითიოფოსფატი.
ქიმიური ფორმულა	(C2H5O)2PS2H
მოლური მასა	186.22 გ/მოლი
თერმული თვისებები
დნობის ტემპერატურა	< 0 °C
დუღილის ტემპერატურა	66 °C

დიეთილ დითიოფოსფორმჟავა, ხშირად შეცდომით მოიხსენიებენ როგორც დიეთილის დითიოფოსფატი — ორგანოფოსფორული ნაერთი ქიმიური ფორმულით (C₂H₅O)₂PS₂H. მიუხედავად იმისა, რომ ზოგიერთი ადგილი შეიძლება გამოჩნდეს მუქი ფერის, ის არის უფერო სითხე^[1].

მიიღება ფოსფორის პენტასულფიდის და ეთანოლის რეაქციით:^[2]

რეაქციები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

დიეთილ დითიოფოსფორმჟავა რეაქციაში შედის ტუტეებთან და ნეიტრალიზაციის რეაქციით მიიღება მარილები, მაგალითად ამონიუმ დიეთილ დითიოფოსფატი^[3].

დიეთილ დითიოფოსფორმჟავა რეაქციაში შედის თუთიის ოქსიდთან და მიიღება თუთიის დიალკილდითიოფოსფატი, რომელიც გამოიყენება ნავთობ დანამატად:^[4]

ZnO + 2 (C₂H₅O)₂PS₂H → [(C₂H₅O)₂PS₂]₂Zn + H₂O

სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

↑ J. Svara, N. Weferling, T. Hofmann "Phosphorus Compounds, Organic" in Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry, Wiley-VCH, Weinheim, 2006. doi:10.1002/14356007.a19_545.pub2
↑ Lefferts, J. L.; Molloy, K. C.; Zuckerman, J. J.; Haiduc, I.; Guta, C.; Ruse, D., "Oxy and Thio Phosphorus Acid Derivatives of Tin. 1. Triorganotin(IV) Dithiophosphate Esters", Inorganic Chemistry 1980, volume 19, 1662-1670. doi:10.1021/ic50208a046
↑ Okuniewski, Andrzej; Becker, Barbara (2011). „Ammonium O,O′-diethyl dithiophosphate“. Acta Crystallogr. E. 67 (7): o1749–o1750. doi:10.1107/S1600536811022811. PMC 3151957.
↑ H. Spikes "The history and mechanisms of ZDDP" Tribology Letters, Vol. 17, No. 3, October 2004. doi:10.1023/B:TRIL.0000044495.26882.b5.

პორტალი ქიმია

[Ullmann-1] J. Svara, N. Weferling, T. Hofmann "Phosphorus Compounds, Organic" in Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry, Wiley-VCH, Weinheim, 2006. doi:10.1002/14356007.a19_545.pub2

[2] Lefferts, J. L.; Molloy, K. C.; Zuckerman, J. J.; Haiduc, I.; Guta, C.; Ruse, D., "Oxy and Thio Phosphorus Acid Derivatives of Tin. 1. Triorganotin(IV) Dithiophosphate Esters", Inorganic Chemistry 1980, volume 19, 1662-1670. doi:10.1021/ic50208a046

[3] Okuniewski, Andrzej; Becker, Barbara (2011). „Ammonium O,O′-diethyl dithiophosphate“. Acta Crystallogr. E. 67 (7): o1749–o1750. doi:10.1107/S1600536811022811. PMC 3151957.

[4] H. Spikes "The history and mechanisms of ZDDP" Tribology Letters, Vol. 17, No. 3, October 2004. doi:10.1023/B:TRIL.0000044495.26882.b5.

[1]

[2]

[3]

[4]