დასავლეთ აფრიკის ქვეყნების ეკონომიკური თანამეგობრობა

დასავლეთ აფრიკის ქვეყნების ეკონომიკური თანამეგობრობა
გერმ. Westafrikanische Wirtschaftsgemeinschaft
შეიქმნა	28 მაისი, 1975
სტატუსი	მოქმედი
ტიპი	Regional Economic Communities და intergovernmental organization
შტაბ-ბინა	აბუჯა, ნიგერია
წევრები	12 წევრი  ბენინი  კაბო-ვერდე  გამბია  განა  გვინეა  გვინეა-ბისაუ  კოტ-დ’ივუარი  ლიბერია  ნიგერია  სენეგალი  სიერა-ლეონე  ტოგო
ენა	ფრანგული, ინგლისური, პორტუგალიური
თავმჯდომარე	ბოლა ტინუბუ
კომისიის პრეზიდენტი	ომარ ტურაი
პარლამენტის სპიკერი	მუსტაფა სისე ლო
თავმჯდომარე	ბოლა ტინუბუ
დასავლეთ აფრიკის ქვეყნების ეკონომიკური თანამეგობრობა რუკა
http://www.ecowas.int

დასავლეთ აფრიკის ქვეყნების ეკონომიკური თანამეგობრობა (ECOWAS; ინგლ. Economic Community of West African States; ფრანგ. Communauté économique des États de l'Afrique de l'Ouest; პორტ. Comunidade Económica dos Estados da África Ocidental) — დასავლეთ აფრიკის ქვეყნების რეგიონალური ეკონომიკური გაერთიანება. დაარსდა 1975 წლის 28 მაისს ლაგოსის ხელშეკრულების საფუძველზე. ორგანიზაციის მიზანია ხელი შეუწყოს რეგიონის ეკონომიკურ ინტეგრაციას. თანამეგობრობას ჰყავს თავისი შეიარაღებული ძალები, რომელსაც ეწოდება ECOMOG.

თანამეგობრობის ოფიციალური ენებია ფრანგული, ინგლისური და პორტუგალიური. ორგანიზაციის შტაბ-ბინა მდებარეობს აბუჯაში, ნიგერია.

დაარსების დღიდან რამდენიმე ქვეყანა შეუერთდა ან გავიდა ორგანიზაციის შემადგენლობიდან. 1976 წელს ECOWAS-ს შეუერთდა კაბო-ვერდე, ხოლო 2000 წლის დეკემბერში ორგანიზაცია დატოვა მავრიტანიამ, რის შესახებაც მან ჯერ კიდევ 1999 წლის დეკემბერში განაცხადა. 2024 წლის 28 იანვარს ნიგერიმ, მალიმ და ბურკინა-ფასომ განაცხადეს, რომ ტოვებენ ორგანიზაციას, რაც უპრეცედენტო მოვლენაა ECOWAS-ის შექმნის დღიდან.

წევრები

•  ბენინი
•  კაბო-ვერდე
•  გამბია
•  განა
•  გვინეა
•  გვინეა-ბისაუ
•  კოტ-დ’ივუარი
•  ლიბერია
•  ნიგერია
•  სენეგალი
•  სიერა-ლეონე
•  ტოგო

ყოფილი წევრები

•  მავრიტანია — ორგანიზაცია დატოვა 2000 წლის დეკემბერში.
•  ბურკინა-ფასო — ორგანიზაციის დატოვების შესახებ განაცხადა 2024 წლის 28 იანვარს.
•  მალი — ორგანიზაციის დატოვების შესახებ განაცხადა 2024 წლის 28 იანვარს.
•  ნიგერი — ორგანიზაციის დატოვების შესახებ განაცხადა 2024 წლის 28 იანვარს.

სტრუქტურა

კომისიის პრეზიდენტები

პრეზიდენტი	ქვეყანა	მმართველობა
აბუბაქარ დიაბი უატარა	კოტ-დ’ივუარი	იანვარი 1977 – 1985
მომოდუ მუნუ	სიერა-ლეონე	1985–1989
აბას ბუნდუ	სიერა-ლეონე	1989–1993
ედუარდ ბენჟამინი	გვინეა	1993–1997
ლანსანა კუიატე	გვინეა	სექტემბერი 1997 – 31 იანვარი 2002
მოჰამედ იბნ ჩამბასი	განა	1 თებერვალი 2002 – 31 დეკემბერი 2007
მოჰამედ იბნ ჩამბასი	განა	1 იანვარი 2007 – 18 თებერვალი 2010
ვიქტორ გბეჰო	განა	18 თებერვალი 2010 – 1 მარტი 2012
კადრე დეზირე უედრაოგო	ბურკინა-ფასო	1 მარტი 2012 – 4 ივნისი 2016
მარსელ ალაინ დე სოუზა	ბენინი	4 ივნისი 2016 – 1 მარტი, 2018
ჟან-კლოდ ბრუ	კოტ-დ’ივუარი	1 მარტი, 2018 – 3 ივლისი, 2022
ომარ ტურაი	გამბია	3 ივლისი, 2022 – დღემდე

თავმჯდომარე

თავმჯდომარე	ქვეყანა	მმართველობა
იაკობუ გოვონი	ნიგერია	28 მაისი 1975 – 29 ივლისი 1975
გნასინგბე ეიადემა	ტოგო	29 ივლისი 1975– 13 სექტემბერი 1977
ოლუსეგუნ ობასანჯო	ნიგერია	13 სექტემბერი 1977 – 30 სექტემბერი 1979
ლეოპოლდ სედარ სენგორი	სენეგალი	30 სექტემბერი 1979 – 31 დეკემბერი 1980
გნასინგბე ეიადემა	ტოგო	1980–1981
სიაკა სტივენზი	სიერა-ლეონე	1981–1982
მატიე კერეკუ		1982–1983
აჰმედ სეკუ ტურე	გვინეა	1983–1984
ლანსანა კონტე	გვინეა	1984–1985
მუჰამადუ ბუჰარი	ნიგერია	1985 – 27 აგვისტო 1985
იბრაჰიმ ბაბანგიდა	ნიგერია	27 აგვისტო 1985 – 1989
დაუდა კაირიბა ჯავარა	გამბია	1989–1990
ბლეზ კომპაორე	ბურკინა-ფასო	1990–1991
დუადა კაირიბა ჯავარა	გამბია	1991–1992
აბდუ დიუფი	სენეგალი	1992–1993
ნისეფორ სოგლო	ბენინი	1993–1994
ჯერი როლინგსი	განა	1994 – 27 ივლისი 1996
სანი აბაჩა	ნიგერია	27 ივლისი 1996 – 8 ივნისი 1998
აბდულსალამი აბუბაქრი	ნიგერია	9 ივნისი 1998 – 1999
გნასინგბე ეიადემა	ტოგო	1999 – 1999
ალფა უმარ კონარე	მალი	1999 – 21 დეკემბერი 2001
აბდულაი ვადე	სენეგალი	21 დეკემბერი 2001 – 31 იანვარი 2003
ჯონ კუფუორი	განა	31 იანვარი 2003 – 19 იანვარი 2005
მამადუ ტანჯა	ნიგერი	19 იანვარი 2005 – 19 იანვარი 2007
ბლეზ კომპაორე	ბურკინა-ფასო	19 იანვარი 2007 – 19 დეკემბერი 2008
უმარუ მუსა იარ-ადუა	ნიგერია	19 დეკემბერი 2008 – 18 თებერვალი 2010
გუდლაკ ჯონათანი	ნიგერია	18 თებერვალი 2010 – 17 თებერვალი 2012
ალასან უატარა	კოტ-დ’ივუარი	17 თებერვალი 2012 – 17 თებერვალი 2013
ჯონ დრამანი მაჰამა	განა	17 თებერვალი 2013 – 19 მაისი 2015
მაკი სალი	სენეგალი	19 მაისი 2015 – 4 ივნისი 2016
ელენ ჯონსონ-სირლიფი	ლიბერია	4 ივნისი 2016 – 4 ივნისი 2017
ფორ გნასინგბე	ტოგო	4 ივნისი 2017 – 31 ივლისი 2018
მუჰამადუ ბუჰარი	ნიგერია	31 ივლისი 2018 – 29 ივნისი 2019
მაჰამადუ ისუფუ	ნიგერი	29 ივნისი 2019 – 2 ივნისი 2020
ნანა აკუფო-ადო	განა	2 ივნისი 2020 – 3 ივლისი 2022
უმარუ სისოკუ ემბალო	გვინეა-ბისაუ	3 ივლისი 2022 – 9 ივლისი 2023
ბოლა ტინუბუ	ნიგერია	9 ივლისი 2023 – დღემდე

რესურსები ინტერნეტში

• West-African Monetary Institute
• UEMOA Official Web Site (In French)
• WAEMU Treaty
• ECOWAS Official Web Site დაარქივებული 2008-09-16 საიტზე Wayback Machine.
• ECOWAS Commission Official Web Site დაარქივებული 2008-09-16 საიტზე Wayback Machine. : includes calendar of meetings.
• ECOWAS Parliament დაარქივებული 2020-08-07 საიტზე Wayback Machine.
• ECOWAS Revised Treaty
• ECOBANK—African banking group.
• More About Ecobank
• PowerPoint presentation of ECOWAS, 2004 დაარქივებული 2007-05-28 საიტზე Wayback Machine.
• Mbendi profile
• More About the newly-expanded ECOWAS Commission
• More About an ECOWAS Commissioner