გროზდანა ოლუიჩი
| გროზდანა ოლუიჩი | |
|---|---|
| სერბ. Гроздана Олујић | |
 | |
| დაბადების თარიღი | 30 აგვისტო, 1934[1] |
| დაბადების ადგილი | Erdevik, Danube Banovina, იუგოსლავიის სამეფო |
| გარდაცვალების თარიღი | 16 მარტი, 2019 (84 წლის) |
| გარდაცვალების ადგილი | ბელგრადი |
| საქმიანობა | მწერალი, მთარგმნელი და ლიტერატურული კრიტიკოსი |
| მოქალაქეობა |
იუგოსლავიის სამეფო Territory of the Military Commander in Serbia Democratic Federal Yugoslavia Federal People's Republic of Yugoslavia .svg){kind=small} იუგოსლავიის სოციალისტური ფედერაციული რესპუბლიკაიუგოსლავიის ფედერაციული რესპუბლიკა .svg){kind=small} სერბეთი და ჩერნოგორია სერბეთი |
| ალმა-მატერი | University of Belgrade Faculty of Philology |
| ჟანრი | რომანი |
| ჯილდოები | ნინ-ის პრემია[2] |
გროზდანა ოლუიჩი ( სერბული კირილიცა Гроздана Олујић ; დ. 30 აგვისტო, 1934 – 16 მარტი, 2019) — სერბი მწერალი, მთარგმნელი, რედაქტორი და კრიტიკოსი. მისი რომანები და ზღაპრების კრებულები ითარგმნა 35-ზე მეტ ენაზე. მისი ჯილდოები მოიცავს ანდრიჩის ჯილდოს, Zmaj-ის საბავშვო თამაშების ჯილდოს და ბორა სტანკოვიჩის ჯილდოს. ავტორი ასევე ცნობილია თავისი ესეებით ფრანც კაფკას, თომას ვულფის, მარსელ პრუსტის, ვირჯინია ვულფისა და ზღაპრების პოეტიკის შესახებ.
ბიოგრაფია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ოლუიჩმა დაამთავრა და მიიღო მაგისტრის ხარისხი ინგლისურ ენასა და ინგლისურ ლიტერატურაში ბელგრადის უნივერსიტეტის ფილოლოგიის ფაკულტეტზე . მისი პირველი რომანი, გასეირნება სამოთხეში ( Izlet u nebo ) გამოვიდა 1958 წელს, როდესაც მწერალი 24 წლის იყო. ეს წიგნი გახდა ბესტსელერი, ითარგმნა რამდენიმე ევროპულ ენაზე და მიიღო გამომცემლობა Narodna prosvjeta-ს ჯილდო იუგოსლავიის საუკეთესო ნოველისთვის. რომანი ადაპტირებული იყო სცენაზე და 1962 წელს, წიგნის მიხედვით, რეჟისორმა იოვან ჟივანოვიჩმა გადაიღო მელოდრამა Čudna devojka . [3]
60-იან წლებში გამოქვეყნებულმა რომანებმა ხმა მიეცით სიყვარულს ( Glasam za ljubav ), არ გააღვიძოთ მძინარე ძაღლი ( Ne budi zaspale pse ) და ველური თესლი ( Divlje seme ) გამოავლინა გროზდანა ოლუიჩი, როგორც იუგოსლავიის ლიტერატურის ერთ-ერთი წამყვანი ავტორი. ველურმა თესლმა მოიპოვა დადებითი შეფასებები კრიტიკოსებისგან და ძალიან შეიყვარეს აშშ-ში. ასევე, გახდა სავალდებულო საკითხავი ლიტერატურა რამდენიმე უნივერსიტეტში. [4]
რომანისათვის თამაში ( Igra ) , კრებულიდან აფრიკული ია ( Afrička ljubičica ), რომელიც გამოიცა 1985 წელს, მიიღო არნსბერგში საერთაშორისო კონკურსის მთავარი პრიზი. კრებულიდან თითქმის ყველა მოთხრობა ითარგმნა უცხო ენებზე და შეტანილი იყო მოკლე პროზის ანთოლოგიაში მთელს მსოფლიოში, მათ შორის გერმანიაში, აშშ-ში, უკრაინაში, რუსეთში, ისრაელში, ინდოეთში, დიდ ბრიტანეთში, საფრანგეთში და ა.შ. 2009 წელს მწერლის რომანი „ხმები ქარში“ ( Glasovi u vetru ) გახდა NIN Award- ის, სერბეთის მთავარი ლიტერატურული ჯილდოს მფლობელი. [5]
გროზდანა ოლუიჩი არის რამდენიმე პოპულარული წიგნის ავტორი ბავშვებისა და ახალგაზრდებისთვის. ზღაპრების კრებული ჯადოსნური ცოცხი გამოიცა სსრკ-ში 1985 წელს 100000 ეგზემპლარი.
ოლუიჩმა ასევე თარგმნა არაერთი ნაწარმოები სერბულ ენაზე; მან თარგმნა პოლონურიდან დანუტა ცირლიჩ-სტრასჟინსკას სამხრეთის ქარის ზღაპრები და სოლ ბელოუს, ამრიტა პრიტამის, უილიამ კენედის, არნოლდ ვესკერის, იუკიო მისიმას და სხვათა ნაწარმოებები. იგი გარდაიცვალა 2019 წლის 16 მარტს ბელგრადში.
ისრაელელმა კრიტიკოსმა და ესეისტმა დინა კატან ბენ-ციონმა, რომანზე საუბრისას ხმა ქარში, თქვა, რომ „მხოლოდ სერბულ ლიტერატურას აქვს თავისი მარტოობის ასი წელიწადია “. [6] [7]
ოლუიჩი ასევე ცნობილია თავისი ესეებით, მათ შორის კაფკაზე, თომას ვულფზე, მარსელ პრუსტზე, ვირჯინია ვულფზე და ზღაპრების პოეტიკაზე. [8]
ჯილდოები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
მას მიენიჭა დანებროგის ორდენი, [9] გახდა ოსლოს საპატიო მოქალაქე და მოიპოვა მრავალი ჯილდო, მათ შორის NIN ჯილდო, ხელოვნებისა და კულტურის მსოფლიო კონგრესი საუკეთესო თანამედროვე ზღაპრისთვის 1994 წელს, [10] ანდრიჩის ჯილდო, Zmaj საბავშვო თამაშების ჯილდო. [11] და ბორა სტანკოვიჩის პრემია.
სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- ↑ Babelio — 2007.
- ↑ НИН online
- ↑ Čudna devojka. ციტირების თარიღი: 2018-11-02
- ↑ Гроздана Олујић. ციტირების თარიღი: 2019-03-14
- ↑ „GROZDANI OLUJIĆ NINOVA NAGRADA“. City Magazine - Besplatni magazin za urbani životni stil (სერბული). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2019-01-03. ციტირების თარიღი: 2018-11-02.
- ↑ „Des voix dans le vent“. Gaia (ფრანგული). 2013-10-11. ციტირების თარიღი: 2018-11-02.
- ↑ Radmima Gorup. Grozdana Olujic, Glasovi u vetru. Journal of the North American Society for Serbian Studies, 2009, vol.23, No.1
- ↑ Grozdana Olujić - Poetika Bajke.
- ↑ Политика Online. ციტირების თარიღი: 2018-11-02
- ↑ Vreme - NIN-ova nagrada Grozdani Olujuć. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2019-01-03. ციტირების თარიღი: 2018-11-02
- ↑ Zmajeve decje igre. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-05-11. ციტირების თარიღი: 2018-11-02