გერმანელი სინტი და ბოშების დოკუმენტური და კულტურის ცენტრი
| გერმანელი სინტი და ბოშების დოკუმენტური და კულტურის ცენტრი | |
|---|---|
 ცენტრის შენობა, ჰაიდელბერგი, იანვარი, 2013 | |
| 49°24′36″ ჩ. გ. 8°42′02″ ა. გ. / 49.41000° ჩ. გ. 8.70056° ა. გ. | |
| დაარსდა | 1997 წლის 16 მარტი |
| ქვეყანა |
 გერმანია |
| დამაარსებლები | გერმანელი სინტი და ბოშების ცენტრალური საბჭო |
| მდებარეობა | ჰაიდელბერგი |
| სტატუსი | მოქმედი |
| ექსპონატი | სინტი და ბოშების გენოციდის დოკუმენტაცია, არქივები, ფოტოები, პირადი ისტორიები |
| კლასიფიკაცია | გენოციდის მუზეუმი, ისტორიის მუზეუმი, ბოშური კულტურა |
| ვიზიტორები | მონაცემი არ არის ხელმისაწვდომი |
| დირექტორი | რომანი როზე |
| ოფიციალური საიტი | [dokuzentrum.sintiundroma.de dokuzentrum.sintiundroma.de] |
 | |
გერმანელი სინტი და ბოშების დოკუმენტური და კულტურის ცენტრი (გერმ. Dokumentations- und Kulturzentrum Deutscher Sinti und Roma) — ჰაიდელბერგში, გერმანიაში 1990-იან წლებში დაარსებული მემორიალური ინსტიტუციაა, რომელიც ეძღვნება იმ სინტი და ბოშა ხალხის ხსოვნას, ვინც ნაცისტური პარტიის მიერ განხორციელებული გენოციდის მსხვერპლი გახდა.[1] რამდენიმე წელიწადში, მსხვერპლთა მონათხრობების შეგროვების, კვლევისა და რეკონსტრუქციის შემდეგ, ცენტრის შენობა ოფიციალურად გაიხსნა 1997 წლის 16 მარტის, სინტი და ბოშა გადარჩენილთა თანდასწრებით. ეს იყო მსოფლიოში პირველი მუდმივი გამოფენა, რომელიც ეძღვნებოდა სინტი და ბოშების მიმართ ნაცისტების მიერ ჩადენილ გენოციდს.[2]
დოკუმენტური ცენტრი მოიცავს სამ სართულს და იკავებს თითქმის 700 მ² ფართობს. იგი დეტალურად აღწერს სინტი და ბოშა ხალხის დევნის ისტორიას ნაციონალ-სოციალისტების მმართველობის პერიოდში.[3] ინსტიტუციას მეთვალყურეობს გერმანელი სინტი და ბოშების ცენტრალური საბჭო, ფინანსდება ჰაიდელბერგის ქალაქის ბიუჯეტით, გერმანიის ფედერალური მთავრობის სპეციალური დაფინანსებითა და ბადენ-ვიურტემბერგის მხარის მხარდაჭერით.
აღწერა
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]გამოფენის პირველი დონე ეძღვნება ბოშა და სინტი თემის ყოველდღიურ ცხოვრებას, ხოლო მეორე სართული — დევნის აპარატს და ტერორს. ცენტრის არქიტექტორმა, აღმოსავლეთ გერმანელმა დიტერ კვისტმა ეს განზომილებები განზრახ გააცალკევა როგორც სივრცობრივად, ისე თემატურად.[4][3] ამ ორ დონეს შორის მუდმივი დაძაბულობა იქმნება, რაც სტუმრებს უბიძგებს perpetrators-ის მიერ შექმნილი დოკუმენტების კრიტიკულად გააზრებისკენ და თანაგრძნობის გამოხატვისკენ მსხვერპლთა მიმართ.
ცენტრის შენობა სამ ნაწილადაა დაყოფილი და ისტორიულ ეზოს გარს არტყამს. სამხრეთ მხარეს, ისტორიული მარანი გადაკეთდა ფოიედ და მთავარ შესასვლელად, ქვემოთ კი მოწყობილია პრეზენტაციების და ლექციების დარბაზები. შუა ნაწილი — XVIII საუკუნეს საწყობი — აკონფიგურეს დოკუმენტური გამოფენისთვის, ხოლო მისი მანსარდა მემორიალურ დერეფნად. ჩრდილოეთ ნაწილში მდებარე 1900 წელს აშენებული ყოფილი თეატრი და რესტორანი დღეს ცენტრისა და ცენტრალური საბჭოს ადმინისტრაციას ემსახურება.[3]
ცენტრის მმართველია რომანი როზე, ცენტრალური საბჭოს თავმჯდომარე. როგორც ბოშა თემის წევრი, რომელმაც დაკარგა 13 ოჯახის წევრი კონცენტრაციის ბანაკებში, მან თავისი ცხოვრება მიუძღვნა მემორიალის განვითარებას.[5][6]
მიზანი და ფუნქცია
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]ცენტრი ფუნქციონირებს როგორც თანამედროვე ისტორიის მუზეუმი, მეხსიერების სივრცე და დისკუსიის ადგილი. მნიშვნელოვანი აქცენტი კეთდება ადამიანის უფლებებზე და იმ საზოგადოებრივი ჯგუფების წარმომადგენლობაზე, რომლებიც დეკადების განმავლობაში იგნორირებული იყვნენ. ცენტრი საკუთარ მოვალეობად მიიჩნევს კრიტიკული დიალოგის სივრცის შექმნას, განსაკუთრებით იმ პირობებში, როცა ბოშა და სინტი ხალხის დევნა დღესაც ვერ სრულად იქნა შეფასებული.[7]
პირადი ისტორიები და მეხსიერება
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]ცენტრის პრიორიტეტია ჰოლოკოსტის გადარჩენილთა ინტერვიუების შეკრება, მათ ხსოვნის ვიდეო და აუდიო ჩანაწერებად შენახვა. განსაკუთრებული ყურადღება ეთმობა ოჯახურ ფოტოებს, როგორც მედიას, რომელიც წარმოსახვას აძლევს კონკრეტული ადამიანების ცხოვრებაზე — სანამ ისინი არ იქნენ სისტემატურად განადგურებული ნაცისტური პოლიტიკის შედეგად.[8]
კულტურული პროგრამები
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]ცენტრი წარადგენს ბოშა და სინტი თემის ლიტერატურულ, მხატვრულ და მუსიკალურ შემოქმედებას. მასპინძლობს კონფერენციებს, სემინარებს, ლექციებს, გამოფენებს, კინოჩვენებებსა და კონცერტებს გაზაფხულსა და შემოდგომაზე, რითაც ხელს უწყობს სტერეოტიპების დაძლევასა და კულტურული მრავალფეროვნების წარმოჩენას.
სინტი და ბოშების განათლების საკითხი
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]1990 წელს ევროპაში უსაფრთხოებისა და თანამშრომლობის ორგანიზაციამ (OSCE) აღიარა ბოშებისა და სინტების დაუცველი მდგომარეობა რასობრივი სიძულვილის, ქსენოფობიისა და დისკრიმინაციის კონტექსტში. მას შემდეგ ორგანიზაცია აქტიურად უწყობს ხელს მათი ადამიანის უფლებების დაცვასა და საზოგადოებაში ინტეგრაციას. მონაწილე ქვეყნებმა იკისრეს ვალდებულება, ხელი შეუწყონ ბოშებისა და სინტების გენოციდის ხსოვნის შენარჩუნებასა და განათლებას.[9]
2015 წელს, მეორე მსოფლიო ომის დასრულებიდან 70 წლისთავის აღსანიშნავად, ორგანიზაციის დემოკრატიული ინსტიტუტებისა და ადამიანის უფლებების ოფისმა (ODIHR) გამოაქვეყნა ანგარიში სახელწოდებით: სინტი და ბოშების გენოციდის სწავლება და ხსოვნა.[9]
ანგარიშის მიხედვით, 57 მონაწილე ქვეყნიდან 34-მა უპასუხა კითხვარს. მათგან 20-მა სახელმწიფომ (59%) აღნიშნა, რომ ბოშებისა და სინტების გენოციდი მაინც ერთ საფეხურზე მაინც ისწავლება. 9 ქვეყანამ (26.5%) მიუთითა, რომ ინფორმაციის მიწოდება შესაძლებელია დაწყებით საფეხურზეც. 19 ქვეყანამ (56%) — საშუალო საფეხურზე. თუმცა, ხშირ შემთხვევაში, საკითხი არ არის ცალკე გაკვეთილში წარმოდგენილი, არამედ იგი შედის ჰოლოკოსტის, მეორე მსოფლიო ომის ან ტოტალიტარიზმის broader კონტექსტში.[9]
რაც შეეხება ხსოვნის თარიღებს: 12 სახელმწიფომ (35%) განაცხადა, რომ ბოშა და სინტი გენოციდის მსხვერპლებს მოიხსენიებენ 27 იანვარს — ჰოლოკოსტის საერთაშორისო ხსოვნის დღე. 7 ქვეყანამ ხსენებად დაასახელა 2 აგვისტო, როცა დაახლოებით 23 000 სინტი და ბოშა აუსშვიცში გაასახლეს. 6 ქვეყანამ სხვა თარიღები მიუთითა.[9]
14 ქვეყანამ გააზიარა ინფორმაცია იმ მემორიალურ ადგილებზე, რომლებიც სახელმწიფოს მიერაა აღიარებული. ერთმა სახელმწიფომ ცალკე გამოყო გერმანელი სინტი და ბოშების ცენტრალური საბჭო და მის მიერ დაფუძნებული გერმანელი სინტი და ბოშების დოკუმენტური და კულტურის ცენტრი როგორც ევროპული ინფორმაციის წყარო.[9]
სინტი და ბოშების ევროპული სამოქალაქო უფლებების პრემია
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]ევროპული სამოქალაქო უფლებების პრემია სინტი და ბოშებისთვის დაარსდა 2007 წლის ნოემბერში, დოკუმენტური და კულტურის ცენტრის დაარსებიდან 10 წლისთავის აღსანიშნავად. ინიციატივა განხორციელდა მანფრედ ლაუტენშლაგერის ფონდისა და ჰაიდელბერგში არსებული კულტურული ცენტრის თანამშრომლობით.
პირველი პრემია გაიცა 2008 წლის დეკემბერში. იგი მიზნად ისახავს იმ პოლიტიკურ და სოციალურ ძალისხმევათა მხარდაჭერას, რომლებიც მიმართულია ბოშებისა და სინტების მიმართ არსებული დისკრიმინაციის დაძლევისა და მათი ღირსეული ცხოვრებისთვის საჭირო პირობების შექმნისკენ. პრემიით აღინიშნებიან ინდივიდები, ჯგუფები ან ინსტიტუტები — უმეტესად მმართველი ჯგუფებიდან — რომელთაც გააზრებული აქვთ ისტორიული პასუხისმგებლობა და მოქმედებენ ბოშების ადამიანური უფლებების გაუმჯობესებისკენ.[10]
იხილეთ აგრეთვე
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]რესურსები ინტერნეტში
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- ოფიციალური ვებსაიტი (არქივირებული ვერსია)
სქოლიო
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- ↑ Sinti und Roma - Heidelberg. ციტირების თარიღი: 2016-12-15
- ↑ Documentation and Cultural Centre Homepage დაარქივებული 17 July 2011 საიტზე Wayback Machine.
- ↑ 3.0 3.1 3.2 Sinti und Roma - Building. ციტირების თარიღი: 2016-12-15
- ↑ Hendel, archINFORM – Sascha. Dieter Quast. ციტირების თარიღი: 2016-12-15
- ↑ www.liwintermedia.com, liw intermedia -. The Romani Elders. ციტირების თარიღი: 2016-12-15
- ↑ Rose, Romani. The Nazi Genocide of the Sinti and Roma. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2016-12-20. ციტირების თარიღი: 2019-09-25
- ↑ Documentation and Cultural Centre Homepage, see "Veranstaltungen" დაარქივებული 17 July 2011 საიტზე Wayback Machine.
- ↑ Documentation and Cultural Centre Homepage, see "Zentrum" დაარქივებული 17 July 2011 საიტზე Wayback Machine.
- ↑ 9.0 9.1 9.2 9.3 9.4 Teaching about and Commemorating the Roma and Sinti Genocide: Practices within the OSCE Area | OSCE გვ. 18–23. ციტირების თარიღი: 2016-12-15
- ↑ European Civil Rights Prize Homepage. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 16 ივნისი 2016. ციტირების თარიღი: 5 March 2012
| იდენტიფიკატორები |
|
|---|
