ბორის ნიტრიდი

ბორის ნიტრიდი
ზოგადი
ქიმიური ფორმულა	${\ce {BN}}$
მოლური მასა	24.82 გ/მოლი
ფიზიკური თვისებები
სიმკვრივე	2.1 გ/სმ³
თერმული თვისებები
დნობის ტემპერატურა	2,973 °C
კლასიფიკაცია
CAS	10043-11-5
PubChem	66227

ბორის ნიტრიდი — ბორის ნაერთი აზოტთან ქიმიური ფორმულით ${\ce {BN}}$. ბორის ნიტრიდი მიიღება ბორისა და აზოტის 2 000°C-ზე უფრო მაღალ ტემპერატურაზე გახურებისას ან ბორის ანჰიდრიდისა და აღმდგენლების (ნახშირი, მაგნიუმი) ნარევის გახურებით ამიაკის ატმოსფეროში. ამ პირობებში მიიღება ${\ce {BN}}$-ის α-ფორმა, თეთრი ფხვნილი, რომელიც თავისი კრისტალური სტრუქტურით გრაფიტის მსგავსია. მაღალი ტემპერატურისა და წნევის დროს კატალიზატორების მონაწილეობისას გრაფიტისმაგვარი ჰექსაგონალური ფორმა გარდაიქმნება მკვეთრად განსხვავებული თვისებების მქონე კუბურ ალმასის მაგვარ β-ფორმად (ბორაზონი). ბორაზონის სიმაგრე უახლოვდება ალმასის სიმაგრეს. ჩვეულებრივი (გრაფიტისმაგვარი) ბორის ნიტრიტი ოთახის ტემპერატურაზე ქიმიურად საკმაოდ ინერტულია.

გამოყენება

ბორის ნიტრიდისგან მზადდება ცეცხლგამძლე მასალა, ნახევრად გამტარები, დიელექტრიკები, ნეიტრონის შთამნთქმელები. ბორაზონს იყენებენ აგრეთვე ზემაგარი აბრაზიული მასალის დასამზადებლად.

ლიტერატურა

• ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 2, თბ., 1977. — გვ. 472.