ახურიანის წყალსაცავი
| ახურიანის წყალსაცავი | |
|---|---|
|
სომხ. Ախուրյանի ջրամբար თურქ. Arpaçay Barajı | |
 ახურიანის წყალსაცავი სომხეთის მხრიდან | |
| კოორდინატები: 40°33′47″ ჩ. გ. 43°39′16″ ა. გ. / 40.5632417° ჩ. გ. 43.6545167° ა. გ. | |
| ქვეყანა |
 სომხეთი თურქეთი |
| ტერიტორიული ერთეული |
შირაკის პროვინცია ყარსის პროვინცია |
| ზღვის დონიდან | 1600 მ |
| სიგრძე | 20 კმ |
| ფართობი | 54 კმ² |
| მოცულობა | 0,525 კმ³ |
| უდიდესი სიღრმე | 59(კაშხალი)[1] მ |
| მდინარე | ახურიანი |
| შევსების წელი | 1980 |
  | |
 | |
ახურიანის წყალსაცავი (სომხ. Ախուրյանի ջրամբար; თურქ. Arpaçay Barajı) — წყალსაცავი სომხეთისა და თურქეთის ტერიტორიებზე. მდებარეობს მდინარე ახურიანზე[2][3]. წყალსაცავის ზედაპირის ფართობი 54 კმ²-ია, ხოლო მოცულობა 525 მილიონი მ³[2][3]. ის ერთ-ერთი უდიდესი წყალსაცავია კავკასიის რეგიონში და ფართობით მხოლოდ მინგეჩაურისა და შამქორის წყალსაცავებს ჩამორჩება.
სომხეთში წყალსაცავის წყალს სარწყავად იყენებს არაგაწოტნის, არმავირისა და შირაკის პროვინციები[3]. ასევე სარწყავად გამოიყენება წყალი თურქეთშიც. ყარსისა და არტაანის პროვინციებში ყოველწლიურად 70 000 ჰექტარი სასოფლო-სამეურნეო მიწები ირწყვება[4].
შექმნა
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]1963 წლის 25 აპრილს, თურქეთსა და საბჭოთა კავშირს (ვისი ნაწილიც იმ დროს იყო სომხეთი) შორის ხელი მოეწერა მდინარე ახურიანზე კაშხლის მშენებლობის შესახებ შეთანხმებას, რომელსაც წყალსაცავში ოთხი მდინარის ჩამონადენი უნდა დაერეგულირებინა[2][5]. მისი მშენებლობა 1975 წელს დაიწყო და 1980 წელს დასრულდა[6], ექსპლუატაციაში გაეშვა ამავე წელს[2].
დაბინძურება
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]სომეხი მკვლევარების აზრით „წყლის სისტემა მძიმე მეტალებითა და სხვადასხვა ტოქსიკური ნივთიერებებით არის დაბინძურებული“[2].
სქოლიო
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- ↑ ARPAÇAY BARAJI tr. Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 15 მაისი 2012. ციტირების თარიღი: 30 August 2013.
- ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 Soghoian, Yeranuhi (8 May 2009). „Pollution in Border Reservoir Worries Armenia“. Institute for War & Peace Reporting. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 13 ივლისი 2019. ციტირების თარიღი: 1 August 2013.
- ↑ 3.0 3.1 3.2 (2007) Հայաստանի Հանրապետության Ֆիզիկաաշխարհագրական օբյեկտների համառոտ տեղեկատու-բառարան (hy). State Committee of the Real Estate Cadastre, გვ. 7. ციტირების თარიღი: 2015-10-03. დაარქივებული 2018-05-17 საიტზე Wayback Machine.
- ↑ DSİ. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2016-03-03. ციტირების თარიღი: 2015-10-03.
- ↑ Sedat Laçiner, Mehmet Özcan, İhsan Bal (2010). USAK Yearbook of International Politics and Law 2010, Vol. 3, გვ. 232. ISBN 9786054030262.
- ↑ Շիրակի մարզի ջրային ռեսուրսների գյուղատնտեսական արդյունավետ օգտագործումը բերքատվության բարձրացման նպատակով hy. AgroWeb Armenia. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 3 მაისი 2012. ციტირების თარიღი: 9 August 2013.
| |||||||||||||
