ახურიანის წყალსაცავი
ახურიანის წყალსაცავი | |
---|---|
Arpaçay Barajı Ախուրյանի ջրամբար | |
![]() ახურიანის წყალსაცავი სომხეთის მხრიდან | |
კოორდინატები: 40°33′47″ ჩ. გ. 43°39′16″ ა. გ. / 40.5632417° ჩ. გ. 43.6545167° ა. გ. | |
მდებარეობა | ![]() ![]() |
სიმაღლე ზღვის დონიდან | 1600 მ |
სიგრძე | 20 კმ |
ფართობი | 54 კმ² |
მოცულობა | 0.525 კმ³ |
მაქსიმალური სიღრმე | 59(კაშხალი)[1] მ |
ახურიანის წყალსაცავი (თურქ. Arpaçay Barajı; სომხ. Ախուրյանի ջրամբար) — წყალსაცავი სომხეთისა და თურქეთის ტერიტორიებზე. მდებარეობს მდინარე ახურიანზე[2][3]. წყალსაცავის ზედაპირის ფართობი 54 კმ²-ია, ხოლო მოცულობა 525 მილიონი მ³[2][3]. ის ერთ-ერთი უდიდესი წყალსაცავია კავკასიის რეგიონში და ფართობით მხოლოდ მინგეჩაურისა და შამქორის წყალსაცავებს ჩამორჩება.
სომხეთში წყალსაცავის წყალს სარწყავად იყენებს არაგაწოტნის, არმავირისა და შირაკის პროვინციები[3]. ასევე სარწყავად გამოიყენება წყალი თურქეთშიც. ყარსისა და არდაჰანის პროვინციებში ყოველწლიურად 70 000 ჰექტარი სასოფლო-სამეურნეო მიწები ირწყვება[4].
შექმნა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
1963 წლის 25 აპრილს, თურქეთსა და საბჭოთა კავშირს (ვისი ნაწილიც იმ დროს იყო სომხეთი) შორის ხელი მოეწერა მდინარე ახურიანზე კაშხლის მშენებლობის შესახებ შეთანხმებას, რომელსაც წყალსაცავში ოთხი მდინარის ჩამონადენი უნდა დაერეგულირებინა[2][5]. მისი მშენებლობა 1975 წელს დაიწყო და 1980 წელს დასრულდა[6], ხოლო ექსპლუატაციაში 1980 წელს გაეშვა[2].
დაბინძურება[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
სომეხი მკვლევარების აზრით „წყლის სისტემა მძიმე მეტალებითა და სხვადასხვა ტოქსიკური ნივთიერებებით არის დაბინძურებული“[2].
სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- ↑ ARPAÇAY BARAJI tr. Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 15 მაისი 2012. ციტირების თარიღი: 30 August 2013.
- ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 Soghoian, Yeranuhi (8 May 2009). „Pollution in Border Reservoir Worries Armenia“. Institute for War & Peace Reporting. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 13 ივლისი 2019. ციტირების თარიღი: 1 August 2013.
- ↑ 3.0 3.1 3.2 (2007) Հայաստանի Հանրապետության Ֆիզիկաաշխարհագրական օբյեկտների համառոտ տեղեկատու-բառարան (hy). State Committee of the Real Estate Cadastre, გვ. 7. ციტირების თარიღი: 2015-10-03. დაარქივებული 2018-05-17 საიტზე Wayback Machine.
- ↑ DSİ. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2016-03-03. ციტირების თარიღი: 2015-10-03.
- ↑ Sedat Laçiner, Mehmet Özcan, İhsan Bal (2010). USAK Yearbook of International Politics and Law 2010, Vol. 3, გვ. 232. ISBN 9786054030262.
- ↑ Շիրակի մարզի ջրային ռեսուրսների գյուղատնտեսական արդյունավետ օգտագործումը բերքատվության բարձրացման նպատակով hy. AgroWeb Armenia. ციტირების თარიღი: 9 August 2013.
|