ამონიუმის ქლორიდი

	ამონიუმის ქლორიდი
ზოგადი
ქიმიური ფორმულა	NH4Cl
მოლური მასა	53.49 გ/მოლი
ფიზიკური თვისებები
სიმკვრივე	1.519 გ/სმ³
თერმული თვისებები
მოლური თბოტევადობა (სტ. პირ.)	84.1 ჯ/(მ·კ)
წარმოქმნის ენტალპია (სტ. პირ.)	94.56 კჯ/მოლი
ქიმიური თვისებები
pKa	9.24
ხსნადობა ნივთიერებაში ეთანოლი	6 (19 °C) გ/100 მლ

ამონიუმის ქლორიდი — არაორგანული ნივთიერება ქიმიური ფორმულით NH₄Cl. არის თეთრი, კრისტალური მარილი, რომელიც წყალში ძალიან კარგად იხსნება. ძირითადად გამოიყენება როგორც სასუქი და არომატიზატორი ზოგიერთ ლიქიორში. ამონიუმის ქლორიდი მიიღება ქლორწყალბადმჟავისა და ამიაკის ურთიერთქმედებით.

წარმოება[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ამონიუმის ქლორიდის მიღების პროცესის დემონსტრაცია როდესაც გარეთ გამოტუმბული ამიაკის და ქლორწყალბადმჟავის ნაკადები ერთმანეთს ხვდება და წარმოიქმნება მყარი ამონიუმის ქლორიდი(თეთრი კვამლის სახით)

ამონიუმის ქლორიდი არის პროდუქტი „ამიაკ-სოდა პროცესის“ რეაქციისა, რომლითაც იღებენ ნატრიუმის კარბონატს:^[2]

CO₂ + 2 NH₃ + 2 NaCl + H₂O → 2 NH₄Cl + Na₂CO₃

გარდა იმისა, რომ ეს ამონიუმის ქლორიდის წარმოების ძირითადი მეთოდია, ეს მეთოდი გამოიყენება ზოგიერთ სამრეწველო ოპერაციაში ამიაკისგან განსათავისუფლებლად.

ამონიუმის ქლორიდი ასევე მიიღება ამიაკის წყალბადის ქლორიდთან (აირი) ან ქლორწყალბადმჟავასთან(წყალხსნარი) რეაქციისას:^[2]

NH₃ + HCl → NH₄Cl

ამონიუმის ქლორიდი ბუნებრივი სახით გავრცელებულია ვულკანურ რეგიონებში, ფორმირდება ვულკანურ ქვებში ფუმაროლებთან ახლოს. მისი მოლეკულები აირად ფაზაში დიდხანს ვერ არსებობენ, რადგან ისინი მარტივად იხსნებიან წყალში^[3].

რეაქციები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ამონიუმის ქლორიდი გაცხელებით იშლება ამიაკად და წყალბადის ქლორიდად:^[2]

NH₄Cl → NH₃ + HCl

ამონიუმის ქლორიდი ურთიერთქმედებს ძლიერ ტუტეებთან როგორიცაა ნატრიუმის ჰიდროქსიდი და მიიღება აირადი ამიაკი.

2 NH₄Cl + Na₂CO₃ → 2 NaCl + CO₂ + H₂O + 2 NH₃

ამონიუმის ქლორიდი მაღალ ტემპერატურაზე რეაქციაში შედის ტუტე ლითონების კარბონატებთან, მიიღება ამიაკი და ტუტე ლითონის ქლორიდი

2 NH₄Cl + Na₂CO₃ → 2 NaCl + CO₂ + H₂O + 2 NH₃

წყალსხნარს, რომელიც მასის 5% ამონიუმის ქლორიდს შეიცავს, pH მაჩვენებელი 4,6-დან 6,0-მდე აქვს.^[4]

ზოგიერთი ამონიუმის ქლორიდის რეაქცია სხვა ქიმიკატებთან ენდოთერმულია, როგორც ბარიუმის ჰიდროქსიდის შემთხვევაში.

სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

↑ ^1.0 ^1.1 ^1.2 Pradyot, Patnaik (2003). Handbook of Inorganic Chemicals. The McGraw-Hill Companies, Inc.. ISBN 978-0-07-049439-8.
↑ ^2.0 ^2.1 ^2.2 Wiberg, Egon; Wiberg, Nils (2001) Inorganic Chemistry, illustrated, Academic Press, გვ. 614. ISBN 978-0-12-352651-9.
↑ Rowley, Steven P. (2011). General Chemistry I Laboratory Manual, Second, Kendall Hunt. ISBN 978-0-7575-8942-3.
↑ Bothara, K. G. (2008). Inorganic Pharmaceutical Chemistry. Pragati Books Pvt. Ltd., გვ. 13–. ISBN 978-81-85790-05-3.

პორტალი ქიმია

[pphoic-1] 1.0 ^1.1 ^1.2 Pradyot, Patnaik (2003). Handbook of Inorganic Chemicals. The McGraw-Hill Companies, Inc.. ISBN 978-0-07-049439-8.

[Wiberg&Holleman-2] 2.0 ^2.1 ^2.2 Wiberg, Egon; Wiberg, Nils (2001) Inorganic Chemistry, illustrated, Academic Press, გვ. 614. ISBN 978-0-12-352651-9.

[Rowley-3] Rowley, Steven P. (2011). General Chemistry I Laboratory Manual, Second, Kendall Hunt. ISBN 978-0-7575-8942-3.

[4] Bothara, K. G. (2008). Inorganic Pharmaceutical Chemistry. Pragati Books Pvt. Ltd., გვ. 13–. ISBN 978-81-85790-05-3.

[1]

[2]

[3]

[4]