ალ-ფარაბის სახელობის ყაზახეთის ეროვნული უნივერსიტეტი

ალ-ფარაბის სახელობის ყაზახეთის ეროვნული უნივერსიტეტი
Äl-Farabi atyndağy Qazaq Ūlttyq Universitetı
ლათ. Al-Farabi Kazakh National University
დაფუძნდა	1933 წელი/ 1934 წელი
ატარებს სახელს	Farabi
ტიპი	უნივერსიტეტი, საჯარო უნივერსიტეტი და თავისუფალი გამომცემელი
სტუდენტი	20 000
ქალაქი	ალმათი
ქვეყანა	ყაზახეთი
კავშირები	ევროპის უნივერსიტეტების ასოციაცია , ფრანკოფონიის საუნივერსიტეტო კავშირი და უნივერსიტეტების საერთაშორისო ასოციაცია
https://farabi.university

ალ-ფარაბის სახელობის ყაზახეთის ეროვნული უნივერსიტეტი (ყაზახ. Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлтық университеті ) — ეროვნული კვლევითი უნივერსიტეტი, რომელიც მდებარეობს ალმათიში, ყაზახეთში. ქვეყნის ერთ-ერთი უდიდესი უნივერსიტეტი ფილოსოფოსისა და მეცნიერის აბუ ნასრ მუჰამად ალ-ფარაბის სახელს ატარებს.

ალ-ფარაბის სახელობის ყაზახეთის ეროვნული უნივერსიტეტი ყაზახეთის უძველესი კლასიკური უნივერსიტეტია. იგი დაარსდა 1933 წლის 13 ნოემბერს საბჭოთა კომუნისტური პარტიის ყაზახეთის საოლქო კომიტეტის დადგენილებით. 2023 წელს უნივერსიტეტმა დაიკავა 150-ე ადგილი მსოფლიოში QS World University Rankings-ის მიხედვით.

2001 წელს ყაზახეთის მთავრობის დადგენილებით უნივერსიტეტი კლასიფიცირდება, როგორც „ეროვნული უნივერსიტეტი“. უნივერსიტეტში 20000-ზე მეტი სტუდენტი სწავლობს და 2500-ზე მეტი ფაკულტეტის წევრი მუშაობს, მათ შორის პროფესორები, ასოცირებული პროფესორები, 400 მეცნიერებათა დოქტორი და 800-ზე მეტი მეცნიერებათა კანდიდატი.

2021 წელს ალ-ფარაბის სახელობის ყაზახეთის ეროვნული უნივერსიტეტი დასახელდა მსოფლიოს 500 საუკეთესო უნივერსიტეტს შორის.

კამპუსი

ალ-ფარაბის ყაზახეთის ეროვნულ უნივერსიტეტს აქვს საკუთარი კამპუსი, რომელიც ცნობილია როგორც „ყაზგუგრადი“. მდებარეობს ალმათის ერთ-ერთ ულამაზეს რაიონში, გაშენებულია 100 ჰექტარ ფართობზე და ამ მონაცემიდან გამომდინარე ყველაზე დიდი კამპუსია ყაზახეთში. მდებარეობს ტიმირიაზევის ქუჩაზე, ალ-ფარაბის გამზირსა და მდინარე ვესნოვკას შორის.

ყაზგუგრადის მთავარი შენობა 15 სართულიანია და მასპინძლობს უნივერსიტეტის ადმინისტრაციას, ასევე ისტორიის, ეკონომიკის, სამართლის, ფილოლოგიის და ჟურნალისტიკის განყოფილებებს. კამპუსი შედგება ცამეტი საგანმანათლებლო შენობისგან, საერთო ფართობით 165 000 კვადრატული მეტრი და სამეცნიერო ლაბორატორიები საერთო ფართობით 18 940 კვადრატული მეტრი. კამპუსის შემადგენლობაშია ჩვიდმეტი საერთო საცხოვრებელი.

მეორე, პატარა კამპუსი, რომელიც მდებარეობს კარასაი ბატირისა და მასანჩის ქუჩების კვეთაზე, შედგება ოთხი განყოფილებისგან: ფილოსოფია და პოლიტიკური მეცნიერება, აღმოსავლეთმცოდნეობა, საერთაშორისო ურთიერთობები და წინასაუნივერსიტეტო. მეორე კამპუსში ადრე მდებარეობდა ფიზიკის, მექანიკა-მათემატიკისა და ქიმიის განყოფილებები; 2011 წელს ისინი გადავიდნენ პირველი კამპუსის ახლად აშენებულ კორპუსებში.

ისტორია

ალ-ფარაბის ყაზახეთის ეროვნული უნივერსიტეტი ოფიციალურად გაიხსნა 1934 წლის 15 იანვარს. დაარსდა სსრკ სახალხო კომისართა საბჭოს და საბჭოთა კავშირის კომუნისტური პარტიის ყაზახეთის რეგიონალური კომიტეტის ბრძანებულებით.

უნივერსიტეტი 1934 წელს

1934 წლის იანვარში ჩატარდა პირველი მისაღები გამოცდები ბიოლოგიის, ფიზიკისა და მათემატიკის ფაკულტეტებზე. სექტემბერში კი მიღება გამოცხადდა ქიმიის ფაკულტეტზე. 1937 წელს დაარსდა პირველი ჰუმანიტარული ფაკულტეტი, უცხო ენების ფაკულტეტი; ერთი წლის შემდეგ ფაკულტეტი გაერთიანდა ფილოლოგიურ ფაკულტეტთან. 1941 წლის მაისში ჟურნალისტიკის ფაკულტეტი დაარსდა მას შემდეგ, რაც ალ-ფარაბის სახელობის ყაზახეთის ეროვნული უნივერსიტეტი გაერთიანდა ყაზახეთის ჟურნალისტიკის კომუნისტური ინსტიტუტის უნივერსიტეტთან.

მეორე მსოფლიო ომის შემდეგ გაიხსნა ახალი ფაკულტეტები. 1947 წლის აგვისტოში დაარსდა გეოგრაფიის ფაკულტეტი, ხოლო 1949 წელს ფილოსოფიისა და ეკონომიკის ფაკულტეტები. იურიდიული ფაკულტეტი დაარსდა 1955 წელს მას შემდეგ, რაც ალ-ფარაბის სახელობის ყაზახეთის ეროვნული უნივერსიტეტი გაერთიანდა ალმათის (ალმა-ატას) სამართლის ინსტიტუტთან.

ამავე პერიოდში უნივერსიტეტში გაჩნდა ძლიერი სამეცნიერო საგანმანათლებლო და მეთოდოლოგიური ბაზაც. 1980-იანი წლების შუა პერიოდისთვის უნივერსიტეტში არსებობდა 98 დეპარტამენტი, 43 სამეცნიერო კვლევითი ლაბორატორია და 9 სამეცნიერო კვლევითი ჯგუფი. ფაკულტეტის პერსონალი შედგებოდა 1180 კაცისაგან; მათ შორის იყვნენ პროფესორები და ლექტორები, 30 აკადემიკოსი, კორესპონდენტი წევრები, 100-ზე მეტი დოქტორის ხარისხის მქონე და 600-ზე მეტი მეცნიერებათა კანდიდატი. პერსონალი 21 სპეციალობასა და 74 მიმართულებით გადამზადდნენ.

ფაკულტეტები

ბიოლოგიისა და ბიოტექნოლოგიების ფაკულტეტი

ბიოლოგიის ფაკულტეტი არის უნივერსიტეტის უძველესი ფაკულტეტი, რომელიც არსებობს უნივერსიტეტის დაარსების დღიდან. ჩატარებული სამეცნიერო კვლევებისა და სპეციალისტების მომზადების თანამედროვე საგანმანათლებლო პროგრამების შესაბამისად, ეწოდა ბიოლოგიისა და ბიოტექნოლოგიის ფაკულტეტი. არის მთავარი ინოვაციური სამეცნიერო და საგანმანათლებლო ცენტრი, სადაც სტუდენტებიც და მასწავლებლებიც ჩართულნი არიან ფუნდამენტური და გამოყენებითი კვლევების მიმდინარეობის პროცესში 2 კვლევით ინსტიტუტში (ბიოლოგიისა და ბიოტექნოლოგიის პრობლემები და გარემოსდაცვითი პრობლემები). ფაკულტეტს აქვს 4 განყოფილება: ბიომრავალფეროვნება და ბიორესურსები, ბიოტექნოლოგია, მოლეკულური ბიოლოგია და გენეტიკა, ბიოფიზიკა და ბიომედიცინა, გარდა ბიოკლინიკისა და აერობიოლოგიური სადგურისა. ფაკულტეტის მნიშვნელოვანი ქვეგანყოფილებაა ბიოლოგიის მუზეუმი, სადაც განთავსებული და დაცულია ხუთი ათასზე მეტი ენდემური და იშვიათი ნიმუში, რომლებიც კვლევის უნიკალური ობიექტებია.

ფიზიკისა და ტექნოლოგიების ფაკულტეტი

ფიზიკისა და ტექნოლოგიების ფაკულტეტი წარმოადგენს უნივერსიტეტის ერთ-ერთი პირველი განყოფილების, ფიზიკა-მათემატიკის ფაკულტეტის ტრადიციების გაგრძელებას. დღეს ფაკულტეტი მოიცავს სამ კვლევით ინსტიტუტს.

მაღალკვალიფიციური პედაგოგიური პერსონალის ხელმძღვანელობით სტუდენტები იღებენ ფუნდამენტურ განათლებას სამ ენაზე, ყაზახურ, რუსულ და ინგლისურ ენაზე და ადრეული კურსებიდან აქტიურად არიან ჩართულნი კვლევებში თანამედროვე ფიზიკისა და ტექნოლოგიების აქტუალური საკითხების შესახებ, სამეცნიერო სკოლების საქმიანობის ფარგლებში. ფაკულტეტმა შეიმუშავა სრულიად ახალი სასწავლო გეგმები, რომლებიც შეესაბამება მსოფლიოს წამყვანი უნივერსიტეტების პროგრამებს, შექმნა ინოვაციური ჯაჭვი, რომელიც თან ახლავს სამეცნიერო და ტექნოლოგიური კვლევის განვითარებას იდეებიდან მათ განხორციელებამდე და გაზარდა კვლევითი პროგრამების რაოდენობა, შექმნა ახალი კურსები თანამედროვე სპეციალობების მიმართულებით, გააფართოვა ფაკულტეტის მატერიალური ბაზა.

ქიმიისა და ქიმიური ტექნოლოგიების ფაკულტეტი

ქიმიისა და ქიმიური ტექნოლოგიის ფაკულტეტი, რომელიც გაიხსნა 1934 წელს, იყო ალ-ფარაბის სახელობის ყაზახეთის ეროვნული უნივერსიტეტის პირველი განყოფილება. ფაკულტეტს უკავია ცალკე 5 სართულიანი აკადემიური შენობა და აქვს ორი კვლევითი ინსტიტუტი. ტრენინგი ტარდება 3 ენაზე (ყაზახური, რუსული და ინგლისური) 70 ლაბორატორიასა და თანამედროვე ტექნიკით აღჭურვილ 4 კომპიუტერულ ლაბორატორიაში. სპეციალისტებს ამზადებენ მაღალკვალიფიციური ლექტორები, მათ შორის 45 მეცნიერებათა დოქტორი, 85 მეცნიერებათა კანდიდატი და 40 ფილოსოფიის დოქტორი. ამ ფაკულტეტის ყველა საბაკალავრო, სამაგისტრო და სადოქტორო პროგრამა აკრედიტებულია გერმანული ASIIN სააგენტოს მიერ. ფაკულტეტი ამზადებს სპეციალისტებს 2 სადიპლომო პროგრამით ბელგოროდის უნივერსტეტის, ჩინეთის ნავთობის უნივერსიტეტის, ტაიპეის უნივერსიტეტის, საიტამას უნივერსიტეტის, მენდელეევის სახელობის რუსეთის ქიმიურ-ტექნოლოგიური უნივერსიტეტისა და უფას ნავთობის ტექნიკური უნივერსიტეტის სპეციალისტებთან ერთად. კურსდამთავრებულებს შეუძლიათ გაიარონ კურსები ლიონ-1-ში (საფრანგეთი), ვალენსიაში (ესპანეთი), პოლონეთსა და რუმინეთში, ასევე სხვა ქვეყნებშიც. ფაკულტეტის სტუდენტები სტაჟირებას გადიან ქიმიურ, ნავთობქიმიურ, ფარმაცევტულ და მეტალურგიული მრეწველობის კომპანიებში, როგორიცაა Karachaganak Petroleum Operating JSC, Atyrau Oil Refinery LLP, CNPS-Aktobemunaigas JSC, KazPhosphat LLP, STC KazTransTransinKLLP JSC და Zerde-Fito LLP.

ფილოლოგიისა და მსოფლიო ენების ფაკულტეტი

ტრადიციებით მდიდარია ფილოლოგიისა და მსოფლიო ენების ფაკულტეტი, რომელიც დააარსეს მ.აუეზოვმა, ა.მარგულანმა, ბ.კენჟებაევმა. ფაკულტეტს აქვს ექვსი განყოფილება, რომელთაგან ხუთი - ყაზახური ლინგვისტიკის, ყაზახური ლიტერატურისა და ლიტერატურის თეორიის, რუსული ფილოლოგიისა და მსოფლიო ლიტერატურის, ზოგადი ენათმეცნიერებისა და ევროპული ენების, უცხოური ფილოლოგიისა და მთარგმნელობითი განყოფილებები. ეს განყოფილებები ამზადებენ მომავალ სპეციალისტებს. უცხო ენების კათედრა უზრუნველყოფს კვალიფიციური ტრენინგების ჩატარებას მსოფლიო ენების სწავლების მიმართულებით.

დეპარტამენტს მჭიდრო კავშირები აქვს მთავარ შემოქმედებით გაერთიანებებთან და კვლევით ინსტიტუტებთან, სადაც სტუდენტები წარმატებით ასრულებენ კვლევით სტაჟირებას. ამ განყოფილებებში, ინსტიტუტებსა და ლაბორატორიებში დასაქმებულნი არიან პედაგოგები და მეცნიერები, რომლებიც კარგად არიან ცნობილი ყაზახეთში და მის ფარგლებს გარეთ. განსაკუთრებული ყურადღება ეთმობა აკადემიურ მობილობას. 2016–2017 სასწავლო წელს ფაკულტეტზე მუშაობდნენ შემდეგი უცხოელი პროფესორები: სნოდგრას ნ. (აშშ), სეთ აგბო (კანადა), მარგარეტ დორლაინი (ჰოლანდია), ჰენკოკ მ. ედგარ ჰოფმანი (ავსტრია). ამ პერიოდში Flagship პროგრამის ფარგლებში 26 ამერიკელი სტუდენტი გადამზადდა.

ჟურნალისტიკის ფაკულტეტი

ფაკულტეტი 1934 წლიდან ამზადებს ჟურნალისტურ კადრებს. მისი არსებობის 90 წელზე მეტი ხნის განმავლობაში ფაკულტეტმა მოამზადა 16000 კვალიფიციური სპეციალისტი სხვადასხვა ტიპის მედიისთვის.

ფაკულტეტის კურსდამთავრებულები მუშაობენ პერიოდულ გამოცემებში, ტელევიზიასა და რადიოში, გამომცემლობებსა და უცხოურ მედიაში, მთავრობის მაღალ თანამდებობებზე და ხელმძღვანელობენ მრავალი ეროვნული და რეგიონული გაზეთისა და ჟურნალის სარედაქციო კოლეგიებს. ჟურნალისტიკის ფაკულტეტი ალ-ფარაბის სახელობის ყაზახეთის ეროვნულ უნივერსიტეტში უძლიერეს მიმართულებად ითვლება და უნიკალური სასწავლო ბაზა აქვს. ფაკულტეტზე მუშაობენ მაღალკვალიფიციური პედაგოგები, ცნობილი მეცნიერები და მედია პრაქტიკოსები, მათ შორის 9 დოქტორის ხარისხის მქონე და 30-ზე მეტი მეცნიერებათა კანდიდატი. ფაკულტეტს სამეცნიერო საფუძველი ჩაუყარა ყაზახური ჟურნალისტიკის თეორიის ბევრმა ფუძემდებელმა, მათ შორის ჰ. ბეხოჟინმა, ტ. ამანდოსოვმა, ტ. კოჟაკეევმა, მ. ბარმანკულოვმა, მ. დმიტროვსკიმ და ი. კრიკუნოვმა. ჟურნალისტიკის ფაკულტეტის დეკანია კანატ აუესბეი.

ინფორმაციული ტექნოლოგიების ფაკულტეტი

2018 წლის 15 იანვარს ინფორმაციული ტექნოლოგიების ფაკულტეტი გაიხსნა. IT ფაკულტეტის მისიაა მოამზადოს მსოფლიო დონის, მაღალკვალიფიციური სპეციალისტები ეროვნული ეკონომიკის დინამიურად განვითარებადი IT სექტორისთვის და შექმნას სამეცნიერო და საგანმანათლებლო ცენტრი, რომელიც მნიშვნელოვან წვლილს შეიტანს გლობალურ და ეროვნულ საგანმანათლებლო სივრცეში IT სპეციალისტების მომზადებაში, თანამედროვე IT ბაზრის საჭიროებებისა და პროფესიული და საგანმანათლებლო სტანდარტების მოთხოვნების გათვალისწინებით.

ისტროიის, არქეოლოგიისა და ეთნოლოგიის ფაკულტეტი

ისტორიის, არქეოლოგიისა და ეთნოლოგიის ფაკულტეტი დაარსდა 1948 წელს. იგი ამზადებს მაღალკვალიფიციურ სპეციალისტებს ეროვნული და საგარეო ისტორიის, არქეოლოგიის, ეთნოლოგიის, მუზეუმების მენეჯმენტის, ძეგლთა დაცვის, საარქივო მეცნიერებისა და ბიბლიოთეკარის დარგებში.

ფაკულტეტის სათავეში იდგნენ გამოჩენილი ისტორიკოსები-აკადემიკოსები ა.მ.პანკრატოვა, ს.მ.პოკროვსკი და ყაზახეთის სსრ მეცნიერებათა აკადემიის წევრ-კორესპონდენტი და ისტორიულ მეცნიერებათა დოქტორი პროფესორი ე.ბ.ბეკმახანოვი.

დღესდღეობით ფაკულტეტის პერსონალი 80 კაცისგან შედგება: მათგან 27 მეცნიერებათა დოქტორი, 40 ისტორიის მეცნიერებათა კანდიდატი და 5 ფილოსოფიის დოქტორი. დღეისათვის სპეციალისტების გადამზადება მიმდინარეობს სამეტაპიანი სისტემით: ბაკალავრიატი, მაგისტრატურა და დოქტორანტურა.

ფილოსოფიისა და პოლიტიკური მეცნიერებების ფაკულტეტი

ფილოსოფიისა და პოლიტიკური მეცნიერების ფაკულტეტის ისტორია იწყება 1947 წლიდან, როდესაც დაარსდა ფსიქოლოგიისა და ლოგიკის დეპარტამენტი, შემდეგ კი 1949 წელს, როდესაც დაარსდა ფილოსოფიისა და ეკონომიკის განყოფილებები (ს.მ. კიროვის სახელობის). ფილოსოფიის კათედრის ორგანიზატორი იყო ნ.პ.დარდიკინი, გაერთიანებული კომუნისტური პარტიის ცენტრალური კომიტეტის ინსტიტუტის კურსდამთავრებული. 1951 წელს ფილოსოფიის და ეკონომიკის განყოფილებები გაერთიანდა ფილოსოფიისა და ეკონომიკის განყოფილებაში, რომლის ხელმძღვანელად დაინიშნა ეკონომიკის მეცნიერებათა კანდიდატი და ასოცირებული პროფესორი ფ.ა. ჟერებიატიევი. ფილოსოფიისა და ეკონომიკის კათედრამ იარსება 1954 წლამდე, დაიხურა იმის გამო, რომ ფილოსოფიური პერსონალის მომზადების პრეროგატივა მხოლოდ მოსკოვის, ლენინგრადისა და კიევის სახელმწიფო უნივერსიტეტებს ენიჭებოდა.

1970-იანი წლების დასაწყისიდან განყოფილებაში სწავლა დაიწყეს უცხოელმა სტუდენტებმა. პირველი იყო 13 სტუდენტი კუბადან, შემდეგ კი სტუდენტები აზიისა და აფრიკის მრავალი ქვეყნიდან. 400-მდე კვალიფიციური სპეციალისტი გადამზადდა კუბის, ავღანეთის, ლაოსის, კამბოჯის, ბურკინა-ფასოს, მონღოლეთის, ინდოეთისა და პაკისტანის სხვადასხვა რეგიონოდან. ფაკულტეტი იყო ცენტრალური აზიის რეგიონის ფილოსოფიური განათლების ცენტრი, კერძოდ, ამზადებდა კადრებს ყირგიზეთის რესპუბლიკისთვის. 1991 წელს ფაკულტეტი დაიყო ფილოსოფიისა და პოლიტიკურ მეცნიერებათა და ეკონომიკისა და სოციოლოგიის კათედრებად.

ეკონომიკისა და ბიზნესის უმაღლესი სკოლა

ეკონომიკისა და ბიზნესის უმაღლესი სკოლა უნივერსიტეტის ერთ-ერთი უძველესი განყოფილებაა. უნივერსიტეტის ეკონომიკური ფაკულტეტი დაარსდა 1949 წელს. 1951 წელს, ყაზახეთის სახელმწიფო უნივერსიტეტის აკადემიური საბჭოს გადაწყვეტილებით, ორი, ადრე დამოუკიდებელი ეკონომიკური და ფილოსოფიური ფაკულტეტი გაერთიანდა ფილოსოფიისა და ეკონომიკის ერთ ფაკულტეტად. ეკონომიკის ფაკულტეტმა მნიშვნელოვანი ცვლილებები განიცადა 1963 წელს ალმათის ეკონომიკის ეროვნული ინსტიტუტის დაარსების გამო.

იურიდიული ფაკულტეტი

1955 წელს დაარსდა იურიდიული ფაკულტეტი, როდესაც უნივერსიტეტი გაერთიანდა ალმათის სამართლის ინსტიტუტთან. თავისი 63-წლიანი ისტორიის განმავლობაში მან მოამზადა 35000-მდე პროფესიონალი იურისტი, მათ შორის მოსამართლეები, პროკურორები, სამართალდამცავები და საზოგადოებრივი უსაფრთხოების ოფიცრები, ნოტარიუსები. ყოველწლიურად ფაკულტეტის 15-მდე მეცნიერი და პროფესორი გადის სამეცნიერო მომზადებას უცხოეთის უნივერსიტეტებსა და კვლევით ცენტრებში. ბოლო 5 წლის განმავლობაში ფაკულტეტის მეცნიერებმა და მასწავლებლებმა გამოაქვეყნეს 1000-ზე მეტი სამეცნიერო და საგანმანათლებლო ნაშრომი.

აღმოსავლეთმცოდნეობის ფაკულტეტი

განათლების მიღება აღმოსავლეთმცოდნეობის მიმართულებით (განსაკუთრებით არაბულად) უნივერსიტეტში დაიწყო 1970-იან წლებში. ყაზახეთის სსრ მთავრობის 1989 წლის 15 მაისის დადგენილებამ გააერთიანა აზიისა და აფრიკის ქვეყნების ისტორიის დეპარტამენტი და არაბული ენის განყოფილება აღმოსავლეთმცოდნეობის ფაკულტეტში, რომელიც ამჟამად ქვეყნის უდიდესი ცენტრია, რომელიც ამზადებს მაღალკვალიფიციურ სპეციალისტებს. ფაკულტეტის შექმნა გამოიწვია იმ ფაქტმა, რომ აღმოსავლეთმცოდნეობა მოთხოვნადი პროფესია იყო, რადგან დამოუკიდებელი ყაზახეთი ახლახან ყალიბდებოდა, რამაც უცხო ქვეყნებთან ოფიციალური დიპლომატიური კონტაქტების საჭიროება გამოიწვია.

საერთაშორისო ურთიერთობების ფაკულტეტი

საერთაშორისო ურთიერთობების ფაკულტეტი დაარსდა 1995 წლის 28 აპრილის №88 დადგენილებით, უნივერსიტეტის აკადემიური საბჭოს გადაწყვეტილებით და ყაზახეთის რესპუბლიკის საგარეო საქმეთა სამინისტროს მოთხოვნით. ფაკულტეტი მუშაობს საერთაშორისო ურთიერთობების, საერთაშორისო სამართლის, რეგიონალური კვლევებისა და გლობალური ეკონომიკის მაღალკვალიფიციური და კონკურენტუნარიანი სპეციალისტების მომზადებაზე.

წინასაუნივერსიტეტო განათლების ფაკულტეტი

წინასაუნივერსიტეტო განათლების ფაკულტეტი (FED) დაარსდა 2011 წელს უცხო ქვეყნის მოქალაქეებისთვის მოსამზადებელი ფაკულტეტის საფუძველზე, რომელიც დაარსდა 1985 წელს. უნივერსიტეტი დიდი ხანია ინარჩუნებს მჭიდრო კონტაქტებს განათლების სფეროში მსოფლიოს ასზე მეტ ქვეყანასთან. ამჟამად უნივერსიტეტი აგრძელებს საერთაშორისო ურთიერთობების განვითარებას და გაუმჯობესებას. ის სტაბილურად ინტეგრირდება ევროპულ საგანმანათლებლო სივრცეში.

ფაკულტეტმა მოამზადა 7000-ზე მეტი უცხოელი 100-ზე მეტი ქვეყნიდან, მათ შორისაა ყაზახური დიასპორის წარმომადგენლები საზღვარგარეთიდან, სტუდენტები საერთაშორისო საუნივერსიტეტო გაცვლითი პროგრამებიდან, უცხოური კომპანიების, საელჩოებისა და საერთაშორისო ორგანიზაციების მსმენელები. ფაკულტეტი თანამშრომლობს სხვადასხვა ქვეყნის საელჩოებთან და საკონსულოებთან, მათ შორის აშშ-ის, იაპონიის, ავღანეთის ისლამური რესპუბლიკის, სამხრეთ კორეის, მონღოლეთის, ესპანეთის, თურქეთის, ჩინეთის სახალხო რესპუბლიკისა და ირანის ჩათვლით.

2001 წლიდან დეპარტამენტმა წარმატებით განახორციელა ორი საპრეზიდენტო პროგრამა. 2001 წლიდან ყაზახური დიასპორის 2000-ზე მეტმა წარმომადგენელმა გაიარა ტრენინგი ყაზახეთის უნივერსიტეტებში ჩასაბარებლად, ხოლო 2010 წლიდან IRA-ს 420-ზე მეტი სტუდენტი გადამზადდა ყაზახეთის კოლეჯებსა და უნივერსიტეტებში მოსახვედრად. ფაკულტეტი ასევე ამზადებს ახალგაზრდებს ერთიანი ეროვნული ტესტირებისთვის (CTA და UNT).

სხვა ფაკულტეტები

გარდა აღნიშნული ფაკულტეტებისა უნივერსიტეტში ფუნქციონირებს შემდეგი ფაკულტეტები:

• მექანიკა-მათემატიკის ფაკულტეტი
• გეოგრაფიისა და გარემოსდაცვითი მეცნიერებების ფაკულტეტი
• მედიცინის უმაღლესი სკოლა

კვლევითი ინსტიტუტები

ალ-ფარაბის სახელობის ყაზახეთის ეროვნული უნივერსიტეტის ბაზაზე მუშაობს კვლევითი ინსტიტუტები, მათ შორის:

• სახელმწიფოსა და სამართლის ინსტიტუტი
• ექსპერიმენტული და თეორიული ფიზიკის კვლევითი ინსტიტუტი (ETF-ის RI)
• ახალი ქიმიური ტექნოლოგიებისა და მასალების კვლევითი ინსტიტუტი (NCTM-ის RI)
• კვლევისა და ანალიზის ფიზიკური და ქიმიური მეთოდების ცენტრი (CPCMA)
• ბიოლოგიისა და ბიოტექნოლოგიის კვლევითი ინსტიტუტი (RI of BB)
• მოწინავე კვლევების ინსტიტუტი (IAS)
• კონფუცის ინსტიტუტი
• სამეცნიერო და ტექნოლოგიების პარკი (ტექნოპარკი)
• ეროვნული ღია ნანოტექნოლოგიის ლაბორატორია (NONL)

რეიტინგი

2009 წელს ალ-ფარაბის სახელობის ყაზახეთის ეროვნული უნივერსიტეტი მოხვდა Times Higher Education World University Rankings-ის სიაში მსოფლიოს 600 საუკეთესო უმაღლესი სასწავლებლის სიაში (16000 მონაწილიდან). ამ დროს უნივერსიტეტში 20000-ზე მეტი სტუდენტი სწავლობდა.

ალ-ფარაბის სახელობის ყაზახეთის ეროვნული უნივერსიტეტი იყო მე-18 ადგილზე განვითარებადი ევროპისა და ცენტრალური აზიის რეგიონის ქვეყნებს შორის 2020 წლის QS EECA უნივერსიტეტების რეიტინგში და მსოფლიოში 150-ე ადგილზე 2023 წლის QS მსოფლიო უნივერსიტეტების რეიტინგში.