ალია ლა-არეცი

ალია (ებრ.: עֲלִיָּה‎, ’ăliyyāh; „ზეასვლა“ ან „ამაღლება“) — ებრაული დიასპორიის ისრაელის მიწაზე დაბრუნებას აღნიშნავს. ალიის საპირისპირო ტერმინია იერიდა ("დაღმასვლა"), რაც ებრაელების ისრაელიდან ემიგრაციას ნიშნავს.^[1]

1950 წელს ისრაელის პარლამენტმა (ქნესეთმა) მიიღო დაბრუნების კანონი, რომელიც განსაზღვრავს, რომ ყველა ებრაელს, აგრეთვე მათ შვილებსა და შვილიშვილებს, აქვთ უფლება ისრაელში დასახლებისა და მოქალაქეობის მიღების — ებრაული წარმომავლობის საფუძველზე.

„ალია ლა-არეცი“ (עלייה לארץ) — ებრაული ტერმინია, რომელიც სიტყვასიტყვით ნიშნავს „მიწაზე ამაღლებას“ და ხაზს უსვამს იერუსალიმისკენ სვლას როგორც რწმენით მოტივირებულ ქმედებას. სწორედ ამ კონცეფციაზე დგას სიონისტური იდეოლოგიის ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი საყრდენი: ებრაული დიასპორის დაბრუნება საკუთარ მიწაზე.

მე-20 საუკუნის მეორე ნახევარში, განსაკუთრებით მის მიწურულს, ალიის ტალღები საბჭოთა კავშირის ქვეყნებიდან, მათ შორის საქართველოდანაც, საგრძნობლად გაიზარდა. ათასობით ებრაულმა ოჯახმა ისარგებლა დაბრუნების კანონით და ისრაელი ახალ სამშობლოდ აირჩია — რელიგიური თავისუფლების, ეროვნული თვითმყოფადობისა და უსაფრთხო მომავლის იმედით.

საუკუნეების მანძილზე ებრაელების უმეტესობა ცხოვრობდა დღევანდელი ისრაელის ტერიტორიის გარეთ, ამის მიზეზი იყო სხვადასხვა ისტორიული კონფლიქტები, პოგრომები და დევნა. მე-19 საუკუნის ბოლოს, მსოფლიოს ებრაელთა 99,7% ცხოვრობდა რეგიონის გარეთ, პალესტინის რეგიონში კი მხოლოდ 2-5% იყო დასახლებული.^[2]^[3]

მიუხედავად იმისა, რომ ისრაელის მიწაზე დაბრუნება ებრაელებისთვის მნიშვნელოვანი ეროვნული იდეალი იყო, ფართომასშტაბიანი მიგრაცია მხოლოდ მე-19 საუკუნის ბოლოს დაიწყო^[4] — სიონისტური იდეოლოგიის გაძლიერებასთან ერთად. პირველი ორგანიზებული ალია 1882 წელს განხორციელდა.^[5]

1948 წელს ისრაელის დამოუკიდებლობის გამოცხადების შემდეგ, ალიის გზით ქვეყანაში სამ მილიონზე მეტი ებრაელი დასახლდა.^[6]

2014 წლისთვის, ისრაელსა და მის მიერ კონტროლირებულ ტერიტორიებზე მსოფლიოს ებრაული მოსახლეობის დაახლოებით 42.9% ცხოვრობდა.^[7]

სქოლიო

↑ Introduction - "Aliyah" - the word and its meaning (2005-05-15). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2009-12-19. ციტატა: „Aliyah, (pl. aliyot) "ascension" or "going up" is the arrival of Jews as individuals or groups, from exile or Diaspora to live in Eretz Yisrael - the Land of Israel. Those who "go up" for this purpose are known as olim - a term used in the Bible when the Children of Israel went up from Egypt (Gen. 50:14 and Num. 32:11) and - at a later period - for the exiles who returned from captivity in Babylon (Ezra 2:1,59 and Neh. 5-6). The call of Cyrus, King of Persia, in 538 B.C.E., - "Whosoever there is among you of all His people, his God be with him, - let him go up." (Ezra 1:3, IIChron. 36:23) - has been used as a watchword for aliyah.“
↑ On, Raphael R. Bar. (1969)ISRAEL'S NEXT CENSUS OF POPULATION AS A SOURCE OF DATA ON JEWS. JSTOR. ციტატა: „p. 31: In modern times estimates were made for the Jewish population in Palestine, e.g. in 1882 there were about 24,000 Jews out of the 7.7 million estimated for World Jewry, i.e. about 0.3%. The Palestine Mandatory Government conducted two censuses, in 1922 when there were 83,800 Jews and in 1931, when 174,600 Jews were enumerated. The number of Jews grew rapidly in the thirties (mainly because of the immigration from Europe) and reached 650,000 at the end of the Mandate, about 6% of the 11.3 million Jews estimated to have been living after the Second World War.“
↑ Yonatan Mendel (2015). The Creation of Israeli Arabic: Security and Politics in Arabic Studies in Israel. Palgrave Macmillan UK, 2015. ISBN 9781137337375. „Note 28: The exact percentage of Jews in Palestine prior to the rise of Zionism is unknown. However, it probably ranged from 2 to 5 per cent. According to Ottoman records, a total population of 462,465 resided in 1878 in what is today Israel/Palestine. Of this number, 403,795 (87 per cent) were Muslim, 43,659 (10 per cent) were Christian and 15,011 (3 per cent) were Jewish (quoted in Alan Dowty, Israel/Palestine, Cambridge: Polity, 2008, p. 13). See also Mark Tessler, A History of the Israeli–Palestinian Conflict (Bloomington, IN: Indiana University Press, 1994), pp. 43 and 124.“
↑ Rafael N. Rosenzweig (1989). The Economic Consequences of Zionism. BRILL. ISBN 9789004091474. „Until the great migration of the 19th Century began, Eastern Europe had been the world’s most important Jewish concentration. The area maintained much of its importance, in this respect, until the outbreak of World War II. The smaller centers which were established in Western Europe in the 19th Century, as well as the much larger concentration in the United States of America, were in fact offsprings of the Eastern European communities. They maintained, at least during the lifetimes of the first generations, many of the characteristics of the Eastern European ghettoes. European ("Ashkenazi") Jews had little if any contacts with the oriental Jewish communities in North Africa, in the Balkans and in the Middle East. Most of these Sephardic groups were established after the exodus from Spain, at the end of the 15th Century.“
↑ Schneider, Jan. (2008)Immigration: Facts and Analysis. Hamburg Institute of International Economics.. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2019-05-14. ციტირების თარიღი: 2025-04-20.
↑ Branovsky, Yael (6 May 2008). „400 olim arrive in Israel ahead of Independence Day“. Ynetnews. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2017-06-30. ციტირების თარიღი: 2013-04-29.
↑ Sergio DellaPergola. (2014)2013 World Jewish Population. ციტატა: „Israel's Jewish population (not including about 348,000 persons not recorded as Jews in the Population Register and belonging to families initially admitted to the country within the framework of the Law of Return) surpassed six million in 2014 (42.9% of world Jewry).“

[1] Introduction - "Aliyah" - the word and its meaning (2005-05-15). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2009-12-19. ციტატა: „Aliyah, (pl. aliyot) "ascension" or "going up" is the arrival of Jews as individuals or groups, from exile or Diaspora to live in Eretz Yisrael - the Land of Israel. Those who "go up" for this purpose are known as olim - a term used in the Bible when the Children of Israel went up from Egypt (Gen. 50:14 and Num. 32:11) and - at a later period - for the exiles who returned from captivity in Babylon (Ezra 2:1,59 and Neh. 5-6). The call of Cyrus, King of Persia, in 538 B.C.E., - "Whosoever there is among you of all His people, his God be with him, - let him go up." (Ezra 1:3, IIChron. 36:23) - has been used as a watchword for aliyah.“

[2] On, Raphael R. Bar. (1969)ISRAEL'S NEXT CENSUS OF POPULATION AS A SOURCE OF DATA ON JEWS. JSTOR. ციტატა: „p. 31: In modern times estimates were made for the Jewish population in Palestine, e.g. in 1882 there were about 24,000 Jews out of the 7.7 million estimated for World Jewry, i.e. about 0.3%. The Palestine Mandatory Government conducted two censuses, in 1922 when there were 83,800 Jews and in 1931, when 174,600 Jews were enumerated. The number of Jews grew rapidly in the thirties (mainly because of the immigration from Europe) and reached 650,000 at the end of the Mandate, about 6% of the 11.3 million Jews estimated to have been living after the Second World War.“

[3] Yonatan Mendel (2015). The Creation of Israeli Arabic: Security and Politics in Arabic Studies in Israel. Palgrave Macmillan UK, 2015. ISBN 9781137337375. „Note 28: The exact percentage of Jews in Palestine prior to the rise of Zionism is unknown. However, it probably ranged from 2 to 5 per cent. According to Ottoman records, a total population of 462,465 resided in 1878 in what is today Israel/Palestine. Of this number, 403,795 (87 per cent) were Muslim, 43,659 (10 per cent) were Christian and 15,011 (3 per cent) were Jewish (quoted in Alan Dowty, Israel/Palestine, Cambridge: Polity, 2008, p. 13). See also Mark Tessler, A History of the Israeli–Palestinian Conflict (Bloomington, IN: Indiana University Press, 1994), pp. 43 and 124.“

[4] Rafael N. Rosenzweig (1989). The Economic Consequences of Zionism. BRILL. ISBN 9789004091474. „Until the great migration of the 19th Century began, Eastern Europe had been the world’s most important Jewish concentration. The area maintained much of its importance, in this respect, until the outbreak of World War II. The smaller centers which were established in Western Europe in the 19th Century, as well as the much larger concentration in the United States of America, were in fact offsprings of the Eastern European communities. They maintained, at least during the lifetimes of the first generations, many of the characteristics of the Eastern European ghettoes. European ("Ashkenazi") Jews had little if any contacts with the oriental Jewish communities in North Africa, in the Balkans and in the Middle East. Most of these Sephardic groups were established after the exodus from Spain, at the end of the 15th Century.“

[5] Schneider, Jan. (2008)Immigration: Facts and Analysis. Hamburg Institute of International Economics.. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2019-05-14. ციტირების თარიღი: 2025-04-20.

[Branovsky-2008-6] Branovsky, Yael (6 May 2008). „400 olim arrive in Israel ahead of Independence Day“. Ynetnews. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2017-06-30. ციტირების თარიღი: 2013-04-29.

[7] Sergio DellaPergola. (2014)2013 World Jewish Population. ციტატა: „Israel's Jewish population (not including about 348,000 persons not recorded as Jews in the Population Register and belonging to families initially admitted to the country within the framework of the Law of Return) surpassed six million in 2014 (42.9% of world Jewry).“

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]