შინაარსზე გადასვლა

ალბანეთის საგარეო ურთიერთობები

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
ალბანეთი
ეს სტატია არის ნაწილი სერიისა ალბანეთის პოლიტიკა და მთავრობა
კონსტიტუცია
საკანონმდებლო
აღმასრულებელი
სასამართლო
ადმინისტრაციული მოწყობა
არჩევნები
  • ბოლო არჩევნები
    საპრეზიდენტო
    საპარლამენტო
    ადგილობრივი
    რეფერენდუმები
  • პოლიტიკური პარტიები
საგარეო ურთიერთობები

ალბანეთის საგარეო ურთიერთობები წარმოადგენს ალბანეთის ურთიერთობებს სხვა მთავრობებთან და ხალხებთან. ალბანეთი საგარეო პოლიტიკაში, დამოუკიდებლობის გამოცხადებიდან, ინარჩუნებს კომპლემენტარიზმის პოლიტიკას, რა დროსაც ცდილობს შეინარჩუნოს მეგობრული ურთიერთობა ყველა ქვეყანასთან. სახელმწიფოს, მსოფლიოს 115 ქვეყანასთან აქვს დიპლომატიური ურთიერთობა.

ალბანეთი 48-ზე მეტი სხვადასხვა საერთაშორისო ორგანიზაციის წევრია, მათ შორის გაეროს, ნატოს, ევროპის საბჭოს, მსოფლიო ბანკის, მსოფლიო სავაჭრო ორგანიზაციის, საერთაშორისო სავალუტო ფონდის, ეუთოს, ისლამური თანამშრომლობის ორგანიზაციისა და ფრანკოფონიის.

ალბანეთის საგარეო პოლიტიკის ძირითადი განსაზღვრელი ფაქტორებია, მისი გეოპოლიტიკური მდებარეობა, მოსახლეობა, ეკონომიკური კრიზისი და ალბანელების დიასპორა მთელ მსოფლიოში. ერი კონცენტრირებულია შეინარჩუნოს კარგი ურთიერთობები მის ბალკანელ მეზობლებთან, ასევე ხელმისაწვდომობა ევროატლანტიკურ უსაფრთხოების ინსტიტუტებზე და დაიცვას მჭიდრო კავშირები აშშ-სთან.

ძირითადი მიზნები

[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ალბანეთის საგარეო პოლიტიკის ძირითადი მიზნებია:

  • გაწევრიანება ევროკავშირში
  • კოსოვოს საერთაშორისო აღიარებაში დახმარება
  • ჩამიდან ალბანელების გაძევების აღიარება[1]
  • საბერძნეთის ალბანელებისა და არნავიტების დახმარება[2]
  • იტალიის ალბანელებისა და არბერეშების დახმარება
  • მაკედონიის ალბანელების, მონტენეგროს ალბანელებისა და სამხრეთ სერბეთის ალბანელების დახმარება
  • ალბანური დიასპორის დახმარება

ისტორია

[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ალბანეთის მთავრობა შეშფოთებულია მეზობელ კოსოვოში განვითარებული მოვლენებით, განსაკუთრებით პოსტ-დეიტონის ხელშეკრულების შემდეგ. მიუხედავად იმისა, რომ ეს რეგიონი სერბეთის მტკიცებით მისი პროვინციაა, ალბანეთმა 2008 წლის 18 თებერვალს აღიარა კოსოვოს დამოუკიდებლობა.

1991 წელს, ალბანური კომუნისტური რეჟიმის დაცემის შემდეგ, საბერძნეთსა და ალბანეთს შორის ურთიერთობები უფრო და უფრო დაიძაბა, რადგან გავრცელდა ინფორმაცია ალბანეთის ხელისუფლების მიერ ბერძენი ეთნიკური უმცირესობის არასათანადო მოპყრობა სამხრეთ ალბანეთში და ალბანელი თემის არასათანადო მოპყრობა ბერძნების მიერ ჩრდილოეთ საბერძნეთში. ალბანელი ეკონომიკური მიგრანტების უკანონო ტალღამ საბერძნეთში, უფრო გაამწვავა დაძაბულობა. კრიზისი ბერძნულ-ალბანურ ურთიერთობებში პიკს 1994 წლის აგვისტოში მიაღწია, როდესაც ალბანეთის სასამართლომ, ეთნიკური ბერძნული პოლიტიკური პარტიის ომონიას ხუთი წევრი (მეექვსე წევრი მოგვიანებით დაემატა) შეუფარდა პატიმრობა, ალბანური სახელმწიფოს წინააღმდეგ მოქმედების ბრალდებით. საბერძნეთი ამას ევროკაშირის ალბანეთისთვის დახმარების გაყინვით და ალბანეთთან საზღვრის ჩაკეტვით უპასუხა. 1994 წლის დეკემბერში, საბერძნეთმა ნაწილობრივ ნება დართო ევროკავშირის დახმარებას ალბანეთისთვის, ხოლო ალბანეთმა გაათავისუფლა ორი ომონიას დაკავებული წევრი, ასევე ბრალდებულებს შეუმცირა სასჯელი.

ორ ქვეყანას შორის არსებობს კიდევ სხვა მოსალოდნელი პრობლემები, რაც განპირობებულია ბევრი ალბანელი მუშის საბერძნეთში არსებობას, რომლებსაც არ მიუღიათ იურიდიული ნებართვა მუშაობაზე, საბერძნეთის მთავრობის დაპირების მიუხედავად. 1996 წელს, მხარეებმა ხელი მოაწერეს ხელშეკრულებას მშვიდობისა და მეგობრობის თაობაზე, განიხილეს ალბანელი ლტოლვილების სტატუსი საბერძნეთში და ბერძენთა უმცირესობის განათლების მიღება დედაენაზე სამხრეთ ალბანეთში.

დღეისთვის, მაღალი დონის ხშირი კონტაქტების შედეგად, რაც მთავრობებს და პარლამენტებს შორის ხშირი შეხვედრებია, ორ ქვეყანას შორის ურთიერთობები განიხილება, როგორც გულითადი. საბერძნეთი, ალბანეთის ერთგული მხარდამჭერია მისი ევრო-ატლანტიკური ინტეგრაციის გზაზე. მას შემდეგ, რაც ალბანეთი 2009 წლის მაისში ნატოში შევიდა, დაიწყო ალბანურ-ბერძნული ურთიერთობების განვითარება ყველა ფრონტზე, განსაკუთრებით, 2013 წლის არჩევნებში ედი რამას გამარჯვების შემდეგ.[3] დღეისთვის, საბერძნეთი ალბანეთის ყველაზე მნიშვნელოვანი მოკავშირეა ევროკავშირში და პარტნიორი ნატოში.[4] ალბანეთის მთავრობის თხოვნით, დაახლოებით 250 ბერძენი სამხედრო პერსონალი განლაგებულია ალბანეთში, ქვეყნის შეიარაღებული ძალების გადამზადებასა და რესტრუქტურიზაციაში დახმარებისთვის, ნატოს პროგრამის ფარგლებში. ამჟამად გაშვებული დიდი პროექტები, ორ ქვეყანას შორის უფრო აღრმავებს ურთიერთობებს. ორი ქვეყანა ამჟამად ჩართულია იონიის სანაპიროს ტურისტული განვითარებისა და ტრანს-ადრიატიკული გაზსადენის (TAP) მშენებლობაზე, რამაც მკვეთრად დაუკავშირებს ორ ქვეყანას.

ტირანა ინარჩუნებს მეგობრულ ურთიერთობას მეზობელ მაკედონიის რესპუბლიკასთან, მიუხედავად ზოგიერთი ინციდენტებისა, სადაც მონაწილეობენ ეთნიკური ალბანელები. ტირანამ არაერთხელ მოუწოდა ალბანურ უმცირესობას, მონაწილეობა მიიღოს მაკედონიის მთავრობაში.

1990-იან წლებში, კომუნიზმის დაცემის და დემოკრატიული რეფორმების დაწყების შემდეგ, არალეგალური მიგრანტების დიდი ტალღები ალბანური პორტებიდან იტალიაში გადავიდა. სიტუაციამ დაძაბა ურთიერთობები ორ ქვეყანას შორის, რადგან იტალიას თავიდან უნდა აეცილა ჰუმანიტარული კრიზისი. დაძაბულობამ პიკს 1997 წლის 28 მარტს მიაღწია, როდესაც იტალიის სანაპირო დაცვის გემმა, თითქოს შემთხვევით დაეჯახა და ჩაძირა ალბანური გემი, რომელიც 120-130 ადამიანი გადაჰქონდა, რომელთაგან 75 დაიხრჩო. საბოლოოდ, ორივე ქვეყანამ დაიწყო ერთობლივი ოპერაციები, რომლის მიზანი უკანონო კონტრაბანდის შეჩერება იყო. იტალიამ ასევე ფინანსური დახმარება გაუწია ალბანეთის ეკონომიკის გასაუმჯობესებლად.

2011 წლის 14 იანვარს, ალბანეთმა ხელი მოაწერა ხელშეკრულებას იტალიასთან კაპრალური საგარეო სტრატეგიაში.[5]

ქვეყნები, რომლებსაც გააჩნიათ დიპლომატიური ურთიერთობა ალბანეთთან

[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

შემდეგ ქვეყნებს გააჩნიათ დიპლომატიური ურთიერთობა ალბანეთთან:

საერთაშორისო დავები

[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
იხილეთ აგრეთვე: გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუცია 22 და კოსოვოს პოლიტიკა

ალბანეთის მთავრობა მხარს უჭერს ეთნიკური ალბანელების უფლებების დაცვას ქვეყნის ფარგლებს გარეთ, იყენებს მათ შემდგომი თავისი ძირითადი საგარეო პოლიტიკის მიზნის განსახორციელებლად და რეგიონული თანამშრომლობისთვის; ალბანელები კოსოვოში ცდილობენ მოიპოვონ სრული აღიარება დამოუკიდებლობის, რომელიც გამოაცხადეს სერბეთისგან; მაკედონიის რესპუბლიკის ალბანელები აპროტესტებენ დისკრიმინაციას განათლების, საჯარო სექტორში სამუშაო ადგილების სფეროსა და მთავრობაში წარმომადგენლობის არარსებობის გამო. აშშ-ის ხელმძღვანელობით, ალბანეთის ჯარების ნაწილი მონაწილეობდა ერაყსა და ავღანეთში შეჭრაში.[6] ალბანეთის პოლიტიკა ძალიან ხელსაყრელია აშშ-სა და ევროკავშირისთვის.

უცხოური დახმარება

[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

$30 მილიონის ღორებულების ალბანურ-ამერიკული საწარმო ფონდი (AAEF), დაიწყო თავისი ფუნქციონირება 1994 წელს, რომელიც აქტიურად აბანდებს ინვესტიციების ადგილობრივ ბიზნესში. AAEF მუშაობს კერძო სექტორის ძალისხმევისთვის, რომ იგი ხელი შეუწყოს ეკონომიკურ ტრანსფორმაციას. ამერიკული დახმარების პრიორიტეტები მოიცავს სოფლის მეურნეობის განვითარებისა და საბაზრო ეკონომიკის ხელშეწყობას, ასევე დემოკრატიული ინსტიტუტების (მათ შორის, პოლიციის) წინსვლას და ცხოვრების ხარისხის გაუმჯობესებას.

საერთაშორისო ორგანიზაციების წევრი

[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ალბანეთის რესპუბლიკა შემდეგი საერთაშორისო ორგანიზაციების წევრია.[7]

საგარეო ურთიერთობები სხვა ქვეყნებთან

[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

აფრიკა

[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ქვეყანა ფორმალური ურთიერთობები დაიწყო შენიშვნა
ალჟირის დროშა ალჟირი იხ. ალბანეთ–ალჟირის ურთიერთობები
  • ალჟირი წარმოდგენილია ალბანეთში თავისი საელჩოთი ათენში, საბერძნეთი.
ეგვიპტის დროშა ეგვიპტე იხ. ალბანეთ–ეგვიპტის ურთიერთობები

თანამედროვე ეგვიპტის მამა მუჰამედ ალი, ოსმალეთის არმიის ალბანელი მეთაური იყო. ალბანელი მუჰამედ ალის დინასტია ეგვიპტეში 1805-1952 წლებში მეფობდა.

ლიბიის დროშა ლიბია იხ. ალბანეთ–ლიბიის ურთიერთობები

ალბანეთი ერთ-ერთი პირველი ქვეყანა იყო, რომელმაც აღიარა ეროვნული გარდამავალი საბჭო 2011 წლის 18 ივლისს, როგორც ლიბიელი ხალხის კანონიერი წარმომადგენელი.[10][11][12]

მალავის დროშა მალავი 1985

იხ. ალბანეთ–მალავის ურთიერთობები

ორივე ქვეყანამ დიპლომატიური ურთიერთობები 1985 წლის ივნისში დაამყარა.[13]

სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკის დროშა სამხრეთი აფრიკა 1992

იხ. ალბანეთ–სამხრეთ აფრიკის ურთიერთობები

ორივე ქვეყანამ დიპლომატიური ურთიერთობები 1992 წელს დაამყარა.[14]

ტუნისის დროშა ტუნისი

იხ. ალბანეთ–ტუნისის ურთიერთობები

ორივე ქვეყანას აქვს დადებული მთელი რიგი ორმხრივი ხელშეკრულება.[15][16]

ამერიკა

[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ქვეყანა ფორმალური ურთიერთობები დაიწყო შენიშვნა
ბრაზილიის დროშა ბრაზილია იხ. ალბანეთ–ბრაზილიის ურთიერთობები
კანადის დროშა კანადა იხ. ალბანეთ–კანადის ურთიერთობები
გაიანის დროშა გაიანა 1 მაისი 1985[17]

ორივე ქვეყანამ დიპლომატიური ურთიერთობები 1985 წლის 1 მაისს დაამყარა.[17]

მექსიკის დროშა მექსიკა იხ. ალბანეთ–მექსიკის ურთიერთობები
  • ალბანეთი აკრედიტებულია მექსიკაში თავისი საელჩოთი ვაშინგტონში, აშშ.
  • მექსიკა აკრედიტებულია ალბანეთში თავისი საელჩოთი რომში, იტალიაში [18] და საპატიო კონსულით ტირანაში.[19]
პანამის დროშა პანამა 1978

ორივე ქვეყანამ დიპლომატიური ურთიერთობები 1978 წლის 20 აგვისტოს დაამყარა.[20]

აშშ-ის დროშა აშშ 1922[21] იხ. ალბანეთ–აშშ-ის ურთიერთობები

ამერიკელი ალბანელები — ამერიკელები სრული ან ნაწილობრივი ალბანელი წინაპრებით. 2008 წლის კვლევის მონაცემების მიხედვით, რომელიც შეერთებული შტატების მთავრობამ ჩაატარა, აშშ-ში ცხოვრობს 201 118 ამერიკელი სრული ან ნაწილობრივი ალბანური წარმოშობით.[22]

აზია

[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ქვეყანა ფორმალური ურთიერთობები დაიწყო შენიშვნა
აზერბაიჯანის დროშა აზერბაიჯანი 23 სექტემბერი 1992 იხ. ალბანეთ–აზერბაიჯანის ურთიერთობები
  • ორივე ქვეყანამ დიპლომატიური ურთიერთობები 1992 წლის 23 სექტემბერს დაამყარა.[23]
  • ორივე ქვეყანა ისლამური თანამშრომლობის ორგანიზაციისა და ევროპის საბჭოს წევრია.
ჩინეთის დროშა ჩინეთი 23 ნოემბერი 1949 იხ. ალბანეთ–ჩინეთის ურთიერთობები

ალბანეთის სახალხო სოციალისტური რესპუბლიკა ენვერ ხოჯას დროს, შეიტანა ყოველწლიურ რეზოლუცია გაეროს გენერალურ ასამბლეაში, სადაც მოუწოდა გაეროს ჩინეთის რესპუბლიკის (ტაივანი) ადგილი გადაეცად ჩინეთის სახალხო რესპუბლიკას. 1971 წლის 25 ოქტომბერს, რეზოლუცია 2758-ით, რომლის ავტორი ალბანეთი იყო, გენერალურმა ასამბლეამ მიიღო, რის შედეგად, გაერომ აღიარა ჩინეთის სახალხო რესპუბლიკა, როგორც ჩინეთის ერთადერთი ლეგიტიმური მთავრობა. ალბანეთი პირველი ქვეყანა იყო, რომელმაც ჩინეთის სახალხო რესპუბლიკა აღიარა. ალბანეთმა და ჩინეთმა დიპლომატიური ურთიერთობები 1949 წლის 23 ნოემბერს დაამყარეს.[24]

საქართველოს დროშა საქართველო 8 ივლისი 1993[25] იხ. ალბანეთ–საქართველოს ურთიერთობები
ინდოეთის დროშა ინდოეთი 1956[26] იხ. ალბანეთ–ინდოეთის ურთიერთობები

დედა ტერეზა, ინდოეთის ეროვნული სიმბოლო, ალბანელი მონაზონი იყო.

ირანის დროშა ირანი იხ. ალბანეთ–ირანის ურთიერთობები
ისრაელის დროშა ისრაელი 20 აგვისტო 1991[28] იხ. ალბანეთ–ისრაელის ურთიერთობები

ალბანეთმა 1949 წლის 16 აპრილს, პრემიერ-მინისტრ ენვერ ხოჯის დეპეშით, აღიარა ისრაელის სახელმწიფო.

იაპონიის დროშა იაპონია აპრილი 1922
ხელახლა მარტი 1981		 იხ. ალბანეთ–იაპონიის ურთიერთობები

1981 წელს, ალბანეთმა და იაპონიამ განაახლეს დამყარებული დიპლომატიური ურთიერთობები.[31]

ქუვეითის დროშა ქუვეითი იხ. ალბანეთ–ქუვეითის ურთიერთობები
მალაიზიის დროშა მალაიზია იხ. ალბანეთ–მალაიზიის ურთიერთობები
მალდივის კუნძულების დროშა მალდივები 26 ივნისი 2008

ორივე ქვეყანამ დიპლომატიური ურთიერთობები 2008 წლის 23 ივნისს დაამყარა.[33]

მონღოლეთის დროშა მონღოლეთი 24 მაისი 1949[34] იხ. ალბანეთ–მონღოლეთის ურთიერთობები
  • ალბანეთი წარმოდგენილია მონღოლეთში თავისი საელჩოთი მოსკოვში, (რუსეთი).
ნეპალის დროშა ნეპალი 23 მაისი 1972

ორივე ქვეყანამ დიპლომატიური ურთიერთობები 1972 წლის 23 მაისს დაამყარა.[35]

პაკისტანის დროშა პაკისტანი 2006 წლის დეკემბერში, ალბანეთის საგარეო საქმეთა მინისტრის მოადგილემ ანტონ გურაქუიმ ეწვია პაკისტანს ორმხრივი კონსულტაციებისთვის, სადაც შეხვდა პაკისტანის პოლიტიკურ ხელმძღვანელობას. პაკისტანი ასევე სთავაზობს სასწავლო პროგრამებს ახალგაზრდა ალბანელ ბიუროკრატებს საბანკო, საფინანსო, მართვისა და დიპლომატიის სფეროში.[36]
პალესტინის დროშა პალესტინა 1990 იხ. ალბანეთ–პალესტინის ურთიერთობები

ალბანეთმა პალესტინის სახელმწიფო, როგორც სახელმწიფო აღიარა 1988 წელს.

1990 წელს, ალბანეთმა და პალესტინამ დიპლომატიური ურთიერთობები დაამყარეს.

კატარის დროშა კატარი იხ. ალბანეთ–კატარის ურთიერთობები
საუდის არაბეთის დროშა საუდის არაბეთი იხ. ალბანეთ–საუდის არაბეთის ურთიერთობები
სომხეთის დროშა სომხეთი 18 თებერვალი 1993 იხ. ალბანეთ-სომხეთის ურთიერთობები
  • ალბანეთი წარმოდგენილია სომხეთში თავისი საელჩოთი ათენში, (საბერძნეთი).
  • სომხეთი წარმოდგენილია ალბანეთში თავისი საელჩოთი ათენში, (საბერძნეთი).
ჩრდილოეთ კორეის დროშა ჩრდილოეთი კორეა 29 ნოემბერი 1948[37] იხ. ჩრდილოეთი კორეის საგარეო ურთიერთობები
სამხრეთ კორეის დროშა სამხრეთი კორეა 22 აგვისტო 1991[38] იხ. ალბანეთ–სამხრეთ კორეის ურთიერთობები

დიპლომატიური ურთიერთობების დამყარება ალბანეთსა და კორეას შორის დაიწყო 1991 წლის 22 აგვისტოს.

2006 წლის 17 მაისს, სამ. კორეის საგარეო საქმეთა და ვაჭრობის მინისტრი პან გი მუნი და ალბანეთის საგარეო საქმეთა მინისტრი ბესნიკ მუსტაფაჯი ხილი მოაწერეს სამთავრობათაშორის კონვენციას, რომლის მიხედვით ქვეყნებმა თავიდან აიცილებდნე ორმაგი დაბეგვრის გადასახადს.[39]

ალბანეთში მცხოვრები სამხრეთ კორეელების რაოდენობა 2012 წელს, დაახლოებით 80 ადამიანი შეადგინა.[38]

არაბთა გაერთიანებული საამიროების დროშა არაბთა გაერთიანებული საამიროები იხ. ალბანეთ–არაბთა გაერთიანებული საამიროების ურთიერთობები
უზბეკეთის დროშა უზბეკეთი 1993

ორივე ქვეყანამ დიპლომატიური ურთიერთობები 1993 წლის 23 ნოემბერს დაამყარა.[40]

ვიეტნამის დროშა ვიეტნამი 11 თებერვალი 1950

ორივე ქვეყანამ დიპლომატიური ურთიერთობები 1950 წლის 11 თებერვალს დაამყარა.[41][42]

ევროპა

[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ქვეყანა ფორმალური ურთიერთობები დაიწყო შენიშვნა
ანდორის დროშა ანდორა 1996 იხ. ალბანეთ-ანდორის ურთიერთობები

ორივე ქვეყანამ დიპლომატიური ურთიერთობები 1996 წლის 15 თებერვალს დაამყარეს.[43]

ავსტრიის დროშა ავსტრია 1912 იხ. ალბანეთ–ავსტრიის ურთიერთობები

ავსტრია-უნგრეთმა მხარი დაუჭირა 1912 წელს ალბანეთის მიერ დამოუკიდებლობის გამოცხადებას.

აზერბაიჯანის დროშა აზერბაიჯანი იხ. ალბანეთ–აზერბაიჯანის ურთიერთობები
ბელარუსის დროშა ბელარუსი იხ. ალბანეთ–ბელარუსის ურთიერთობები
ბელგიის დროშა ბელგია იხ. ალბანეთ–ბელგიის ურთიერთობები
  • ალბანეთს აქვს საელჩო ბრიუსელში.
  • ბელგიას აქვს საელჩო ტირანაში.
ბულგარეთის დროშა ბულგარეთი 1922 იხ. ალბანეთ–ბულგარეთის ურთიერთობები
  • ალბანეთს აქვს საელჩო სოფიაში და საკონსულო პლოვდივში.[44]
  • ბულგარეთს აქვს საელჩო ტირანაში და საკონსულო ვლორაში.[44]
  • ალბანეთის თანამედროვე ტერიტორია, შუა საუკუნეებში გარკვეული პერიოდის განმავლობაში, ბულგარეთის იმპერიის ნაწილი იყო და აღმოსავლეთ ალბანეთის ზოგიერთი ტერიტორია, დასახლებული იყო ბულგარელებით, რომლებიც მართავდნენ რეგიონს საუკუნეების განმავლობაში.
  • 2001 წლის აღწერის მიხედვით, ბულგარეთში მხოლოდ 278 ალბანელი ცხოვრობს, წარსულში მათი რიცხვი ბულგარეთის მიწებზე, გაცილებით მეტი იყო.[45]
  • ბულგარელები ალბანეთში დღეს ძირითადად ცხოვრობენ „მალა პრესპას“, „გოლო ბრდოს“ და „გორას“ რეგიონებში. ბულგარეთის სახელმწიფო სააგენტოს მონაცემებით, ალბანეთში 40 000-დან 50 000-მდე ბულგარელი წარმოშობის პირი ცხოვრობს, მაგრამ სხვა წყაროების შეფასებით, ალბანეთში 100 000 ბულგარელი ცხოვრობს. ეთნიკური იდენტობა შეიძლება ნარევის იყოს სლავურ მოსახლეობას შორის, რომელიც შეიძლება იდენტიფიცირდეს, როგორც ალბანელი, ბულგარელი და ეთნიკური მაკედონელი, რაც დამოკიდებულია გარემოებებზე.[46][47]
ბოსნია და ჰერცეგოვინის დროშა ბოსნია და ჰერცეგოვინა 28 დეკემბერი 1992 იხ. ალბანეთ-ბოსნია და ჰერცეგოვინის ურთიერთობები
  • ალბანეთმა ბოსნია და ჰერცეგოვინა 1992 წლის 21 აპრილს აღიარა.[48]
  • ალბანეთს აქვს საელჩო სარაევოში.
ხორვატიის დროშა ხორვატია 25 აგვისტო 1992 იხ. ალბანეთ–ხორვატიის ურთიერთობები
  • ლბანეთს აქვს საელჩო ზაგრებში.
  • ხორვატიას აქვს საელჩო ტირანაში.
  • ალბანეთმა ხორვატია 1992 წლის 21 იანვარს აღიარა.
  • ალბანეთმა და ხორვატიამ დიპლომატიური ურთიერთობები 1992 წლის 25 აგვისტოს დაამყარეს.[49]
  • 2009 წლის აპრილში, ორივე ქვეყანა ნატოს სრულუფლებიანი წევრები გახდნენ, რომელიც ალბანეთის პრემიერ-მინისტრმა სალი ბერიშამ და ხორვატიის პრემიერ-მინისტრმა ივო სანადერამ, ერთობლივი ღონისძიებით აღნიშნეს. გარდა ამისა, იმავე წელს ორივე ქვეყანამ, ბირთვული ელექტროსადგურის აშენებას ერთობლივი გადაწყვეტილება მიიღეს, რომელიც ალბანეთ-მონტენეგროს საზღვარზე უნდა აშენდეს. ეს გადაწყვეტილება მონტენეგროს მთავრობამ დაიწუნა, იმ მიზეზით, რომ ქარხანა გარემოზე უარყოფითად იმოქმედებს.
  • ორივე ქვეყანას აქვს დადებული ერთობლივი სამხედრო ხელშეკრულებები, გააჩნიათ კარგი ურთიერთობა.
  • „არბანასი“ — ხორვატიის ზადარის რეგიონში მცხოვრები, ალბანური წარმოშობის ხალხია, რომლებიც ტრადიციულად საუბრობენ გეგ-ალბანურ დიალექტზე.
კვიპროსის დროშა კვიპროსი 28 აგვისტო 1991[50] იხ. ალბანეთ–კვიპროსის ურთიერთობები
  • ორივე ქვეყანამ დიპლომატიური ურთიერთობები 1991 წლის 28 აგვისტოს დაამყარა.[50]
  • ალბანეთი წარმოდგენილია კვიპროსში თავისი საელჩოთი ათენში[51] და საპატიო კონსულით ლარნაკაში.[52]
  • კვიპროსი წარმოდგენილია ალბანეთში თავისი საელჩოთი ათენში[53][54] და საპატიო კონსულით ტირანაში.[55]
  • ორივე ქვეყანას აქვს მთელი რიგი ორმხრივი ხელშეკრულება.[50]
ჩეხეთის დროშა ჩეხეთი იხ. ალბანეთ–ჩეხეთის ურთიერთობები

მრავალეროვნული კომუნისტური შეიარაღებული ძალების ერთადერთი ერთობლივი ქმედება იყო 1968 წლის აგვისტოში ვარშავის პაქტის ქვეყნების შეჭრა ჩეხოსლოვაკიაში, სადაც მონაწილეობა მიიღო ყველა წევრმა ქვეყანამ, გარდა ალბანეთის სსრ-ს და რუმინეთი სსრ-ს. ალბანეთი ოფიციალურად გამოვიდა ვარშავის პაქტიდან 1968 წელს.[56]

დანიის დროშა დანია 1 მაისი 1970[57] იხ. ალბანეთ–დანიის ურთიერთობები
ესტონეთის დროშა ესტონეთი 1 იანვარი 1992
ფინეთის დროშა ფინეთი
საფრანგეთის დროშა საფრანგეთი იხ. ალბანეთ-საფრანგეთის ურთიერთობები
საქართველოს დროშა საქართველო {8 ივლისი 1993[25] იხ. ალბანეთ–საქართველოს ურთიერთობები
  • ალბანეთი წარმოდგენილია საქართველოში თავისი საელჩოთი ანკარაში, (თურქეთი).
  • საქართველო წარმოდგენილია ალბანეთში თავისი საელჩოთი ანკარაში, (თურქეთი).
  • ალბანეთი მხარს უჭერს საქართველოს ტერიტორიულ მთლიანობას აფხაზეთისა და სამხრეთ ოსეთთან მიმართებაში. ალბანეთის საგარეო საქმეთა სამინისტრომ გაავრცელა განცხადება, სადაც დაგმობილია რუსეთის გადაწყვეტილება აფხაზეთისა და სამხრეთ ოსეთის აღიარების თაობაზე, რომელიც „აბსოლუტურად მიუღებელი“ და „გაეროს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციების საწინააღმდეგო“ დაასახელა. ალბანეთმა უარყო რაიმე პარალელი კოსოვოს აღიარების შესახებ, ხოლო კოსოვოს შემთხვევა განსაკუთრებული უწოდა.[60]
გერმანიის დროშა გერმანია იხ. ალბანეთ-გერმანიის ურთიერთობები
საბერძნეთის დროშა საბერძნეთი დე-ფაქტო 1971 წელს[61][62]
დე-იურე 21 მარტი 1996		 იხ. ალბანეთ-საბერძნეთის ურთიერთობები


ჩამელი ალბანელები
ჩამელი ალბანელების გაძევება
ალბანელები საბერძნეთში
1940 წელს, საბერძნეთმა ომი გამოუცხადა იტალიის მიერ ოკუპირებულ ალბანეთს, ბერძნულ-იტალიური ომის დროს.

საბერძნეთი და ალბანეთი — მიუხედავად იმისა, რომ დიპლომატიური ურთიერთობები 1971 წელს აღდგა - ნორმალიზებული ურთიერთობა მხოლოდ 1987 წელს დაიწყო. აქამდე ორივე ქვეყანა ოფიციალურად - ცეცხლის შეწყვეტის რეჟიმში იყვნენ - მაგრამ, მიუხედავად ამისა, სახელმწიფოები ომის პირას იყვნენ, რადგან ალბანეთმა და იტალიამ 1940 წლის 28 ოქტომბერს საბერძნეთს ომი გამოუცხადეს, ხოლო ენვერ ხოჯას დროს ურთიერთობა უფრო დაიძაბა, რადგან იგი დიდი როლი ითამაშა მეორე მსოფლიო ომის დროს საბერძნეთის წინააღმდეგ, აგრეთვე იმ მატერიალური დახმარების, რაც მან საბერძნეთის სამოქალაქო ომის დროს გაუწია ბერძნულ კომუნისტებს. გარდა ამისა, ჩამის ალბანელების გაძევების გამოც.[61][62]

მას შემდეგ, რაც ალბანეთის სოციალისტური რეჟიმის 1991 წელს დაეცა, ურთიერთობები ორ ქვეყანას შორის უკეთესობისკენ შეიცვალა, მაგრამ მალე დაიწყო გაუარესება, ეთნიკური უმცირესობების არასათანადო მოპყრობის ბრალდებებით. ამ უკანასკნელს დაემატა არალეგალი მიგრანტების ტალღა ალბანეთიდან საბერძნეთში. ამავე დროს, კრიმინოგენული ვითარება და პოლიციის სისასტიკე მეზობლების მედიაში ჩვეული მოვლენა გახდა. ოფიციალური ბერძნული მონაცემებით, დაახლოებით 450 000 ალბანელი ემიგრანტი საბერძნეთში მუშაობს და ეს რიცხვი შეიძლება გააორმაგდეს, თუ უკანონო ემიგრანტების აღრიცხვაც მოხერხდება.

დღეს, ორ ქვეყანას შორის ურთიერთობები ძალიან თბილია, ალბანეთის მთავრობის თხოვნით, დაახლოებით 250 ბერძენი სამხედრო პერსონალი განლაგებულია ალბანეთში, ალბანეთის შეიარაღებული ძალების სასწავლო და რესტრუქტურიზაციის მიზნით. ალბანეთის ეკონომიკა დამოკიდებულია ემიგრანტების საბერძნეთიდან გამოგზავნილ ფულზე, ხოლო საბერძნეთი მეორე დიდი სავაჭრო პარტნიორია, რომელიც $400 მილიონი დოლარზე მეტი ინვესტიცია ჩადო.[63][64]

  • საბერძნეთი მილიონი ალბანელის სახლია (ზოგი წყაროს მიხედვით 600 000, ხოლო სხვა ბერძნული ორგანიზაციების ცნობით, 900 000 უკანონო მიგრანტებისა და სექს-მუშაკების ჩათვლით).
  • არნავიტიკა ტოსკანური დიალექტის ენაა, რომელიც ტრადიციულად იციან არნავიტები, რომლებიც ცხოვრობენ საბერძნეთში. არნავიტიკა დღეს გაქრობის პირას მყოფ ენებშია, რადგან ამ ენაზე მოლაპარაკეები უკვე იყენებენ ბერძნულს, ხოლო საზოგადოების ახალგაზრდა წევრები ამ ენაზე აღარ ლაპარაკობენ.[65]
  • საბერძნეთი ალბანეთისთვის, ყველაზე მნიშვნელოვანი მოკავშირე და პარტნიორის ევროკავშირში.[66]
  • ედი რამის ალბანეთის პრემიერ-მინისტრად არჩევის შემდეგ, ორ ქვეყანას შორის ურთიერთობები უფრო გაუმჯობესდა და დათბა.[3]
  • ალბანეთის მთავარეპისკოპოსი — ბერძენია.[67]
  • არსებობს უამრავი კულტურული, პოლიტიკური, ისტორიული და ბიოლოგიური მსგავსება და საერთო ნათესაობა ალბანელ და ბერძნულ ხალხებს შორის.[68][69]
  • ბერძნული ენა მეორე ყველაზე დიდი სალაპარაკო ენაა ალბანეთში, ენის ცოდნის მნიშვნელოვანი ზომით.[70]
  • ალბანური ენა ყველაზე გავრცელებული ენაა საბერძნეთში მყოფი მიგრანტებს შორის.[71]
  • ბევრი ორგანიზაცია, როგორც პოლიტიკური ისე საზოგადოებრივი, არსებობს ალბანეთსა და საბერძნეთს შორის ურთიერთობების ხელშეწყობისთვის.[72]
  • ალბანეთი, ყველაზე დიდი ბერძნული დიასპორის და პოლიტიკურ-კულტურული ორგანიზაციების სახლია; არსებობს 5 პოლიტიკური პარტია და ათეულობით ორგანიზაცია.[73]
  • 2014 წელს, ორივე ქვეყნამ მათი ურთიერთობები აღწერეს, როგორც „შესანიშნავი“, ხოლო ალბანეთი საბერძნეთს თვლის ერთ-ერთი მის ყველაზე ძლიერ და მნიშვნელოვან მოკავშირედ.[74]
ვატიკანის დროშა ვატიკანი 7 სექტემბერი 1991[75] იხ. ალბანეთ-ვატიკანის ურთიერთობები
  • ალბანეთი წარმოდგენილია ვატიკანში თავისი საელჩოთი რომში.[76]
  • ვატიკანს აქვს საელჩო ტირანაში.[76]
  • სამოციქულო ნუნციატურა ალბანეთში დაიწყო, როგორც სამოციქულო დელეგაცია ალბანეთში პაპი ბენედიქტე XV-ის მიერ 1920 წლის 12 ნოემბერს და სრული წოდების ნუნციატურა პაპი იოანე პავლე II-ის მიერ 1991 წლის 16 იანვარს.
  • ურთიერთობები ხელახლა 1991 წელს განახლდა, მას შემდეგ, რაც ალბანეთში კომუნიზმი დაეცა.
  • პაპი იოანე პავლე II პირველი პაპი იყო, რომელიც ალბანეთს კომუნიზმის დაცემიდან შემდეგ ეწვია.
  • რომის პაპმა ფრანცისკემ 21 სექტემბერს ალბანეთს ეწვია, რაც პირველი ევროპული ქვეყანა გახდა, რომელიც მან მოინახულა.[77]
  • ალბანეთი 520 000 კათოლიკეს სახლია, რაც მეორე უდიდესი რელიგიაა ქვეყანაში, ისლამის შემდეგ.
უნგრეთის დროშა უნგრეთი
ისლანდიის დროშა ისლანდია
ირლანდიის დროშა ირლანდია
იტალიის დროშა იტალია 1912 იხ. ალბანეთ-იტალიის ურთიერთობები
კოსოვოს დროშა კოსოვო 18 თებერვალი 2008 იხ. ალბანეთ–კოსოვოს ურთიერთობები
  • ალბანეთს აქვს საელჩო პრიშტინაში.
  • კოსოვოს აქვს საელჩო ტირანაში.
  • ალბანეთმა აღიარა კოსოვოს რესპუბლიკა 1991 წლის 21 ოქტომბერს, რითაც ერთადერთი ქვეყანა გახდა.
  • ალბანეთმა აღიარა კოსოვო 2008 წლის 18 თებერვალს, და ამით ერთ-ერთი პირველი ქვეყანა გახდა.
  • კოსოვოს ალბანელები ქვეყნის მოსახლეობის 92% შეადგენს.
ლატვიის დროშა ლატვია
  • ორივე ქვეყანამ დიპლომატიური ურთიერთობები 1928 წელს დაამყარეს და 1992 წელს აღადგინეს.[82]
  • ალბანეთი წარმოდგენილია ლატვიაში თავისი საელჩოთი ვარშავაში, პოლონეთი.[82]
  • ლატვია წარმოდგენილია ალბანეთში თავისი საელჩოთი რომში და საპატიო კონსულით ტირანაში.[83]
  • ორივე ქვეყანას აქვს მთელი რიგი ორმხრივი ხელშეკრულება.[84]
ლიეტუვის დროშა ლიტვა 27 აპრილი 1992

ორივე ქვეყანამ დიპლომატიური ურთიერთობები 1992 წლის 27 აპრილს დაამყარეს.[85]

ლუქსემბურგის დროშა ლუქსემბურგი
მაკედონიის დროშა მაკედონია 1991 იხ. ალბანეთ–მაკედონიის ურთიერთობები

ალბანეთმა აღიარა მაკედონიის რესპუბლიკა, როგორც დამოუკიდებელი და სუვერენული სახელმწიფო მას შემდეგ, რა სკოპიემ გამოაცხადა დამოუკიდებლობა, მაგრამ ალბანეთი არასოდეს აღიარებს სკოპიეს თავისი კონსტიტუციური სახელით, თუმცა პრობლემას ვერ ხედავს საკონსტიტუციო სახელის გამოყენების ორმხრივ ურთიერთობებში. ალბანეთის საგარეო საქმეთა სამინისტროს განცხადებით, ისტორიული მაკედონია „გარდაიცვალა“ ალექსანდრე მაკედონიელთან ერთად, სადაც მხარი არც ათენს და არც სკოპიეს არ დაუჭერია, ხოლო მთავარი აქცენტი სკოპიეს ევროკავშირსა და ნატოში ინტეგრაციის აუცილებლობაზე გააკეთა.

მალტის დროშა მალტა იხ. ალბანეთ–მალტის ურთიერთობები
მოლდოვის დროშა მოლდოვა
მონაკოს დროშა მონაკო იხ. ალბანეთ-მონაკოს ურთიერთობები
მონტენეგროს დროშა მონტენეგრო 1 აგვისტო 2006 იხ. ალბანეთ-მონტენეგროს ურთიერთობები
  • ალბანეთს აქვს საელჩო პოდგორიცაში.
  • მონტენეგროს აქვს საელჩო ტირანაში.
  • ალბანეთმა მონტენეგროს დამოუკიდებლობა 2006 წლის 12 ივლისს აღიარა.
  • ალბანეთმა და მონტენეგრომ დიპლომატიური ურთიერთობები 2006 წლის 1 აგვისტოს დაამყარეს.
ნიდერლანდების დროშა ნიდერლანდები 1970[86] იხ. ალბანეთ-ნიდერლანდების ურთიერთობები
პოლონეთის დროშა პოლონეთი იხ. ალბანეთ–პოლონეთის ურთიერთობები
პორტუგალიის დროშა პორტუგალია იხ. ალბანეთ–პორტუგალიის ურთიერთობები
რუმინეთის დროშა რუმინეთი 28 დეკემბერი 1913 იხ. ალბანეთ–რუმინეთის ურთიერთობები
  • ალბანეთს აქვს საელჩო ბუქარესტში.
  • რუმინეთს აქვს საელჩო ტირანაში.
  • რუმინეთი პირველი ქვეყანა იყო, რომელმაც აღიარა ალბანეთის დამოუკიდებლობა.[87][88]
რუსეთის დროშა რუსეთი 7 აპრილი 1924 იხ. ალბანეთ–რუსეთის ურთიერთობები
სერბეთის დროშა სერბეთი იხ. ალბანეთ-სერბეთის ურთიერთობები
ესპანეთის დროშა ესპანეთი იხ. ალბანეთ–ესპანეთის ურთიერთობები
სლოვაკეთის დროშა სლოვაკეთი იხ. ალბანეთ–სლოვაკეთის ურთიერთობები

მრავალეროვნული კომუნისტური შეიარაღებული ძალების ერთადერთი ერთობლივი ქმედება იყო 1968 წლის აგვისტოში ვარშავის პაქტის ქვეყნების შეჭრა ჩეხოსლოვაკიაში, სადაც მონაწილეობა მიიღო ყველა წევრმა ქვეყანამ, გარდა ალბანეთის სსრ-ს და რუმინეთი სსრ-ს. ალბანეთი ოფიციალურად გამოვიდა ვარშავის პაქტიდან 1968 წელს.[56]

სლოვენიის დროშა სლოვენია იხ. ალბანეთ–სლოვენიის ურთიერთობები
შვედეთის დროშა შვედეთი იხ. ალბანეთ–შვედეთის ურთიერთობები

ალბანელები შვედეთში

შვეიცარიის დროშა შვეიცარია 1 მარტი 1922[89] იხ. ალბანეთ-შვეიცარიის ურთიერთობები

ალბანელები შვეიცარიაში

თურქეთის დროშა თურქეთი 1981 იხ. ალბანეთ-თურქეთის ურთიერთობები
უკრაინის დროშა უკრაინა 1992 იხ. ალბანეთ-უკრაინის ურთიერთობები

დიპლომატიური ურთიერთობები ალბანეთსა და უკრაინას შორის 1922 წელს დამყარდა.

  • ორივე ქვეყანას აქვს არარეზიდენტი ელჩი ვარშავაში (პოლონეთი).
  • ალბანეთი ასევე ჰყავს საპატიო კონსული ხარკოვში.
  • ალბანელები უკრაინაში ეთნიკურ უმცირესობასაც წარმოადგენენ, რომლებიც ძირითადად ზაპოროჟიეს ოლქში და ბუდჟაკში ცხოვრობენ.
გაერთიანებული სამეფოს დროშა გაერთიანებული სამეფო 1922-1939
ხელახლა 29 მაისი 1991		 იხ. ალბანეთ–გაერთიანებული სამეფოს ურთიერთობები

ავსტრალია და ოკეანეთი

[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ქვეყანა ფორმალური ურთიერთობები დაიწყო შენიშვნა
ავსტრალიის დროშა ავსტრალია იხ. ალბანეთ–ავსტრალიის ურთიერთობები
ახალი ზელანდიის დროშა ახალი ზელანდია იხ. ალბანეთ–ახალი ზელანდიის ურთიერთობები
სამოის დროშა სამოა 2008

ორივე ქვეყანამ დიპლომატიური ურთიერთობები 2008 წლის 1 აგვისტოს დაამყარეს.[90]

არასამთავროები

[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ორგანიზაცია ფორმალური ურთიერთობები დაიწყო შენიშვნა
ევროპის დროშა ევროკავშირი 1992 იხ. ალბანეთ-ევროკავშირის ურთიერთობები
  • ალბანეთს ჰყავს მუდმივი წარმომადგენელი ევროკავშირში, ბრიუსელში.
  • ევროკავშირს აქვს საელჩო (დელეგაცია) ტირანაში.
  • ალბანეთმა მიმართა ევროკავშირის წევრობისთვის 2009 წლის 28 აპრილს.
ნატო-ს დროშა ნატო 1992 იხ. ალბანეთ–ნატოს ურთიერთობები
  • Aალბანეთს ჰყავს მუდმივი წარმომადგენელი ნატოში, ბრიუსელში.
  • ალბანეთის ურთიერთობა ნატოსთან 1992 წელს დაიწყო, როდესაც იგი შეუერთდა ჩრდილო ატლანტიკური თანამშრომლობის საბჭოს.
  • 1994 წელს, ალბანეთი შევიდა ნატო-ს „პარტნიორობა მშვიდობისთვის“ პროგრამაში.
  • 2008 წელს, ალბანეთმა მიიღო მოწვევა ბუქარესტის სამიტზე, ხოლო 2009 წლის 1 აპრილს ალიანსის სრული წევრი გახდა.
გაეროს დროშა გაერო 14 დეკემბერი 1955 იხ. ალბანეთი გაეროში
  • ალბანეთ ჰყავს მუდმივი წარმომადგენელი გაეროში, ნიუ-იორკში.
  • ალბანეთი, გაეროს სრული წევრი 1955 წლის 14 დეკემბერს გახდა.

ყოფილი სახელმწიფოები

[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ქვეყანა ფორმალური ურთიერთობები დაიწყო შენიშვნა
პაპის ოლქის დროშა პაპის ოლქი იხ. ალბანეთ-პაპის ოლქის ურთიერთობები

ალბანეთს (ლეჟის ლიგა) გეორგ კასტრიოტის მეფობის დროს, კარგი ურთიერთობა ჰქონდა რომის პაპთან.

ნეაპოლის სამეფო იხ. ალბანეთ-ნეაპოლის სამეფოს ურთიერთობები
საბჭოთა კავშირის დროშა სსრკ 7 აპრილი 1924 იხ. ალბანეთ-სსრკ-ის ურთიერთობები
ვენეციის რესპუბლიკა იხ. ალბანეთ–ვენეციის რესპუბლიკის ურთიერთობები

ალბანეთ–ვენეციის ომი
ვენეციის ალბანეთი

იუგოსლავიის დროშა იუგოსლავია იხ. ალბანეთ–იუგოსლავიის ურთიერთობები

იხილეთ აგრეთვე

[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

რესურსები ინტერნეტში

[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
გაერთიანებული სამეფო
ესტონეთი
ხორვატია
კოსოვო
თურქეთი
რუსეთი
ანალიზი

სქოლიო

[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
  1. ↑ Konferencë për shtyp e Ministrit të Punëve të Jashtme z. Panariti lidhur me vizitën e fundit në Greqi, Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Albania, 2012-10-06 (in Albanian)
  2. ↑ Opening speech of Minister Ditmir Bushati at First Diaspora Summit. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2017-04-06. ციტირების თარიღი: 2017-04-05.
  3. ↑ 3.0 3.1 Maria Papathanasiou. Karolos Papoulias visits Albania - GreekReporter.com. ციტირების თარიღი: 20 February 2015.
  4. ↑ Albeu.com - Greece supports EU candidate status for Albania. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 23 ივნისი 2015. ციტირების თარიღი: 20 February 2015.
  5. ↑ Ministry of Foreign Affairs. Esteri.it (14 January 2011). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 19 აგვისტო 2020. ციტირების თარიღი: 28 March 2012.
  6. ↑ CIA – The World Factbook. Cia.gov. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 24 დეკემბერი 2018. ციტირების თარიღი: 28 March 2012.
  7. ↑ Albania დაარქივებული 2018-12-24 საიტზე Wayback Machine. , CIA The World Factbook
  8. ↑ Albanian Embassy in Egypt en. ციტირების თარიღი: 2017-03-20
  9. ↑ Ministry of Foreign Affairs - Home. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2017-08-18. ციტირების თარიღი: 2017-04-08.
  10. ↑ „The Government of the Republic of Albania recognises the National Transitional Council in Libya, as the legitimate representative of the Libyan people“. 18 July 2011. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 27 სექტემბერი 2011. ციტირების თარიღი: 18 July 2011.
  11. ↑ „Albania recognizes the Transitional Council of Libya“. 18 July 2011. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 24 მარტი 2012. ციტირების თარიღი: 18 July 2011.
  12. ↑ Likmeta, Besar (18 July 2011). „Albania Backs Libya’s Rebel Government“. Balkan Insight. ციტირების თარიღი: 18 July 2011.
  13. ↑ MOFAIC. Malawi - Albania Relations - Ministry of Foreign Affairs and International Cooperation en-gb. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2016-09-12. ციტირების თარიღი: 2017-04-08.
  14. ↑ Albania (Republic of). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2020-07-23. ციტირების თარიღი: 2017-03-20
  15. ↑ [1][მკვდარი ბმული]
  16. ↑ [2][მკვდარი ბმული]
  17. ↑ 17.0 17.1 დაარქივებული ასლი. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2016-03-07. ციტირების თარიღი: 2017-04-08.
  18. ↑ Embassy of Mexico in Italy
  19. ↑ Honorary Consulate of Mexico in Tirana (in Albanian and English). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2018-05-26. ციტირების თარიღი: 2021-01-20.
  20. ↑ დაარქივებული ასლი. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2014-07-02. ციტირების თარიღი: 2017-04-08.
  21. ↑ Albania - Countries - Office of the Historian. ციტირების თარიღი: 20 February 2015.
  22. ↑ US Census Bureau, Table: Ancestry for People with one or more Ancestry Categories Reported დაარქივებული 2020-01-22 საიტზე Wayback Machine.
  23. ↑ დაარქივებული ასლი. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 05.03.2017. ციტირების თარიღი: 08.04.2017.
  24. ↑ Ministry of Foreign Affairs of the People's Republic of China. ციტირების თარიღი: 20 February 2015.
  25. ↑ 25.0 25.1 {{cite web|title=Relations between Georgia and the Republic of Albania|url=http://www.mfa.gov.ge/index.php?sec_id=266&lang_id=ENG%7Cpublisher=[[საქართველოს საგარეო საქმეთა სამინისტრო|accessdate=11 July 2011|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110906093451/http://www.mfa.gov.ge/index.php?sec_id=266&lang_id=ENG%7Carchivedate=6 სექტემბერი 2011}}
  26. ↑ India - Albania Relations, Ministry of External Affairs, Government of India
  27. ↑ დაარქივებული ასლი. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2016-10-15. ციტირების თარიღი: 2017-04-08.
  28. ↑ „Albania and Israel in Accord To Establish Diplomatic Ties“. The New York Times. 20 August 1991. ციტირების თარიღი: 4 August 2011.
  29. ↑ Overseas Embassies and Consulates of Albania. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2020-06-29. ციტირების თარიღი: 2017-03-20
  30. ↑ „Israel opens embassy in Albania“. UPI. Jerusalem. 2 August 2012. ციტირების თარიღი: 6 September 2012.
  31. ↑ Japan-Albania Relations, Website of the Ministry of Foreign Affairs of Japan
  32. ↑ ambasciata del giappone jp. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2016-09-23. ციტირების თარიღი: 2017-04-08.
  33. ↑ დაარქივებული ასლი. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2017-03-05. ციტირების თარიღი: 2017-04-08.
  34. ↑ LIST OF STATES WITH DIPLOMATIC RELATIONS დაარქივებული 2011-07-22 საიტზე Wayback Machine. , Ministry of Foreign Affairs, Mongolia
  35. ↑ [3]
  36. ↑ Ministry of Foreign Affairs. Mofa.gov.pk (14 December 2006). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 3 მარტი 2012. ციტირების თარიღი: 24 November 2012.
  37. ↑ 아침에 떠오르는 태양의 빛을 보며 : 네이버 블로그 ko. ციტირების თარიღი: 2017-03-20
  38. ↑ 38.0 38.1 Korea, Ministry of Foreign Affairs, Republic of. „Countries and Regions > Europe > List of the Countries“. Ministry of Foreign Affairs, Republic of Korea (კორეული). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2013-12-24. ციტირების თარიღი: 2017-03-20. no-break space character არის |title=-ში №22 პოზიციაზე (დახმარება)
  39. ↑ დაარქივებული ასლი. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2015-09-04. ციტირების თარიღი: 2021-09-27.
  40. ↑ დაარქივებული ასლი. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2019-04-25. ციტირების თარიღი: 2017-04-08.
  41. ↑ [4]
  42. ↑ [5]
  43. ↑ დაარქივებული ასლი. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2018-10-29. ციტირების თარიღი: 2017-04-08.
  44. ↑ 44.0 44.1 Bulgaria. Embassy Pages.
  45. ↑ Етнически малцинствени общности Bulgarian. Национален съвет за сътрудничество по етническите и демографските въпроси. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2013-03-22. ციტირების თარიღი: 2007-02-18.
  46. ↑ Bulgarians in Albania. www.omda.bg. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 4 მაისი 2008. ციტირების თარიღი: 23 April 2008.
  47. ↑ INTERNATIONAL CENTRE FOR MINORITY STUDIES AND INTERCULTURAL RELATIONS (IMIR)ALBANIA:LANDMARKS OF TRANSITION Valeri Grigorov p.18
  48. ↑ Dates of Recognition and Establishment of Diplomatic Relations დაარქივებული 2011-07-06 საიტზე Wayback Machine. , Ministry of Foreign Affairs Bosnia and Herzegovina
  49. ↑ Date of Recognition and Establishment of Diplomatic Relations დაარქივებული 2012-05-17 საიტზე Wayback Machine. , ხორვატიის საგარეო სამქმეთა სამინისტრო
  50. ↑ 50.0 50.1 50.2 დაარქივებული ასლი. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2017-03-05. ციტირების თარიღი: 2017-04-08.
  51. ↑ [6]
  52. ↑ [7]
  53. ↑ [8]
  54. ↑ [9]
  55. ↑ [10]
  56. ↑ 56.0 56.1 „1955: Communist states sign Warsaw Pact“. BBC News. 14 May 1955. ციტირების თარიღი: 27 May 2010.
  57. ↑ „The Milwaukee Sentinel - May 1, 1970 (Establish Ties)“. The Milwaukee Sentinel. 1 May 1970. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 22 დეკემბერი 2015. ციტირების თარიღი: 23 February 2011. ციტატა: „Denmark has agreed to establish diplomatic relations on ambassadorial level with Albania“
  58. ↑ Ministry of Foreign Affairs of Albania: Denmark Albanian. Foreign Affairs of Albania. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 16 ივნისი 2011. ციტირების თარიღი: 11 February 2011.
  59. ↑ Danish embassy in Tirana, Albania. Foreign Affairs of Denmark. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 19 July 2011. ციტირების თარიღი: 11 February 2011.
  60. ↑ Albania condemns Russia's recognition of Georgian breakaway regions_English_Xinhua. ციტირების თარიღი: 5 April 2016.
  61. ↑ 61.0 61.1 Greece. U.S. Department of State. ციტირების თარიღი: 20 February 2015.
  62. ↑ 62.0 62.1 დაარქივებული ასლი. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2011-07-17. ციტირების თარიღი: 2017-04-08.
  63. ↑ Stella Tsolakidou. "Omonoia" Proceeds With Census of Greek Minority in Albania. ციტირების თარიღი: 20 February 2015.
  64. ↑ Bilateral Relations Between Greece And Albania. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2006-07-17. ციტირების თარიღი: 2017-04-08.
  65. ↑ Babiniotis, Lexicon of the Greek Language
  66. ↑ Albeu.com – Greece supports EU candidate status for Albania. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 23 ივნისი 2015. ციტირების თარიღი: 20 February 2015.
  67. ↑ Archbishop Anastasios of Albania
  68. ↑ Origin of the Albanians
  69. ↑ "Northern Epiros": The Greek Minority in Southern Albania. Cultural Survival. ციტირების თარიღი: 20 February 2015.
  70. ↑ ალბანეთის ენები
  71. ↑ Albanian communities in Greece
  72. ↑ Pelasgians – Greeks – Albanias – Greeks – Albanians. Pelasgians – Greeks – Albanias. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 20 თებერვალი 2015. ციტირების თარიღი: 20 February 2015.
  73. ↑ Omonoia
  74. ↑ Albanian official: 'We are much more pro-European than several EU members'. EurActiv – EU News & policy debates, across languages. ციტირების თარიღი: 20 February 2015.
  75. ↑ Historia e Ambasadës დაარქივებული 2012-04-25 საიტზე Wayback Machine. , Albanian Embassy in Holy See (in Albanian)
  76. ↑ 76.0 76.1 Vatican and Albania Establishing Relations (8 September 1991). ციტირების თარიღი: 20 February 2015.
  77. ↑ This page has been removed - News - The Guardian. the Guardian. ციტირების თარიღი: 20 February 2015.
  78. ↑ [11]
  79. ↑ დაარქივებული ასლი. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2017-03-05. ციტირების თარიღი: 2017-04-08.
  80. ↑ Albanian embassy in Ireland. VisaHQ. ციტირების თარიღი: 24 October 2010.
  81. ↑ Irish embassy in Albania. Ireland.visahq.com. ციტირების თარიღი: 24 October 2010.
  82. ↑ 82.0 82.1 [12]
  83. ↑ დაარქივებული ასლი. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2019-05-07. ციტირების თარიღი: 2017-04-08.
  84. ↑ დაარქივებული ასლი. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2017-03-05. ციტირების თარიღი: 2017-04-08.
  85. ↑ დაარქივებული ასლი. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2017-03-05. ციტირების თარიღი: 2017-04-08.
  86. ↑ Gregory, Gene (27 April 1971). „Maoist Albania Desires Better Western Relations“. Merced Sun-Star. p. 24. ციტირების თარიღი: 8 May 2011.[მკვდარი ბმული]
  87. ↑ Berisha: Grateful to the Albanian community in Bucharest დაარქივებული 2013-07-25 საიტზე Wayback Machine. , Top-Channel, 2012-10-19
  88. ↑ Presidenti Nishani merr mesazhe urimi nga krerë shtetesh me rastin e kremtimit të 100-vjetorit të Pavarësisë së Shqipërisë დაარქივებული 2013-01-17 საიტზე Wayback Machine. , President of Albania, 2012-11-30
  89. ↑ Ngritja e marrëdhënieve diplomatike დაარქივებული 2013-07-09 საიტზე Wayback Machine. , Balkanweb (in Albanian)
  90. ↑ [13]
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=ალბანეთის_საგარეო_ურთიერთობები&oldid=4559870“-დან