აკვა-პაოლას შადრევანი
| აკვა-პაოლას შადრევანი Fontana dell'Acqua Paola | |
|---|---|
 | |
| მდებარეობა | იანიკულუმის ბორცვი რომი, იტალია |
| ტიპი | შადრევანი |
| თარიღდება | 1612 წ. |
პაოლას წყაროს შადრევანი (იტალ. Fontana dell'Acqua Paola), — ცნობილი როგორც Il Fontanone („დიდი შადრევანი“) ან Mostra dell'Acqua Paola — მონუმენტური შადრევანი, რომელიც მდებარეობს იანიკულუმის ბორცვზე, სან პიეტროს ეკლესიასთან მონტორიოში, რომში, იტალიაში. იგი აშენდა 1612 წელს პაპ პავლე V-ის მიერ აღდგენილი პაოლას წყლის აკვედუკის დასასრულის აღსანიშნავად და სახელი სწორად მისგან მიიღო. ეს იყო პირველი დიდი შადრევანი მდინარე ტიბრის მარჯვენა სანაპიროზე.[1]
ისტორია
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]პაოლას წყაროს შადრევანი შთაგონებული იყო ფელიჩეს წყაროს შადრევნის პოპულარობით, რომელიც აშენდა 1585-1588 წლებში პაპ სიქსტუს V-ის მიერ. რომის პაპმა პავლე V-მ გადაწყვიტა აღედგინა და გაეფართოებინა იმპერატორ ტრაიანეს მიერ აშენებული ტრაიანეს წყალი (აკვედუკი), რათა შეექმნა სუფთა სასმელი წყლის წყარო მაცხოვრებლებისთვის, რომლებიც აიღო გორაკი წყლისთვის, მლაშე წყაროებიდან ან დაბინძურებული ტიბრიდან. მან შეაგროვა ხარჯები თავისი პროექტისთვის, ღვინოზე გადასახადის დაწესებით, რამაც გამოიწვია პროტესტის გრძნობა მოქალაქეებში.[2] ამ გადასახადიდან და სხვა წყაროებიდან დაფინანსებამ, მას საშუალება მისცა შეეძინა წყაროს წყლის უფლება, რომიდან არც თუ ისე შორს, ბრაჩანოს ტბის მახლობლად, როგორც შადრევნის წყარო.[3]
შადრევანი დააპროექტა ჯოვანი ფონტანამ, რომლის ძმაც მუშაობდა ფელიჩეს წყაროს შადრევანის მშენებლობაზე. მათ გამოიყენეს თეთრი მარმარილო, მინერვას რომაული ტაძრის ახლომდებარე ნანგრევებიდან ნერვას ფორუმში და ააშენეს მასიური კარიბჭე ხუთი თაღისგან წყლის მისასვლელად. შადრევნის თავზე არის პაპის დიადემა და გასაღებები, არწივისა და დრაკონის ბორგეზეს ოჯახის გერბის ზემოთ, რომელსაც ანგელოზები უჭერენ მხარს. წარწერა პოეტური თვალსაზრისით ადიდებს პაპ პავლეს უბნის მცხოვრებლებისთვის წყლის მიტანისთვის.
ფელიჩეს წყაროს შადრევნისგან განსხვავებით, რომელსაც ბიბლიურ თემებზე უამრავი ქანდაკება ჰქონდა, პაოლას წყლის თემა იყო წყალი. ხუთი უხვი ნაკადი თაღებიდან ხუთ მარმარილოს აუზში იღვრებოდა. 1690 წელს კარლო ფონტანამ დააპროექტა დამატებითი ნახევარწრიული აუზი წყლისთვის, რომელიც გადმოვიდა მარმარილოს აუზებიდან. მარმარილოს ბოძები დააყენეს, რათა კოჭებს არ მოსრწყათ თავიანთი ცხოველები შადრევანში, მაგრამ აუზი მაცდური იყო მრავალი ადგილობრივი მცხოვრებისთვის, რომლებიც წყალში იბანდნენ. 1707 წელს გამოიცა განკარგულება, რომელიც მოსახლეობას უკრძალავდა შადრევანში ბანაობას.[4]
შადრევნის ფორმა იყო შთაგონება მოგვიანებით ტრევის შადრევნისთვის.
2019 წელს, ფენდის მიერ დაფინანსებულმა კამპანიამ გადაიხადა შადრევნის ნაწილობრივი განახლება.[5] მსახიობმა კარლო ვერდონემ გაიხსენა ის ფაქტი, რომ რომში იზრდებოდა, გამოთქმა „შენ ისეთივე კარგი ხარ, როგორც აკვა პაოლას წყალი“ („vali como l'acqua Paola“) შეურაცხყოფად იგულისხმებოდა, ბრაჩანოს ტბიდან მომდინარე წყალი მაშინ უხარისხოდ ითვლებოდა.[6]
მუსიკაში
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]ამერიკელმა კომპოზიტორმა ჩარლზ ტი გრიფმა დაწერა პიანინოსთვის სახასიათო ნაწარმოები სახელწოდებით „აკვა პაოლას შადრევნები“, როგორც მისი რომაული ესკიზების ნაწილი, თხზ. 7 (შედგენილია 1915–16). გრიფი არასოდეს ყოფილა რომში ან იტალიაში. პირიქით, მისი კრებულის ნაწარმოებები შთაგონებულია უილიამ შარპის ლექსების კრებულით Sospiri di Roma (1891).
კინოში
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]პაოლო სორენტინოს ფილმი „The Great Beauty“ იხსნება სცენით, რომელიც მიმდინარეობს შადრევნის წინ.
სქოლიო
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- ↑ Marilyn Symmes with Maria Ann Conelli, Fountains as Refreshment" in Fountains, Splash and Spectacle, Water and Design from the Renaissance to the Present. pg. 36.
- ↑ D'Onofrio, 1962, pg. 141-148
- ↑ Marilyn Symmes, pg. 36
- ↑ The ordinance forbade greengrocers, gardeners and vineyard workers from bathing or washing their fruit or vegetables in the fountain. Later decrees banned swimming or bathing. Cited by Marilyn Symmes, pg. 190. See also Sanfilippo, 1996.
- ↑ Così rinasce l’Acqua Paola, grazie allo sponsor privato it (2019-03-06). ციტირების თარიღი: 2024-10-12
- ↑ Redazione, La. (2024-02-21) Carlo Verdone svela una curiosità sulla Fontana dell'Acqua Paola a Roma it-IT. ციტირების თარიღი: 2024-10-12
