აკვა-კლაუდია
| აკვა-კლაუდია Aqua Claudia | |
|---|---|
 | |
| მდებარეობა | რომი იტალია |
| ტიპი | კატაკომბა |
აკვა-კლაუდია (იტალ. Aqua Claudia) — ძველი რომაული აკვედუკი, რომელიც, ისევე როგორც Aqua Anio Novus, დაიწყო იმპერატორმა კალიგულამ (37–41) 38 წელს და დაასრულა იმპერატორმა კლავდიუსმა (41–54).
ეს იყო მერვე აკვედუკი, რომელიც ამარაგებდა რომს და Aqua Anio Novus-თან, Aqua Anio Vetus-თან და Aqua Marcia-სთან ერთად, იგი განიხილება როგორც „რომის ოთხი დიდი აკვედუკს“ შორის.[1]
ისტორია
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]აკვედუკს სულ მცირე ორი ძირითადი რესტავრაცია გაუკეთდა. ტაციტუსი ვარაუდობს, რომ აკვედუკი გამოიყენებოდა[2] იმპერატორ ვესპასიანეს დროს, ამას ვიგებთ წარწერით, რომ აკვა კლაუდია გამოიყენებოდა ათი წლის განმავლობაში, შემდეგ ვერ მოხერხდა და ცხრა წლის განმავლობაში იყო გამოუყენებელი. პირველი შეკეთება ჩატარდა ვესპასიანეს მეფობის დროს 71 წელს [1]. აკვედუკი კვლავ შეაკეთა 81 წელს იმპერატორმა ტიტუსმა გარდა ამისა, 123 წლის აგურის მარკები მოწმობს რომ ზოგიერთ რესტავრაცია მოხდა იმპერატორ ადრიანეს მმართველობის დროს. V საუკუნის საპატიო წარწერები აჩვენებს, რომ შეკეთება ჩატარდა არკადიუსის მმართველობის დროს და ჰონორიუსის მმართველობის დროსაც. მოგვიანებით რესტავრაცია ჩაატარა ბელიზარიუსმა VI საუკუნეში, ხოლო პაპმა ადრიანე I-მა VIII საუკუნეში[1].
ალექსანდრე სევერუსმა გაამაგრა ნერონის თაღები, სადაც მათ უწოდებენ arcus Caelimontani, მათ შორის თაღების ხაზის გასწვრივ ხეობაში კაელიანსა და პალატინს შორის.
ფორმისში სან ტომასოს ეკლესია მოგვიანებით აშენდა აკვედუქის მხარეს.
მარშრუტი
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]მისი წყაროები, Caeruleus და Curtius, მდებარეობდა Via Sublacensis-ის 38-ე ეტაპთან.
მთლიანი სიგრძე იყო დაახლოებით 69 კილომეტრი (43 მილი)[6], რომელთა უმეტესი ნაწილი მიწისქვეშაა. ნაკადი დაახლოებით 185,000 მ3 (6,500,000 კუბ ფუტი) 24 საათში -- დაახლ. 2.3 მ3/წმ (80 კუ ფუტი/წმ). უშუალოდ მისი ფილტრაციის ავზის შემდეგ, Via Latina-ს მეშვიდე მილის მახლობლად, იგი საბოლოოდ აღმოცენდა თაღებზე, რომლებიც სიმაღლეში იზრდებიან, როდესაც მიწა ეცემა ქალაქისკენ და აღწევს 30 მეტრს (100 ფუტი).
ნერონმა გააფართოვა აკვედუკი არკუს ნერონიანთან ერთად ესკილინის ბორცვიდან კელიანის გორამდე და დომიციანე შემდგომ გააფართოვა იგი პალატინამდე, რის შემდეგაც აკვა კლაუდიას შეეძლო 14 რომაული ოლქის წყლით უზრუნველყოფა. კაელიის ბორცვის მონაკვეთს ეწოდა arcus Caelimontani.
ხიდები
ხილული დარჩენილი ხიდები მოიცავს: Ponte sul Fosso della Noce, Ponte San Antonio, Ponte delle Forme Rotte, Ponte dell`Inferno, Ponte Barucelli.
ჯოჯოხეთის ხიდი
ხიდს აქვს ერთი თაღი opus quadratum-ში, რომელიც გვიან პერიოდში გამაგრებულია აგურის ნაკეთობაში. სპეკუსი (არხი) დაახლოებით 1 მ სიგანისაა და ასევე აგებულია opus quadratum-ში, მაგრამ ძალიან ფოროვანი ქვით, რომელიც ადგილობრივად გვხვდება ფენის სახით უშუალოდ ტუფის ზემოთ, რომელზეც ხიდი ეყრდნობა.
ბარუჩელის ხიდი
Ponte Barucelli (ასევე ცნობილი როგორც Ponte Diruto) შედგება ორი მონუმენტური ხიდისგან 8 მეტრის დაშორებით აკვა კლაუდია (ჩრდილოეთით) ანიო ნოვუსი (სამხრეთით) აკვა ნერას ნაკადის გადაკვეთისთვის. ორივე თარიღდება 38-დან 52 წლამდე. მოგვიანებით ისინი გამაგრდნენ საყრდენებითა და გამაგრებით, გახდნენ ორი უზარმაზარი უწყვეტი და დაკავშირებული სტრუქტურა.
სქოლიო
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- ↑ Blackman, Deane R. (1978). „The Volume of Water Delivered by the Four Great Aqueducts of Rome“. Papers of the British School at Rome. 46: 52–72. doi:10.1017/S0068246200011417. JSTOR 40310747. S2CID 129034821.
- ↑ Christol, Michel (1981). „Doubles lyonnais d'inscriptions romaines de Narbonne (CIL, XIII, 1994 = CIL, XII, 4486 ; CIL, XIII, 1982 a = CIL, XII, 4497)“. Revue archéologique de Narbonnaise. 14 (1): 221–224. doi:10.3406/ran.1981.1068. ISSN 0557-7705.
