შინაარსზე გადასვლა

ავგუსტუსის სახლი

სტატიის შეუმოწმებელი ვერსია
მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
ავგუსტუსის სახლი

Domus Augusti

რომის გეგმა
კოორდინატები: 41°53′20″ ჩ. გ. 12°29′07″ ა. გ. / 41.88889° ჩ. გ. 12.48528° ა. გ. / 41.88889; 12.48528
მდებარეობა იტალიის დროშა იტალია
სტატუსი დანგრეული
ავგუსტუსის სახლი — იტალია
ავგუსტუსის სახლი
ავგუსტუსის სახლი ვიკისაწყობში

ავგუსტუსის სახლი, იგივე Domus Augusti (არ უნდა აგვერიოს Domus Augustana-ში) — ავგუსტუსის კარ-მიდამო რომში, იტალიაში, პალატინის ბორცვზე. მდებარეობს პალატინის სამხრეთ-დასავლეთ კუთხეში და იმპერატორ ავგუსტუსის (ძვ. წ. 27 – ახ. წ. 14) ძირითად საცხოვრებელ ადგილად არის მიჩნეული.[1]

Domus Augusti მდებარეობს ე.წ. რომულუსის ქოხისა და სხვა ისეთი ადგილების მახლობლად, რომლებსაც რომის დაარსებასთან აქვთ კავშირი. ფლავიუსების ეპოქის Domus Augustana-ს ადგილმდებარეობა ასევე იდენტიფიცირებულია, როგორც ავგუსტუსის სახლი.

ავგუსტუსის პალატინის სახლი ლიტერატურულ წყაროებში

[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
„დიდი ოეკუსის“ სამხრეთ კედელი პომპეუსის სტილის არქიტექტურული კედლის მხატვრობით; ავგუსტუსის სახლი, პალატინის ბორცვი, რომი.
ფიჭვის ფესტივალის ოთახი, ავგუსტუსის სახლი, პალატინის ბორცვი, რომი

ავგუსტუსს ჰქონდა სხვა მრავალი სახლი, თუმცა ყველაზე ცნობილი იყო პალატინზე მდებარე. ამ ტერიტორიაზე კი იმ სახლიდან გადმოსახლდა, რომელიც რომაულ ფორუმთან ახლოს იყო.[2] სახლი საკმაოდ მარტივი აღნაგობის იყო: მისი პორტიკები დამზადებული იყო პეპერინოს ქვით, მისაღები ოთახებში კი არ იყო გამოყენებული მარმარილოს ფილები ან დეკორატიული მოპირკეთებული იატაკები. [3]სახლი თავდაპირველად ორატორ კვინტუს ჰორტენსიუსს ეკუთვნოდა და მდებარეობდა პალატინზე, აპოლონის ტაძრისა და კვინტუს ლუტაციუს კატულუსის სახლის გვერდით, რომელიც მოგვიანებით აშენდა. [4] ველეიუს პატერკულუსი იუწყება, რომ ავგუსტუსმა ტერიტორია შეიძინა დაახლოებით ძვ. წ. 41-40 წლებში.[5]

მალე ამ ადგილს მეხი დაეცა, ამიტომ იგი ავგუსტუსმა საზოგადოებრივ საკუთრებად გამოაცხადა და ტაძარი მიუძღვნა აპოლონ პალატინუსს (რადგანაც, აპოლონი დაეხმარა ავგუსტუსს, სექსტუს პომპეუსზე გამარჯვებაში ძვ. წ. 36 წელს). [6]ამ ღვთისმოსავი საქციელის გამო, სენატმა გადაწყვიტა, რომ ამ ტერიტორიის გარშემო არსებული ქონება უნდა გადასცემოდა ავგუსტუსს, სახელმწიფო ფონდიდან. {{sfn|Richardson|1992|pp=117–18, citing: Suetonius, Augustus, 29.3 ნაძვის გვირგვინი, რომელიც ამშვენებდა შესასვლელ კარს, იყო ამ სენატორული მიძღვნის პატივისცემის გამოხატვა, ძვ. წ. 27 წელს.[7] სახლში ასევე იყო კოშკი, რომელსაც ავგუსტუსი უწოდებდა ტექნიფიონს (მცირე სახელოსნოს), რომელიც მის პირად სამუშაო ოთახად და ვესტას მცირე ეზოდ გამოიყენებოდა. {{sfn|Richardson|1992|p=118, citing: Suetonius, Augustus, 57.2

სახლი დაიწვა 64 წლის ხანძრის შედეგად, რომელმაც ასევე გაანადგურა პალატინის მთის დიდი ნაწილი, მაგრამ სახლი მანამდე, 3 წელს, დაიწვა და აღდგა სახელმწიფო ხარჯებით. Dio, 55.12.4–5

კარეტონის სახლი

[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

პალატინის ბორცვის სამხრეთ-დასავლეთ ნაწილში მდებარე კონკრეტული სახლი ახლა ტრადიციულად ავგუსტუსს მიეწერება და ჩვეულებრივ, აუგუსტუსის სახლს უწოდებენ. ჯერ კიდევ განხილვის საკითხია, იყო თუ არა ეს იმპერატორის პირველი სახლი. [8]

1865 წელს პიეტრო როზამ დაიწყო გათხრები ე.წ. ლივიას სახლში. მისი გათხრები, რომელიც ნაპოლეონ III-ის მიერ დაკვეთილი უფრო დიდი პროგრამის ნაწილი იყო, მოიცავდა სამხრეთით მდებარე სახლის ზედაპირულ გათხრებს. 1937 წელს, ალფონსო ბარტოლმა უფრო დეტალური გამოკვლევები ჩაატარა ამ ტერიტორიაზე და აღმოაჩინა ჩამონგრეული თაღების არქეოლოგიური ნაშთები. [5] 1956 წელს ჯიანფილიპო კარეტონის ხელმძღვანელობით დაიწყო ფართომასშტაბიანი გათხრები. მისმა საწყისმა გათხრებმა გამოავლინა ოთახების ნაკრები, რომელიც ახლა აღიარებულია როგორც უფრო დიდი კომპლექსის, "პერისტილი A"-ს, ნაწილი. [9]

2000-იანი წლების პირველ ათწლეულში დამატებითმა სამუშაოებმა აჩვენა, რომ თავდაპირველი პერისტილი იყო უფრო დიდი სახლის ნაწილი. აღდგენის პროგრამა დასრულდა 2008 წელს, რაც საზოგადოებას ტერიტორიასთან წვდომას უზუნველყოფდა.8,600 კვადრატული მეტრი (93,000 ფუტი²) მიწის ნაკვეთის გეგმა დაფუძნებულია ორ პერისტილზე, რომლებიც გარშემორტყმულია ოთახებით. აპოლონ პალატინის ტაძარი მდებარეობს თითოეულ პერისტილს შორის. უმეტესი ნაშთები გვხვდება "პერისტილ A"-ში (P2), რადგან "პერისტილ B"-ის (P1) უმეტესი ნაწილი განადგურდა დომიტიანის შემდგომი სასახლის მიერ. ეს მთელი ტერიტორია დაახლოებით 8600 კვადრატულ მეტრს (93000 კვადრატული ფუტი) იკავებს.

სახლი აშენებული იყო ორ ტერასაზე.

საცხოვრებელი

[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

სახლი მოიცავს "პერისტილი A"-ს ჩრდილოეთ ოთახებს. აპოლონ პალატინის ტაძრის აშენების შემდეგ, ავგუსტუსმა დაანგრია ზოგიერთი ოთახი, ვილა კი გააფართოვა დიდი "პერისტილის A-ს" და ოთახების თავდაპირველი სახლის მდებარეობაზე.[10]

ხილული ნაგებობა შედგება ოთახების ორი რიგისგან, რომლებიც ოპუს კვადრატუმის სტილშია აგებული და აღმოსავლეთ და დასავლეთ სექციებად იყოფა. ამ კომპლექსის დასავლეთ მხარეს მდებარე ოთახები შესაძლოა კერძო საცხოვრებელი ყოფილიყო და კედლის ვრცელი დეკორაციები ჰქონდა. ერთ ოთახში, რომელიც ცნობილია როგორც „ნიღბების ოთახი“, გამოსახულია პერსპექტიული არქიტექტურული ნახატები და თეატრალური ნიღბები, რაც ტიპიურია რომაული კედლის მხატვრობის მეორე სტილისთვის. მეორე ოთახში გამოსახულია ფიჭვის თაღები, რაც ძალიან ჰგავს ლივიას სახლს.[11] ეს ორი ოთახი ძვ. წ. 30 წლით თარიღდება.[12]

აღმოსავლეთ ოთახები გარს ერტყა დიდ ცენტრალურ ოთახს, რომელიც სამხრეთისკენ იყო გახსნილი და სავარაუდოდ საზოგადოებრივ ფუნქციას ემსახურებოდა. ეს ოთახები გეომეტრიული იატაკის მოზაიკით იყო მორთული. [13]

პერისტილი A (P2)

[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ეს პერისტილი აპოლონის ტაძრის დასავლეთით მდებარეობს. ის დაახლოებით ძვ. წ. 39 წლით თარიღდება და ვილის პირად საცხოვრებლად არის იდენტიფიცირებული. არქეოლოგიური მტკიცებულებების მცირე ნაწილია შემორჩენილი, გარდა ტუფის პერისტილის ნაწილისა. [13]

პერისტილი B (P1)

[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

პერისტილი B მდებარეობს აპოლონ პალატინის ტაძრის მეორე მხარეს სიმეტრიულად და აშენდა ძვ. წ. 39-დან 36 წლამდე. შესაძლოა, ის საზოგადოებრივ ფუნქციას ასრულებდა. [14] თუმცა, დომიციანეს სასახლემ (დომუს ავგუსტანა) ამ ტერიტორიის დიდი ნაწილი დააზიანა, შესაძლოა, სწორედ აქედან მიიღო დომუს ავგუსტანამ თავისი სახელი.[15]

ლიტერატურა

[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
  • Carandini, Andrea; Bruno, Daniela (2008) La casa di Augusto: dai "Lupercalia" al Natale. Editori Laterza. ISBN 978-88-420-8641-3. OCLC 262536681. 
  • Coarelli, Filippo; Clauss, James J; Harmon, Daniel P; Clauss, J Anthony; Mackay, Pierre A (2014) Rome and environs: an archaeological guide, 1st, University of California Press. ISBN 978-0-520-28209-4. 
  • Hall, Jonathan M (2014). Artifact and artifice: classical archaeology and the ancient historian. University of Chicago Press. ISBN 978-0-226-31338-2. 
  • Iacopi, Irene; Tedone, Giovanna (2006). „Bibliotheca e Porticus ad Apollinis“. Mitteilungen des Deutschen Archäologischen Instituts, Römische Abteilung. 112: 351–378.
  • Platts, Hannah (2018). „The development and role of the Roman aristocratic domus“, A companion to the city of Rome. Wiley Blackwell, გვ. 299–316. ISBN 978-1-118-30069-5. 
  • Richardson, Lawrence (1992). A new topographical dictionary of ancient Rome. Baltimore: Johns Hopkins University Press. ISBN 0-8018-4300-6. 
  • Wiseman, T Peter (2012). „Where did they live (eg Cicero, Octavius, Augustus)?“. Journal of Roman Archaeology. 25: 657–672. doi:10.1017/S1047759400001562. ISSN 1047-7594.
  • Wiseman, T Peter (2019). The house of Augustus: a historical detective story. Princeton University Press. DOI:10.2307/j.ctvc77f88. ISBN 978-0-691-18007-6. 

რესურსები ინტერნეტში

[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

სქოლიო

[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
  1. ↑ Tomei, Maria Antonietta (1998). The Palatine. Electa. ISBN 978-88-435-6316-6. 
  2. ↑ Richardson 1992, p. 118, citing Dio, 49.15.5; Suetonius, Augustus, 29.3.
  3. ↑ Dio, 53.16.4; Fasti Praenestini, 13 Jan.
  4. ↑ The term "Carettoni house" follows Hall 2014, p. 173 and Wiseman 2014, p. 546–51.
  5. ↑ 5.0 5.1 Carettoni, Gianfilippo (1967). „I problemi della zona augustea del Palatino alla luce dei recenti scavi“. Rendiconti della Pontificia Accademia Romana di Archeologia (იტალიური). 38: 61–64.
  6. ↑ Richardson 1992, p. 117, citing Suetonius, Augustus, 72.1.
  7. ↑ Velleius Paterculus, 81–83.
  8. ↑ The term "Carettoni house" follows Hall 2014, p. 173 and Wiseman 2014, p. 546–51.
  9. ↑ Iacopi & Tedone 2006, pp. 352–55.
  10. ↑ Iacopi & Tedone 2006, pp. 366–71.
  11. ↑ Hall 2014, p. 176.
  12. ↑ Coarelli et al. 2014, p. 141.
  13. ↑ 13.0 13.1 Carandini & Bruno 2008, pp. 30–31.
  14. ↑ Carandini & Bruno 2008, pp. 192–94.
  15. ↑ Coarelli et al. 2014, p. 142.
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=ავგუსტუსის_სახლი&oldid=4798080“-დან