ჰენრიკ იბსენი

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
ჰენრიკ იბსენი
ნორვ. Henrik Johan Ibsen[1] [2]
დაბადების თარიღი 20 მარტი, 1828(1828-03-20)[3] [4] [1] [2] [5]
დაბადების ადგილი შიენი, ნორვეგია[3] [1] [5] [2]
გარდაცვალების თარიღი 23 მაისი, 1906(1906-05-23)[3] [4] [1] [5] [2] (78 წლის)
გარდაცვალების ადგილი ქრისტიანია, ნორვეგია[3] [1] [5] [2]
დასაფლავებულია Vår Frelsers gravlund[6]
ფსევდონიმი Brynjolf Bjarme[1] [2]
საქმიანობა დრამატურგი[4] [7] [2] , პოეტი[4] [7] , ლიბრეტისტი[7] , რეჟისორი[7] [2] და მწერალი[8] [7] [2]
ენა დანიური ენა[9] და ნორვეგიული ენა[9]
მოქალაქეობა ნორვეგია[10] [1] [5]
ჟანრი დრამა[11] და პოეზია[11]
Magnum opus პერ გიუნტი[12] [13] , თოჯინების სახლი[14] [13] , მოჩვენებები[13] [15] , ხალხის მტერი[13] [16] , გარეული იხვი[13] [17] , ჰედა გაბლერი[13] [18] და Rosmersholm[13] [19]
ჯილდოები წმინდა ოლაფის ორდენის დიდი ჯვრის კავალერი[20] , King Oscar II's reward medal[20] , დანებროგის ორდენის დიდი ჯვრის კავალერი[20] , პოლარული ვარსკვლავის ორდენის დიდი ჯვრის კავალერი[20] , Grand Cross of the Order of Vasa[20] , Knight Grand Officer of the Order of the Saxe-Ernestine[20] და 3rd class, Order of the Medjidie[20]
მეუღლე სიუზანა იბსენი[21] [1] [5]
შვილ(ებ)ი სიგურდ იბსენი[1] [5] და ჰანს იაკობ ჰენრიკსენი[1] [5]
ხელმოწერა [22]
[23]
საიტი nb.no/forskning/ibsen/

ჰენრიკ იბსენი (ნორვ. Henrik Ibsen; დ. 20 მარტი, 1828, შიენი, ნორვეგია — გ. 23 მაისი, 1906, ქრისტიანია) — ნორვეგიელი დრამატურგი, ნორვეგიული ნაციონალური თეატრის ერთ-ერთი შემქმნელი, მუშაობდა სკანდინავიურ საგებზე დაფუძნებულ დრამებსა და ისტორიულ პიესებზე. ჰენრიკ იბსენი ავტორია ფილოსოფიურ–სიმბოლური დრამატული პოემებისა „ბრანდი (პოემა)“ (1866) და „პერ გიუნტი“ (1867), კრიტიკული სოციალურ–რეალისტური დრმაების „თოჯინების სახლი“ (1879), „მოჩვენებები“ (1881). დრამებში „გარეული იხვი“ (1884), „ჰედა გაბლერი“ (1890), „მშენებელი სოლნესი“ (1892) გაძლიერებულია ფსიქოლოგიზმისა და სიმბოლიზმის ნიშნები, რომლებიც აახლოებენ ნაწარმოებებს მე–19 საუკუნის ბოლოსთვის დამახასიათებელ ნეორომანტიკურ ხელოვნებასთან. თავის ნაწარმოებებში იბსენი ცდილობდა გაეხატა პროტესტი თავისი დროის საზოგადოებრივი წყობილებისთვის, ითხოვდა რა ადამიანის მაქსიმალურ ემანსიპაციას.

ბიოგრაფია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ჰენრიკ იბსენი დაიბადა 1828 წელს ნორვეგიაში მდიდარი კომერსანტის ოჯახში, რომელიც მომავალი მწერლის ბავშვობაშივე 1836 წელს გაკოტრდა.

1844 წელს ჰენრიკ იბსენმა აფთიაქში დაიწყო მუშაობდა. სწორედ მაშინ შექმნა მან პირველი ლექსები და დრამა „კატილინა“ (1850), რომელთა მოტივები ასახიერებენ ევროპაში მიმდინარე 1848 წლის რევოლუციების მოვლენებს. 1850 წელს ქრისტიანიაში დაიდგა იბსენის პიესა „გოლიათთა ბორცვი“. 1852–1857 წლებში ქალაქ ბერგენში ხელმძღვანელობდა პირველ ნაციონალურ ნორვეგიულ თეატრს, ხოლო 1857-1862 წლებში – ნორვეგიულ თეატრს ქრისტიანიაში. ასევე ჰენრიკ იბსენის შექმნილია დრამა პერ გიუნტი რომლის საფუძველზეც შექმნა ედვარდ გრიგმა მუსიკა სპექტაკლისათვის.

1864—1891 წლებში ცხოვრობდა რომში, დრეზდენსა და მიუნხენში. 1862 წელს ჰენრიკ იბსენმა შექმნა „სიყვარულის კომედია“, რომელშიც იმდროინდელი ნორვეგიის სატირული სურათი გადმოგვცა.

სახალხო–ისტორიულ დრამაში „ბრძოლა სამეფო ტახტისთვის“ (1864) იბსენმა გადმოსცა გამარჯვება გმირისა, რომელიც პროგრესიულ ისტორიულ მისიას ასრულებდა.

ჯილდოები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

დაჯილდოებულია დანებროგისა და პოლარული ვარსკვლავის ორდენით, არის წმინდა ოლაფის ორდენის დიდი ჯვრის კავალერი.

რესურსები ინტერნეტში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ვიკიციტატაში არის გვერდი თემაზე:

სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  1. 1.00 1.01 1.02 1.03 1.04 1.05 1.06 1.07 1.08 1.09 Henrik Ibsens skrifter
  2. 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 2.8 IbsenStage
  3. 3.0 3.1 3.2 3.3 Haave J. Familien IbsenTelemark Museum, 2017. — ISBN 978-82-8305-045-5
  4. 4.0 4.1 4.2 4.3 The Fine Art Archive — 2003.
  5. 5.0 5.1 5.2 5.3 5.4 5.5 5.6 5.7 Henrik Ibsens skrifter
  6. http://www.begravdeioslo.no/maler/grav/grave_id/12289
  7. 7.0 7.1 7.2 7.3 7.4 Henrik Ibsens skrifter
  8. Library of the World's Best Literature / C. D. Warner — 1897.
  9. 9.0 9.1 Henrik Ibsens skrifter
  10. Person Profile // კინოფილმების ინტერნეტ-მონაცემთა ბაზა — 1990.
  11. 11.0 11.1 The Virtual Ibsen Centre
  12. Henrik Ibsens skrifter
  13. 13.0 13.1 13.2 13.3 13.4 13.5 13.6 The Virtual Ibsen Centre
  14. Henrik Ibsens skrifter
  15. Henrik Ibsens skrifter
  16. Henrik Ibsens skrifter
  17. Henrik Ibsens skrifter
  18. Henrik Ibsens skrifter
  19. Henrik Ibsens skrifter
  20. 20.0 20.1 20.2 20.3 20.4 20.5 20.6 Nasjonalbiblioteket
  21. Norsk biografisk leksikonKunnskapsforlaget. — ISSN 2464-1502
  22. Henrik Ibsens skrifter
  23. Henrik Ibsens skrifter