1990-იანები მუსიკაში
1990-იანების ამა თუ იმ წლის მუსიკის შესახებ სტატიები: 90 | 91 | 92 | 93 | 94 | 95 | 96 | 97 | 98 | 99
ამ სტატიაში მოცემულია ინფორმაცია 1990-იანი წლების პოპულარულ მუსიკაზე. ამ ათწლეულში თინეიჯერულ პოპსა და საცეკვაო პოპს დიდი წარმატება ჰქონდა. ჟანრი 1980-იან წლებში ჩამოყალიბდა და 1990-იან წლებში განვითარდა. წინა ათწლეულში ასევე წარმატება ჰქონდა ჰიპ-ჰოპს, რომელიც 1990-იანებში მნიშვნელოვანი წარმატებით სარგებლობდა. რეპის, თანამედროვე რითმ-ენდ-ბლუზისა და ურბანული თანამედროვე მუსიკის გარდა, მოხდა ურბანული მუსიკის აღრევა სოულსა და ჯაზთან, რამაც შერეული ჟანრები, ნიუ-ჯეკ-სვინგი და ჰიპ-ჰოპ სოული წარმოშვა.
ისევე, როგორც 1980-იან წლებში, როკ-მუსიკა ასევე პოპულარული იყო 1990-იანებშიც, თუმცა, განსხვავებით წინა ათწლეულისგან, რომელიც აღინიშნა გლემ მეტალისა და ახალი ტალღის ჟანრის მუსიკის დომინირებით, 1990-იანები უფრო მნიშვნელოვანი იყო ბრიტპოპის, გრანჟის[1] , ინდუსტრიული როკისა და როკის სხვა ალტერნატიული ჟანრების გამოჩენით. ელექტრონული მუსიკა ასევე ვითარდებოდა: 1980-იან წლებში წარმოშობილი ჰაუსი და ტექნო ამ პერიოდში საერთაშორისო წარმატებით სარგებლობდნენ. ევროპაში წარმატება იქონია ევროპოპისა და ევროდენსის გამოჩენამ[2]. ამ ჟანრებმა მცირე წარმატება საერთაშორისო მასშტაბითაც ჰპოვეს. ათწლეული აღინიშნა თანამედროვე ქანთრის ერთგვარი აღზევებითაც.[3]
აშშ და ჩრდილოეთ ამერიკა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
როკი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ალტერნატიული როკი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ნირვანას მსგავსად ჯგუფების მიერ მოხდენილი გარღვევისა და გრანჟისა და ბრიტპოპი პოპულარობის დახმარებით ალტერნატიული როკი მეინსტრიმულ მიმართულებად იქცა და 1990-იან წლებში არაერთი ალტერნატიული ჯგუფი გამოჩნდა.
1990-იანების დასაწყისისათვის მუსიკალური ინდუსტრია ალტერნატიული როკის კომერციული შესაძლებლობებითა და მეიჯორული ლეიბლების მიერ წარდგენილი ჯგუფებით არსებობდა. ესენი იყვნენ Jane's Addiction, Dinosaur Jr და ნირვანა[4] ჯგუფ R.E.M.-ის წარმატებამ 1980-იანი და 1990-იანი წლების ალტერნატიული ჯგუფებისათვის შუქპირად იქცა - R.E.M.-მა გაუძლო წინა ათწლეულს და 1990-იანი წლებისათვის იქცა მსოფლიოს ერთ-ერთ პოპულარულ ჯგუფად.[5]
Red Hot Chili Peppers იქცა მნიშვნელოვან კოლექტივად, რომელმაც გავლენა იქონია ალტერნატიულ როკზე ალბომის Blood Sugar Sex Magik გამოცემით. ალტერნატიული როკისადმი ინტერესმა ამით უფრო იმატა. ფანკ როკის უფრო ტრადიციულ როკთა აღრევით ჯგუფმა მიაღწია მეინსტრიმულ წარმატებას, რომელიც ათწლეულის მიწურულს კულმინაციური Californication-ით აღინიშნა.
1990-იან პოპულარულ ამერიკულ ალტერნატიულ ჯგუფებს შორის იყვნენ: Alice In Chains, ნირვანა, The Offspring, Red Hot Chili Peppers, R.E.M., Soundgarden, Live, Counting Crows, Rage Against the Machine, Goo Goo Dolls, Third Eye Blind, Green Day, Bush, The Smashing Pumpkins, ბეკი, Foo Fighters, Sublime, Hole, Cake, Blind Melon, Stone Temple Pilots, Blink-182 და Pearl Jam.
გრანჟი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ალტერნატიული როკის ჟანრის, გრანჟის შემსრულებელი ჯგუფები 1990-იანებში ასევე პოპულარულები იყვნენ. გრანჟი და მასთან დაკავშირებული კულტურა მომდინარეობდა ვაშინგტონისა და ორეგონის შტატებიდან და 1980-იანებში წარმოიშვა.[6] ნირვანას და Pearl Jam-ის არსებობით 1991 წლისათვის ალტერნატიული როკი წარმატებით სარგებლობდა. თუმცა, წარმატების გამო ბევრი ჯგუფი თავს არც თუ კომფორტულად გრძნობდა და გრანჟულ სტატუსს ეჭვის თვალით უყურებდა. როკ-კრიტიკოს გრანტ ელდენის აზრით, „ფენომენალური გრანჟი წარმოადგენდა პანკ-როკის 20 წლიანი ისტორიის კულმინაციას“ .[7] 2000-იანი წლებისათვის გრანჟი უფრო 1990-იანებთან ასოცირდებოდა.
ნირვანამ მსმენელი მიიზიდა უფრო პირდაპირი, ხისტი როკ მუსიკით. ჯგუფ Pearl Jam-ის სადებიუტო ალბომმა Ten, რომელიც ნირვანას ალბომამდე Nevermind ერთი თვით ადრე გამოიცა, წარმატება მხოლოდ ერთი წლის შემდეგ იქონია. 1992 წლის მეორე ნახევარში მან გარღვევა მოახდინა, მიიღო ოქროს სტატუსი და მოხვდა ბილბორდ 200-ის ალბომების ჩარტში.[8] Pearl Jam გამოირჩეოდა მძიმე რიფების 1980-იანი წლების პოსტ-პანკთან აღრევით.
1990-იანების შუა წლებში მრავალი პოპულარული გრანჟ ჯგუფი დაიშალა ან სცენაზე ნაკლებად ჩანდა. 1994 წლის დასაწყისში კურტ კობეინის სიკვდილმა და Pearl Jam-ის პრობლემებმა, რომლებიც დაკავშირებული იყო კომპანიის Ticketmaster ბოიკოტთან, ჟანრის პოპულარობის კლებაზე გავლენა იქონიეს. [9]
პოსტ-გრანჟი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
კურტ კობეინის სიკვდილის (1994 წლის დასაწყისი) შემდეგ, რასაც ასევე პარალელურად ახლდა Pearl Jam-ის პრობლემები, რომლებიც დაკავშირებული იყო კომპანიის Ticketmaster ბოიკოტთან, გრანჟის წარმატებამ იკლო.[9] ამავე დროს მაჟორული ლეიბლები დაინტერესდნენ ჯგუფებით, რომლებიც ჟანრს მეტოქეობას უწევდნენ.[10] ტერმინი პოსტ-გრანჟი გამოგონილი იქნა, როგორც ამ ჯგუფების მიერ შესრულებული მუსიკის შეჯამება, ვინაიდან მათ გააერთიანეს გრანჟის მელოდიური პრინციპები, გიტარების მოშლილი და უფრო მეტად რადიოეთერზე გათვლილი ჟღერადობა.[9]
1995 წელს ნირვანას დრამერ დეივ გროლის მიერ ჩამოყალიბდა ახალი ჯგუფი Foo Fighters, რომელიც იქცა აშშ-ს კომერციულად ერთ-ერთ ყველაზე წარმატებულ კოლექტივად. MTV-ს ეთერმა მათ წარმატებას ასევე ხელი შეუწყო.[11]
ზოგიერთი ჯგუფი, მაგალითად, Candlebox, იყო სიეტლიდან, მაგრამ ქვეჟანრი აღინიშნა გრანჟის გეოგრაფიული მდებარეობის გაფართოებით. ჯორჯიის შტატიდან იყო პოპულარული Collective Soul, ავსტრალიიდან მომდინარეობდა Silverchair, ხოლო ბრიტანეთიდან - Bush - ყველა ამ და სხვა კოლექტივმა გავლენა იქონია პოსტ-გრანჟის 1990-იანების კომერციულად ერთ-ერთ ყველაზე წარმატებულ ჟანრად გადაქცევაზე.[12][13]
ინდი როკი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
1990-იანებში ალტერნატიული როკის საოცარი წარმატების შემდეგ, ტერმინი ინდი როკი გამოიყენებოდა იმ ჯგუფებისა და ჟანრების მიმართ, რომლებიც ანდერგრაუნდულ სტატუსს ინარჩუნებდნე. Sonic Youth-ისა და Pixies-ის მსგავსი ჯგუფები ანდერგრაუნდში ინდი როკი წარმატებაზე გავლენას ახდენდნენ. მის ადრეულ წლებში განსაკუთრებული წარმატება იქონიეს ჯგუფებმა Pavement და The Flaming Lips
პოპ პანკი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
პოპ პანკი აშშ-ში 1990-იანებისათვის შეიცვალა. იგი კომერციულად წარმატებული არ იყო, სანამ 1994 წელს ჯგუფ Green Day მაჟორულ ლეიბლზე არ მოხვდა. ორივე ფაქტორმა გავლენა იქონია დამოუკიდებელი ხმისჩამწერი ლეიბლების წარმოშობას, რომლებსაც ხშირად აყალიბებდნენ თავად ჯგუფების წევრები, რათა საკუთარ თავს და მეგობრებს დახმარებოდნენ. დამოუკიდებელმა ლეიბლებმა Lookout! Records, Fat Wreck Chords და Epitaph Records წარმატებას მიაღწიეს Blink-182-ის მსგავსი კოლექტივების გამოჩენის შემდეგ.
პოპ პანკი მეინსტრიმში მოხვდა 1990-იანების შუა წლებში, როდესაც გამოჩნდნენ ჩრდილოეთ კალიფორნიული Green Day, შემდგომ კი - blink-182 და The Offspring, რომლებსაც მსოფლიო წარმატება ჰქონდათ. Green Day-ს ალბომი Dookie (1994) აშშ-ში გაიყიდა 10 მილიონი ასლის ოდენობით, ხოლო მსოფლიო მასშტაბით მისი 15 მილიონი დისკი გაიყიდა. Dookie-ს გამოცემას მოჰყვა The Offspring-ის Smash, რომელიც მსოფლიოში 14 მილიონი ასლის სახით გაიყიდა და დამოუკიდებელი ლეიბლის მიერ გამოცემული ალბომების ისტორიაში ამით იმ დროისათვის რეკორდი დაამყარო. აგრეთვე, 1994 წლის გაზაფხულზე ჯგუფმა Weezer გამოსცა სადებიუტო ალბომი Weezer, ასევე ცნობილი The Blue Album-ის სახით, რომელიც ჩარტების 16-ე ადგილზე მოხვდა და პოპულარული გახდა რადიოეთერში სიმღერების წარდგენითა და MTV-ზე ვიდეოკლიპების დემონსტრირებით.[14] Rancid პოპულარული გახდა ალბომით Let's Go, ხოლო NOFX' - დისკით Punk in Drublic. ორივე იმავე პერიოდში გამოიცა და ოქროს სტატუსი შეიძნა. წლის ბოლოსთვის Dookie და Smash გაყიდული იქნა მილიონობით ასლის სახით.[15] ამ ორი ალბომის კომერციულმა წარმატებამ მაჟორული ლეიბლები პოპ პანკით დააინტერესა. Bad Religion-ის მსგავს ჯგუფებს შესთავაზეს მეტად მომგებიანი კონტრაქტები, რათა მათ ინდი ლეიბლები დაეტოვებინათ. 1999 წელს blink-182-ს მიერ გამოცემული იქნა Enema of the State, რომელიც 15 მილიონზე მეტი ასლის სახით გაიყიდა.
ჟანრის 1990-იანებში ამერიკაში პოპულარობით სარგებლობდა, რაც 2000-იანებსა და 2010-იანებში გაგრძელდა.
ნიუ მეტალი და რეპკორი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
1990-იანების დასაწყისში სხვადასხვა ჯგუფმა, როგორიც იყო Faith No More, Rage Against the Machine, 311, Incubus და Cypress Hill შექმნა ახალი ჟღერადობა, რომელიც მიიღო რეპისა და როკის წარმატებული აღრევით, ამ ჯგუფებმა მნიშვნელობა იქონიეს რეპ მეტალისა და რეპკორის ჩამოყალიბებაზე. 1990-იანების შუა წლებში ეს სტილი, რომელიც გრანჟის, მეტალისა და ჰიპ-ჰოპის ელემენტებს ითავსებდა, ცნობილი გახდა ნიუ მეტალის სახელით. Korn და Limp Bizkit იქცნენ ჟანრის პიონერებად - პირველმა 40, ხოლო მეორემ - 30 მილიონი დისკი გაყიდა. მათი მზარდი პოპულარობის ტალღაზე წარმოიშვა წარმატებული ჯგუფები Linkin Park და P.O.D..
ჰევი მეტალი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ჰევი მეტალის არაერთი ქვეჟანრი წარმოიშვა 1980-იანი წლების კომერციულ მეინსტრიმს გარეთ.[16] 1990-იანების დასაწყისში თრეშ მეტალმა მნიშვნელოვანი წარმატება იქონია, ძირითადად ჯგუფ მეტალიკის ალბომის Metallica (1991) შემდეგ, რომელმაც ჟანრი პირველად მოაქცია მეინსტრიმულ ტალღაში. მეტალიკის წარმატებას მოჰყვა Megadeth-ის Countdown to Extinction-ის (1992) წარმატება, რომელიც მოხვდა ჩარტების 2-ე ადგილზე[17], Anthrax-ისა და Slayer-ის საუკეთესო 10-ეულში მოხვედრა,[18] და რეგიონალური ჯგუფების Testament და Sepultura 100-ულებში მოხვედრა.[19]
ათწლეულის ბოლოს პოპულარობით სარგებლობდა ინდუსტრიული მეტალიც. 1990-იანების ყველაზე წარმატებულ ამერიკულ ინდუსტრიულ მეტალ ჯგუფებს შორის იყვნენ Nine Inch Nails, Marilyn Manson, White Zombie, KMFDM, Ministry და Fear Factory.
პოპ-როკი და მომღერალი-სიმღერების ავტორი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
მომღერლის-სიმღერების ავტორის ტრადიციის აღდგენა, რომელიც 1970-იან წლებში იყო ცნობილი, უკავშირდებოდა ფემინიზმის მესამე ტალღას და ტურნეს Lilith Fair. ეს ტრადიცია დაახლოებით 2002 წლამდე არსებობდა, ნორა ჯონსისა და სარა მაკ-ლაქლენის სახით. მნიშვნელოვანი შემსრულებლები არიან: ალანის მორისეტი, ტორი ეიმოსი, ედვინ მაკ-კეინი, ჯუელი, ნატალი მერჩანტი და შერილ კროუ. ამ პერიოდის ყველაზე მნიშვნელოვან ალბომებად შეიძლება ჩაითვალოს ალანის მორისეტის Jagged Little Pill და შერილ კროუს Sheryl Crow.[20]
1990-იან წლებში სხვადადხვა მუსიკოსმა (როგორებიც იყვნენ დეივ მეთიუზი, ბრაიან ადამსი, ელიოტ სმითი, მელისა ეთერიჯი, ასევე შერილ კროუ) შექმნეს ახალი, აკუსტიკურ მუსიკაზე ორიენტირებული როკის ჟანრები.
სხვა მიმართულებები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
მესამე ტალღის პოპ მეტალის შემსრულებლები (Firehouse, Warrant, Extreme, Slaughter, Skid Row ათწლეულის დასაწყისში წარმატებულები იყვნენ, მაგრამ დაახლოებით 1992 წლის შემდეგ მათმა პოპულარობამ იკლო. ჯგუფებმა Mötley Crüe და Poison 1989 და 1990 წელს წარმატებული ალბომები გამოსცეს და ამ წარმატებით ათწლეულის დასაწყისში არსებობდნენ. The Black Crowes გამოჩნდა 1990 წელს და წარმატებული სადებიუტო ალბომი გამოსცა, რომელიც უფრო კლასიკურ როკ-ენ-როლს მიჰყვებოდა. 1990-იანებში წინსვლა ჰქონდათ შედარებით ახალ, მაგრამ უკვე წარმატებულ კოლექტივებს - Guns N' Roses, Van Halen, Def Leppard და მომღერლებს, რომელთა შორის იყვნენ ოზი ოსბორნი, ტომ პეტი და მიტ ლოუფი. ათწლეულის მანძილზე სტაბილური წარმატება ჰქონდა ძველ ჯგუფებს, რომელთა შორის იყვნენ Aerosmith, ბონ ჯოვი, მეტალიკა და U2. აღსანიშნავია, რომ ყველა ეს ჯგუფი ყოველ ახალ ალბომზე მუსიკალურ ცდებს ატარებდა და ვითარდებოდა.
რეპ როკი, რეპ მეტალი, რეპკორი და ნიუ მეტალი 1990-იან ჯგუფებში პოპულარობის პიკზე იყო, ჯგუფების Rage Against the Machine, Korn, Limp Bizkit, Slipknot და Disturbed ხელშეწყობით.
1990-იანი წლების ბოლოს მესამე ტალღის სკა ჯგუფების მიმართ (The Mighty Mighty Bosstones, No Doubt) ინტერესმა იკლო. სხვა ჟანრები ასევე ნაკლები მოთხოვნით სარგებლობდნენ.[21]
პოპი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
თანამედროვე R&B და ურბანული პოპი 1990-იანებში ჩამოყალიბდნენ, მაგრამ 1999 წლისათვის მათ მალე ჩაენაცვლა უფრო მეტი პოპ და საცეკვაო მუსიკა.
1997-1999 წლებში ამერიკული თინეიჯერული პოპი ერთ-ერთ მოთხოვნადი ჟანრი იყო. მას ასრულებდნენ Backstreet Boys, *NSYNC, 98 Degrees, ჰენსონი, კრისტინა აგილერა, ბრიტნი სპირსი, ჯენიფერ ლოპეზი და Destiny's Child. ყველა ამ და სხვა შემსრულებელმა დიდ პოპულარობას მიაღწია. მათი მუსიკა ძირითადად გათვლილი იყო „თაობა Y“-ზე. ბრიტანული ჯგუფი Spice Girls ამერიკაში წარმატებული გახდა და The Beatles-ის შემდეგ აშშ-ში კომერციულად ერთ-ერთ ყველაზე წარმატებულ ბრიტანულ კოლექტივად იქცა. მათ გავლენა იქონიეს გოგონათი პოპ ჯგუფების, ისევე როგორც სოლო მომღერლების გამოჩენაზე. ათწლეულის ბოლოს, 1999 წელს ბრიტნი სპირსი წარმატებული იყო სიმღერით „...Baby One More Time“, ხოლო კრისტინა აგილერა - სინგლით „Genie In A Bottle“. ორივე შემდეგ ათწლეულში კვლავ წარმატებით სარგებლობდა.
1990-იანი წლების პოპულარული მუსიკის შემსრულებლებს შორის არიან: ჰენსონი, მერაია კერი, Backstreet Boys, Salt-n-Pepa, Groove Theory, Bell Biv Devoe, Jodeci, დაიანა კინგი, Tony! Toni! Tone!, Tara Kemp, 3T, Brownstone, შენაისი, პოლა აბდული, აშერი, SWV, Aaliyah, კით სვეტი, რ. კელი, TLC, ბრენდი, მონიკა, ტევინ კემპბელი, მაქსი პრისტი და შაგი.
მადონას ალბომი Erotica გამოვიდა 1992 წელს და იქცა დღეისათვის ერთ-ერთ სკანდალურ ალბომად. სინდი ლოუპერის მიერ გამოცემული იქცა ალბომი Hat Full of Stars. კრიტიკოსებმა მას მაღალი შეფასება მიანიჭეს, მაგრამ კომერციულად იგი წარუმატებელი აღმოჩნდა.
ახალგაზრდული თანამედროვე მუსიკა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
1990-იანი წლების დასაწყისში მერაია კერის სიმღერები „Vision of Love“ (1990), „Love Takes Time“ (1990) და უიტნი ჰიუსტონის „All the Man That I Need“ (1990) და „I Will Always Love You“ (1992) ახალგაზრდული თანამედროვე ჩარტების სათავეებში მოექცნენ.[22]
თანამედროვე R&B[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
1990-იან წლებში მერაია კერის კარიერა აღინიშნა ჰიტ-სინგლებით Vision of Love (1990) вф Love Takes Time (1990). ასევე ადრეულ 1990-იანებში უიტნი ჰიუსტონის წარმატებაზე გავლენა იქონიეს სინგლებმა All the Man That I Need (1990) და I Will Always Love You (1992).[22] რიჩარდ. ჯ. რიპანი წერდა, რომ გოსპელური მუსიკიდან მოსული ეს ორი შემსრულებელი ყურადღებას ამახვილებდა მელიზმაზე, რომელიც 1980-იან და 1990-იან წლებში ასეთი გავრცელებული იყო.[22] კერის „Vision of Love“ ასეთი სტილის გამოყენების მაგალითია.[22] 1990-იანების დასაწყისში Boyz II Men პოპულარიზაციას უწევდა სოულის გავლენით შექმნილ ვოკალურ ჰარმონიებს. მაიკლ ჯექსონის სიმღერებში გამოჩნდა ნიუ ჯეკ სვინგი - ეს შეიმჩნევა 1991 წლის ალბომზე Dangerous, რომელიც 32 მილიონზე მეტი ასლის ოდენობით იქნა გაყიდული.[23][24]
ბალადისა და R&B-ს პოპულარობას მოჰყვა ე.წ. „ურბანული თანამედროვე ახალგაზრდული მუსიკის“ გამოჩენა. ამ ჟანრის პოპულარულ ამერიკელ შემსრულებლებს შორის არიან: მაიკლ ბოლტონი, კენი ჯი, სელინ დიონი, მერაია კერი, დ'ანჯელო, ლორინ ჰილი, უიტნი ჰიუსტონი, შადეი, En Vogue, ტონი ბრექსტონი, Boyz II Men, Dru Hill, გლორია ესტეფანი, ვანესა უილიამსი და ლი-ენ რაიმზი.
Boyz II Men-ისგან განსხვავებით, Babyface და მსგავსი შემსრულებლები ამ პერიოდში მუსიკას უფრო მეტ ჰიპ-ჰოპს ამატებდნენ. სინთეზატორზე დაფუძნებულ ნიუ ჯეკ სვინგის ჟღერადობას ჩაენაცვლა აღმოსავლეთ სანაპიროს ჰიპ-ჰოპით ნაკარნახები ფონი, რაც საბოლოოდ აღინიშნა ჰიპ-ჰოპ სოულის წარმოშობით და პროდიუსერ შონ კომბსის წარმატებით. 1990-იანების ბოლოს სტილი ნაკლებად პოპულარული იყო, მაგრამ მოგვიანებით ინტერესმა მის მიმართ კვლავ იფეთქა.
1990-იანების შუა წლებში ჯენეტ ჯექსონი, მერაია კერი, TLC, SWV და Boyz II Men მეინსტრიმში თანამედროვე R&B-ს მოხვედრაზე მოქმედებდნენ. ჯენეტის მეხუთე სტუდიური ალბომი, janet. (1993), რომელიც Virgin Records-თან გაფორმებული მრავალმილიონი კონტრაქტის შედეგი იყო, მსოფლიოში 10 მილიონზე მეტი ასლის ოდენობით გაიყიდა.[25][26] Boyz II Men-ის და მერაია კერის რამდენიმე სინგლი ბილბორდის ჩარტის #1 პოზიციებზე მოხვდა. მათ შორის იყო Fantasy და One Sweet Day (ორივეს თანამშრომლობა) - დღემდე ეს უკანასკნელი რჩება საუკეთესო 100-ეულის ისტორიაში პირველ პოზიციაზე მყოფ რეკოდსმენად. Boyz II Men-ის, კერის და TLC-ს კარიერა აღინიშნა ალბომების II, Daydream და CrazySexyCool გამოცემით. უკანასკნელი გაიყიდა 10 მილიონზე მეტი ასლის ოდენობით. TLC-ს მიენიჭა ალმასის დისკი. ტრიო აღიარებული იქნა ყველა დროის ყველაზე გაყიდვად R&B კოლექტივად.
1990-იანების ბოლოს გამოჩნდა ჟანრი ნეო სოული, რომელმაც ჰიპ-ჰოპის ჟღერადობას დაუმატა სოულის გავლენა. ჟანრის წარმომადგენლები იყვნენ დ'ანჯელო, ერიკა ბადუ, ლორინ ჰილი და Maxwell. ჰილის და მისი ელიოტის მოღვაწეობით R&B-სა და ჰიპ-ჰოპს შორის ზღვარი წაიშალა. 1995 წელს გრემის ჯილდოების სიას დაემატა გრემის ჯილდო საუკეთესო R&B ალბომისთვის. მისი პირველი მფლობელი იყო Boyz II Men, ალბომით II. ჯილდოს შემდეგ მფლობელები იყვნენ TLC (CrazySexyCool, 1996), ტონი რიჩი (Words, 1997), ერიკა ბადუ (Baduizm, 1998) და ლორინ ჰილი (The Miseducation of Lauryn Hill, 1999). 1999 წლის ბოლოს ბილბორდმა მერაია კერი და ჯენეტ ჯექსონი ათწლეულის პირველ და მეორე ყველაზე წარმატებულ შემსრულებლებად დაასახელად.[27]
მერაია კერის დუეტი Boyz II Men-თან, One Sweet Day, ჩაწერილი 1995 წელს, საუკეთესო 100-ეულის სათავეში 16 კვირით მოხვდა. ამ ჩარტის ისტორიაში ამ წარმატებით იგი დღემდე ერთადერთი სინგლია. ათწლეულის ჩარტში იგი კვლავ პირველ ადგილზე იყო და აღიარებული იქნა ათწლეულის სიმღერად.
ჰიპ-ჰოპი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
Dr. Dre-ს 1992 წლის ალბომი The Chronic იქცა თანამედროვე განგსტა რეპის პირველ ნიმუშად.[28] ლეიბლის Death Row Records წარმატებით, დასავლეთ სანაპიროს ჰიპ-ჰოპი 1990-იანი წლების დასაწყისში დომინირებადი ჟანრი იყო. სამხრეთ სანაპიროზე წარმატება ჰქონდა The Notorious B.I.G.-ს.[29] 1990-იანების შუა წლებისათვის ჰიპ-ჰოპი ყველაზე გაყიდვად მუსიკალურ ჟანრად ჩამოყალიბდა.[30][31]
1998 წელს ლორინ ჰილის მიერ გამოცემული იქცა სადებიუტო ალბომი The Miseducation of Lauryn Hill, რომელიც ბილბორდ 200-ის სათავეში მოექცა. 1999 წელს იგი 10 გრემის ჯილდოზე ნომინაციით აღინიშნა და მიიღო ხუთი (იმ დროისათვის ჰიპ-ჰოპის სოლო შემსრულებლისათვის ასეთი რამ მოულოდნელი იყო) და შემდგომში მსოფლიო მასშტაბით 19 მილიონზე მეტი ასლის ოდენობით გაიყიდა.[32]
1990-იანების შუა წლებისათვის კვლავ ყურადღება მიიქცია ე.წ. „ბინძური სამხრეთის“ და „კრანკის“ ტიპის მუსიკამ. ამ ჟანრის წარმომადგენლები იყვნენ Outkast, ლუდაკრისი, მისი ელიოტი და ლილ უეინი.[33] ამავე პერიოდში დასავლეთ სანაპიროზე უდიდესი წარმატება იქონია რეპერ ტუპაკის შემოქმედებამ, ხოლო სამხრეთ სანაპიროზე წარმატებული იყო The Notorious B.I.G.. დასავლეთ და სამხრეთ სანაპიროები ერთმანეთს დაუპირისპირდნენ. ითვლება, რომ ორივე რეპერის მკვლელობა ამ დაპირისპირების შედეგი იყო.
სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- ↑ http://www.allmusic.com/explore/style/grunge-d2679
- ↑ http://www.allmusic.com/explore/style/euro-pop-d404
- ↑ [Country Rocks, Monday, 30 Mar. 1992 – Time.com]
- ↑ Azerrad (1994), p. 160
- ↑ Erlewine, Stephen Thomas. "American Alternative Rock/Post-Punk". Allmusic. Retrieved 20 May 2006.
- ↑ Yarm, Mark (23 September 2011). „Commentary: The roots of grunge run deep“. CNN. ციტირების თარიღი: 27 October 2011.
- ↑ Charles, Jim; Charles, Cross (2003). [1]. Schirmer Trade Books, გვ. 127, გვ. 127. ISBN 978-0825672866. ციტირების თარიღი: 3 February 2012.
- ↑ Pearlman, Nina. "Black Days." Guitar World. December 2002.
- ↑ 9.0 9.1 9.2 "Post-grunge", Allmusic, retrieved 17 January 2010.
- ↑ M. Azerrad, Our Band Could Be Your Life: Scenes from the American Indie Underground, 1981–1991, (Boston: Little Brown and Company, 2001), ISBN 0-316-78753-1, pp. 452–3.
- ↑ V. Bogdanov, C. Woodstra and S. T. Erlewine, All Music Guide to Rock: the Definitive Guide to Rock, Pop, and Soul (Backbeat Books, 3rd edn., 2002), p. 423.
- ↑ "Post-grunge", Allmusic, retrieved 31 December 2009.
- ↑ V. Bogdanov, C. Woodstra and S. T. Erlewine, All Music Guide to Rock: the Definitive Guide to Rock, Pop, and Soul (Milwaukee, Wisconsin: Backbeat Books, 3rd edn., 2002), ISBN 0-87930-653-X, pp. 1344–7.
- ↑ დაარქივებული ასლი. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2009-06-14. ციტირების თარიღი: 2012-04-02.
- ↑ Bestseller lists and Diamond Certification available at the RIAA website: http://www.riaa.com/gp/bestsellers/diamond.asp დაარქივებული 2007-05-16 საიტზე Wayback Machine.
- ↑ Weinstein (1991), p. 21
- ↑ August 1992 Billboard 200, chart date: 1 August 1992
- ↑ June 1993 Billboard 200, chart date: 12 June 1993; October 1994 Billboard 200, chart date: 15 October 1994
- ↑ Billboard 200 Chart Position: Testament – Ritual, chart date: 30 May 1992; Billboard 200 Chart Position: Sepultura – Chaos A.D., chart date: 6 November 1993
- ↑ Gordinier, Jeff (29 December 1995). „1995 THE ENTERTAINERS/THE ROOKIES | Jagged Little Pill | Cover Story | News | Entertainment Weekly“. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 8 მაისი 2009. ციტირების თარიღი: 17 March 2009.
- ↑ Gulla, Bob (2006). The Greenwood Encycloepdia of Rock History, Volume Six. Westport, Connecticut: Greenwood Press, გვ. 47. ISBN 0-313-32981-8.
- ↑ 22.0 22.1 22.2 22.3 Ripani, Richard J. (2006), The New Blue Music: Changes in Rhythm & Blues, 1950–1999, Univ. Press of Mississippi, pp. 130–155, 186–188, ISBN 1-57806-862-2
- ↑ „Michael Jackson sulla sedia a rotelle“. AffarItaliani.it. 11 July 2008. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 16 აპრილი 2009. ციტირების თარიღი: 10 May 2009.
- ↑ Carter, Kelley L. (11 August 2008). „New jack swing“. Chicago Tribune. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 16 დეკემბერი 2008. ციტირების თარიღი: 21 August 2008.
- ↑ Goldberg, M. (2 May 1991), "The Jacksons score big", Rolling Stone: 32, ISSN 0035791X
- ↑ Bickelhaupt, Susan; Dezell, Maureen (13 January 1996), "Room with a private view", The Boston Globe: 26
- ↑ Mayfield, Geoff (25 December 1999), "Totally '90s: Diary of a decade", Billboard 111 (112), ISSN 00062510
- ↑ McGee, Allan (3 January 2008). „The missing link of hip-hop's golden age“. The Guardian. London. ციტირების თარიღი: 17 September 2011.
- ↑ Caramanica, Jon (9 November 2009). „MYTH No. 4: Biggie & Tupac Are Hip-Hop's Pillars“. SPIN. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 7 დეკემბერი 2013. ციტირების თარიღი: 4 September 2011.
- ↑ Batey, Angus (7 October 2010). „The hip-hop heritage society“. The Guardian. London. ციტირების თარიღი: 8 November 2011.
- ↑ Martinez, Michael (9 February 2011). „The music dies for once popular 'Guitar Hero' video game“. CNN. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 11 აგვისტო 2011. ციტირების თარიღი: 27 November 2011.
- ↑ Rolling Stone article: "Inside "The Miseducation of Lauryn Hill: page 1 დაარქივებული 2009-04-27 საიტზე Wayback Machine. ."
- ↑ Reynolds, Simon (26 November 2009). „Simon Reynolds's Notes on the noughties: When will hip-hop hurry up and die?“. The Guardian. London. ციტირების თარიღი: 25 August 2011.
რესურსები ინტერნეტში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- 90-იანების მუსიკა დაარქივებული 2014-06-26 საიტზე Wayback Machine. – გრანჟიდან პოპამდე და ყველაფერ დანარჩენზე
- 90-იანების ჰიტები
- 90-იანების მუსიკალური კლიპები დაარქივებული 2019-09-18 საიტზე Wayback Machine.