ციკლოალკანი

ციკლობუტანი ( C₄H₈).

ციკლოალკანი — ნაჯერი ციკლური ნახშირწყალბადები. მათი ზოგადი ფორმულაა C_nH_2n. უმარტივესი ციკლოალკანის — ციკლოპროპანის ციკლი შედგება CH₂ ჯგუფისაგან, ციკლობუტანის კი 4-სგან.

სახელწოდება

ხშირად ციკლოალკანებს უწოდებენ პოლიმეთილენის ნახშირწყალბადებს ან პოლიმეთილენებს, მაგ; ციკლოპენტანს C₅H₁₀ ეწოდება პენტამეთილენი, ციკლოჰექსანს C₆H₁₂ — ჰექსამეთილენი. პენტამეტილენ და ჰექსამეთილენები ალკინწარმოებულებთან ერთად შედის ნავთობის შემადგენლობაში. ამიტომ მათ ნაფთენებსაც უწოდებენ. ფიზიკური და ქიმიური თვისებებით ციკლოალკანი ნაჯერი აციკლური ნახშირწყალბადების ანალოგიურია.

მიღება

ციკლოალკანებს იღებენ სხვადასხვა ხერხით, მაგ; დიჰალოგენიდების ციკლიზაციით, ციკლოალკანების ან არომატული ნაერთების ჰიდრირებით. პრაქტიკული მნიშვნელობა აქვს ძირითადად ციკლოჰექსანს და მეთილციკლოჰექსანს. ნავთობის არომატიზაციის პროცესში ეს ნახშირწყალბადები გარდაიქმნება ბენზოლად და ტოლუოლად.

რესურსები ინტერნეტში

• ციკლოალკანები — ენციკლოპედია ბრიტანიკა

ლიტერატურა

• ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 11, თბ., 1987. — გვ. 213.