შვედეთის ადმინისტრაციული დაყოფა

შვედეთის ადინისტრაციული დაყოფა აღწერს შვედეთის სამეფოს დაყოფას ადმინისტრაციულ-ტერიტორიულ ერთეულებად. შვედეთის დაყოფილია 21 ლენად (შვედ. län. თავის მხრივ ლენები დაყოფილია 290 კომუნად

ყოველ ლენს აქვს თავისი მმართველობა (sv:länsstyrelse), რომელსაც ნიშნავს შვედეთის მთავრობა. ლენის მმართველობა წარმოადგენს შვედეთის მთავრობასა და პარლამენტს, რიქსდაგს ადგილობრივ დონეზე. ლენის მმართველობის ამოცანაა ადგილობრივი თავისებურებებისა და მოთხოვნების გათვალისწინებით მმართველობის კოორდინირება მთვრობისა და რიქსდაგის პოლიტიკის შესაბამისად.

ამას გარდა, ყოველ ლენში არის არჩეული ორგანო ლანდსტინგი (sv:landsting), რომლის ერთ-ერთ მთავარ ამოცანას წარმოადგენს ლენში სოციალური და სამედიცინო მომსახურების უზრუნველყოფა.

ლენების სია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

მთავარი სტატია: ლენი.

ყოველი ლენი თავის მხრივ შედგება მენიციპალიტეტებისაგან ან კომუნებისაგან (შვედ. kommun), რომლებიც ამჟამად 290 ერთეულს შეადგენენ.

ლენი	მდებარეობა	ფართობი (კმ²)	მოსახლეობა (SCB: 31/12/2006)	დედაქალაქი	დაარსებულია
ბლეკინგე (ლენი)	K	2 941	151 436	კარლსკრუნა	1683
დალარნა (ლენი)	W	28 194	275 711	ფალუნი	1634 (შეიცვალა 1997)
გოტლანდი	I	3 140	57 297	ვიბიუ	1678 (?)
ევლებორგი (ლენი)	X	18 191	275 653	ევლე	1762
ჰალანდი	N	5 454	288 859	ჰალმსტადტი	1719
იომტლანდი (ლენი)	Z	49 443	127 020	ესტერსუნდი	1810
იიონჩოპინგი (ლენი)	F	10 475	331 539	იიონჩოპინგი	1687
კალმარი (ლენი)	H	11 171	233 776	კალმარი	1634
კრუნუბერგი (ლენი)	G	8 458	179 635	ვეკშე	1674
ნორბოტენი (ლენი)	BD	98 911	251 886	ლულეო	1810
სკონე (ლენი)	M	11 027	1 184 500	მალმე	1997
სტოკჰოლმი (ლენი)	AB	6 490	1 918 104	სტოკჰოლმი	1968
სედერმანლანდი (ლენი)	D	6 060	263 099	ნიუჩეპინგი	1683
უფსალა	C	6 989	319 925	უფსალა	1634
ვერმლანდი (ლენი)	S	17 583	273 489	კარლსტადი	1779
ვესტერბოტენი (ლენი)	AC	55 432	257 581	უმეო	1638
ვესტერნორლანდი	Y	21 678	243 978	ჰერნესანდი	1762
ვესტმანლანდი (ლენი)	U	6 302	248 489	ვესტეროსი	1634
ვესტრა გოტალანდი (ლენი)	O	23 942	1 538 284	გეტებორგი	1998
ერებრუ (ლენი)	T	8 517	275 030	ერებრუ	1634
ესტერიოტლანდი	E	10 562	417 966	ლინჩეპინგი	1634

ისტორია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ქვეყნის დაყოფა ლენებად შემოღებული იქნა 1634 წელს გრაფ აქსელ ოქსენშერნის ინიციატივით მართვის სისტემის მოდერნიზაციის მიზნით. ლენებით დაყოფამ შეცვალა პროვინციებად დაყოფა. შვედეთის 1808—1809 წ. ომში რუსეთთან დამარცხების შედეგად და 1809 წ. დადებული ფრიდრიხსგამის სამშვიდობო შეთანხმების საფუძველზე ქვეყანა იძულებული გახდა რუსეთისათვის გადაეცა თავისი აღმოსავლეთი ტერიტორიები — ახლანდელი ფინეთი და ალანდის კუნძულები. ამასთან ერთად ქვეყნის ლენებად დაყოფამ ძლიერი ცვლილებები განიცადა, თუმცა თვითონ მოდელი დღევანდელობამდე იქნა შენარჩუნებულ. ფინეთში თავდაპირველი ლენების სისტემა 1997 წლამდე იყო შემონახული, სანამ მათ შესამცირებლად რეფორმა არ გატარდა.

რეორგანიზებული და არსებობაშეწყვეტილი ლენები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

გიოტებორგი და ბოჰუსი — შევიდა ვესტრა-გიოტალანდის შემადგენლობაში,
სკარაბორგი — შევიდა ვესტრა-გიოტალანდის შემადგენლობაში,
ელვსბორგი — შევიდა ვესტრა-გიოტალანდის შემადგენლობაში,
მალმიოხუსი — შევიდა [[]]ს შემადგენლობაში,
კრისტიანსტადი — შევიდა სკონეს ლენის შემადგენლობაში,
კოპარბერგი — გადაერქვა სახელი დოლარნა,
ნიუჩიოპინგი — გადაერქვა სახელი სიოდერმანლანდი,
ჰერნიოსანდი — შევიდა ვესტერნორლანდის შემადგენლობაში,
ჰუდიკსვალი — შევიდა ვესტერნორლანდის შემადგენლობაში,
ელანდი — გაერთიანდა ლენ კალმართან,
ნორლანდი — გაიყო ვესტერბოტენად და ვესტერნორლანდად.

მოძველებური დაყოფა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

მთავარი სტატია: შვედეთის პროვინციები.

შვედეთის ადრე არსებულმა დაყოფამ პროვინციებად (შვედ. landskap), და ასევე უფრო ზოგადად დაყოფამ რეგიონებად (შვედ. landsdelar) ამ დროისთვის პოლიტიკური მნიშვნელობა დაკარგა, მაგრამ საგრძნობი კულტურული და ისტორიული მნიშვნელობა შეინარჩუნა. ამას გარდა, რეგიონების გიოტლანდის სვეალანდის და ნორლანდის სახელწოდებები ხშირად გამოიყენება გეოგრაფიულ კონტექსტში.

პროვინციების სია :

შვედურად	ქართულად	Provinces of Sweden
Blekinge	ბლეკინგე
Bohuslän	ბოხუსლენი
Dalarna	დალარნა
Dalsland	დალსლანდი
Gotland	გოტლანდი
Gästrikland	გესტრიკლანდი
Halland	ხალანდი
Hälsingland	ხელსინგლანდი
Härjedalen	ხერედალენი
Jämtland	ემტლანდი
Lappland	ლაპლანდია
Medelpad	მედელპადი
Norrbotten	ნორბოტენი
Närke	ნერკე
Skåne	სკონე
Småland	სმოლანდი
Södermanland	სიოდერმანლანდი
Uppland	უპლანდი
Värmland	ვერმლანდი
Västmanland	ვესტმანლანდი
Västerbotten	ვესტერბოტენი
Västergötland	ვესტერგიოტლანდი
Ångermanland	ონგერმანლანდი
Öland	ელანდი
Östergötland	ესტერგიოტლანდი

იხილეთ აგრეთვე[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

რესურსები ინტერნეტში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

http://www.lst.se/english/index.htm დაარქივებული 2003-02-02 საიტზე Wayback Machine. .