ფულანი

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
ფულანი
Fulfulde, Pulaar, Pular
გავრცელებულია საჰელი
მოლაპარაკეთა რაოდენობა 24 მილიონი (2007).[1]
ლინგვისტური კლასიფიკაცია ნიგერულ-კონგოური:
ატლანტიკურ-კონგოური
სენეგამბიური ენები
ფულა-სერერი
ფულა
დამწერლობის სისტემა ლათინურის გრაფიკა.
ენის კოდები ISO 639-1: ff
ISO 639-2: ful
ISO/FDIS 639-3: ful

ფულანი იგივე: ფული, ფულფულდე, პელი (ფულანი: Fulfulde, Pulaar, Pular; ფრანგ. Peul) — აფრიკაში მოსახლე ხალხის ფულბეს ენა, მიეკუთვნება დასავლურაფრიკულ ენებს. აფრიკის ზოგიერთ რეგიონებში (კამერუნი, გვინეა) გამოიყენება როგორც ეთნოსთაშორის კომუნიკაციის საშუალება. დამწერლობა ლათინურ გრაფიკაზეა.

ზოგადი ცნობები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  • მოლაპარაკეთა რაოდენობა: 22 მლნ
  • სახელწოდება: en - Fulfulde; eo - Fula
  • დამწერლობა: ლათინური

ფულანს დიალექტების სამი დიდი ჯგუფი აქვს: დასავლური - სენეგალსა და გვინეაში, ცენტრალური - მალისა და ბურკინა ფასოში, აღმოსავლური - კამერუნში. ერთიანი ლიტერატურული ნორმა არ არსებობს, თუმცა არის სამწერლო ტრადიციების კერები. მე-20 საუკუნის მეორე ნახევრიდან შეიქმნა დამწერლობა ლათინურის ბაზაზე.

სტატუსი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

გავრცელების არეალი:

ნიგერია, გვინეა, სენეგალი, მალი, ნიგერი, კამერუნი, ბურკინა-ფასო.

ლექსიკა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ფრაზები და სიტყვები

  • გამარჯობა - No ngoola daa
  • კეთილი იყოს თქვენი მობრძანება - A jaraama
  • გმადლობთ - Jaaraama
  • კი / არა - Ee; Qeeyi / Ala
  • გეთაყვა - Njaafodaa; Tino
  • ნახვამდის - Mi yahee

რიცხვები

  • 1 - go'o, 2 - d`id`-, 3 - tat-, 4 - nay-, 5 - jow-, 6 - joweego'o, 7 - joweed`id`-, 8 - joweetat-, 9 - joweenay-, 10 - sappo

ლიტერატურა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  • McIntosh, Mary. Fulfude Syntax and Verbal Morphology. London: St Edmundsbury Press Lt, 1984. Print.
  • Paradis, Carole. Lexical Phonology and Morphology: The Nominal Classes in Fula. New York: Garland Publishing, Inc, 1992. Print.

რესურსები ინტერნეტში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  1. Mikael Parkvall, "Världens 100 största språk 2007" (The World's 100 Largest Languages in 2007).