ტერენს კაუფმანი
ტერენს კაუფმანი (ინგლ. Terrence Kaufman; დ.1937) – ამერიკელი ლინგვისტი.
ბიოგრაფია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
კაუფმანმა დაიცვა სადოქტორო დისერტაცია ლინგვისტიკაში ბერკლის კალიფორნიის უნივერსიტეტში 1963 წელს. არის ავტორი აღწერითი და შედარებითი-ისტორიული კვლევების ენების ოჯახისა - მაიას, სიუს, ჰოკა-სიუს, იუტო-აცკეტურის, მიქსე-სოკეს და ოტო-მანისა.
კაუფმანის-ს სამუშაოების სია შედარებით მცირეა სხვა ექსპერტების სამუშაოებთან შედარებით ინდური ენების შესახებ, შესაძლოა, იმ მიზეზით, რომ მისი ინტერესი იმაში მდგომარეობს,რომ შეკრიბოს დაუწერელი ენებზე შექმნილი ემპირიული დოკუმენტაცია. მიუხედავად ამისა, ბევრი მისი სტატიები, რომელთაგან ზოგიერთი დაწერილია ისეთ ლინგვისტეთანამშრომლობითბთან , როგორებიც არიან მაგალითად ლაილ კემპბელი, სარა ტომასონი და ჯონ ჯასტენონი, რომლებმაც დიდი გავლენა მოახდინეს ამერიკულ და მსოფლიო ენათმეცნიერებაზე.
კვლევის დროს 1976 წელს თანამშრომლობით ლაილ კემპბელთან ერთად, მან წამოაყენა თეორია, რომ ოლმეკები საუბრობდნენ მიქსე-სოკეს ენაზე,რის საფუძველზეც არსებობს მიქსე-სოკედან ნასესხები დიდი რაოდენობით სიტყვები თანამედროვე ინდურ ენებში მესოამერიკაში, განსაკუთრებით იმ სფეროებში, რომლებიც კულტურასთანაა დაკავშირებული. თეორია ფართოდ არის გავრცელებული და ხშირად მოხსენიებულია, როგორც კვაზი-ფაქტი.
ლაილ კემპბელთან და თომას სმიტ-სტარკთან ერთად, მან ჩაატარა კვლევა,რომელიც გამოქვეყნდა 1986 წელს ამერიკული ლინგვისტური საზოგადოების ჟურნალ language-ში. მუშაობის დროს დადასტურდა იდეა მესოამერიკის ენობრივი კავშირის შესახებ, რომელიც მალე აღიარეს მეცნიერებმა.
" კონტაქტურ ენაზე და გენეტიკურ ლინგვისტიკაზე " მუშაობის დროს(Language contact, creolization, and genetic linguistics, 1988), რომლის თანაავტორია სარა ტომასონი მან პირველად ჩაუყარა მყარი თეორიული ბაზა ენის პროცესების ცვლილებების გაგებას რომელიც გამოწვეული კონტაქტური ენით.
კაუფმანის მიერ შემოთავაზებული გენეალოგია სამხრეთ ამერიკის ინდური ენების შესახებ (Kaufman 1990), რომელიც ითვლება უფრო მეტად დამაჯერებელად და არგუმენტირებულად ვიდრე ლაილ კემპბელის მიერ შემოთავაზებული კლასიფიკაცია ამერიკელი ენების შესახებ (Campbell 1996). ავტორმა (კემპბელთან ერთად ) აღადგინა წინარე-პროტო მაიას ენა.
ჯონ ჯასტენსონს კაუფმანმა შესთავაზაოლმეკური წერილების გაშიფვრა (Justeson & Kaufman 1993). ამ გაშიფვრას, თავდაპირველად, კრიტიკული დამოკიდებულებით შეხვდნენ ლინგვისტები, მათ შორის მაიკლ კოი და სტივენ ჰაუსტონი (Houston & Coe 2004 , and Press Release).
ამჟამად, კაუფმანი მონაწილეობს პროექტ მესოამერიკული ენების დოკუმენტაციაში (Project for the Documentation of the Languages of Mesoamerica, PDLMA).
შერჩეული ბიბლიოგრაფია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
სტატიები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- ტერენს კაუფმანი,, Archaeological and Linguistic Correlations in Mayaland and Associated Areas of Meso-America, Vol. 8, P. 101—118.
- ლილი კემპბელი და ტერენს კაუფმანი,, A Linguistic Look at the Olmec, Vol. 41, P. 80-89.
- ლილი კემპბელი და ტერენს კაუფმანი,, On Mesoamerican linguistics, Vol. 82, P. 850-857.
- ლილი კემპბელი და ტერენს კაუფმანი,, Mayan Linguistics: Where are we Now?, Vol. 14, P. 187—198.
- ლილი კემპბელი,ტერენს კაუფმანი და ტომას მიტ-სტარკი,, Meso-America as a Linguistic Are, Vol. 62, P. 530—570.
- ტერენს კაუფმანი,, A Research Program for Reconstructing Proto-Hokan: First Gropingspages=50-168.
- ტერენს კაუფმანი,, Language History in South America: What we know and how to know more, P. 13-74.
- ჯონ ჯასტესონი და ტერენს კაუფმანი,, A decipherment of epi-Olmec hieroglyphic writing, Vol. 259, P. 1703-1711.
წიგნები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- ტერენს კაუფმანი,, El Proto-Tzeltal-Tzotzil. Fonología comparada y diccionario reconstruido, UNAM, 1972.
- ჯონ ჯასტესონი,უილიან ნორმანი,ლაილი კემპბელი და ტერენს კაუფმანი, The Foreign Impact on Lowland Mayan Language and Script(Middle American Research Institute Publication 53).
- სარა ჯეი ტომასონი დატერენს კაუფმანი,, Language contact, creolization, and genetic linguistics, Berkeley: University of California Press, 1988, ISBN 0-520-07893-4.