ტელუგუ ენა

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
(გადამისამართდა გვერდიდან ტელუგუ)
ტელეგუ
తెలుగు
გავრცელებულია ინდოეთი
მოლაპარაკეთა რაოდენობა 66 მლნ. მშობლიური, 88 მლნ. სულ
ოფიციალური სტატუსი ოფიციალური სტატუსი ინდოეთში
ლინგვისტური კლასიფიკაცია დრავიდული ოჯახი:
სამხრეთ ცენტრალური
ტელეგუ
დამწერლობის სისტემა ტელეგუს დამწერლობა
ენის კოდები SO 639-1: te ISO 639-2: tel ISO/FDIS 639-3: tel
გავრცელების არეალი

ტელუგუ, იგივე ანდჰრატელუგუს ენა, მიეკუთვნება დრავიდულ ენებს.

ეტიმოლოგია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ტელუგუს ეტიმოლოგია არ არის ზუსტად განსაზღვრული, ის, სავარაუდოდ, უნდა მომდინარეობდეს ტრილინგა დესა -დან, რაც „სამი ლინგა ქვეყანას“ ნიშნავს. ინდუისტური ლეგენდის მიხედვით შივამ სამ მთაზე ჩამოუშვა სამი ლინგამი: კალესვარა, სრისაილა და ბიმესვარა რომლებმაც შექმნეს ტელუგუს ქვეყნის საზღვრები.[1]

ზოგადი ცნობები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

უძველესი წერილობითი ძეგლები (რენატი-ჩოდას დინასტიის წარწერები) დათარიღებულია 575-600 წლებით. ლიტერატურული ენა ჩამოყალიბდა IX-XI სს-ში და საკუთარი ნორმები გამოიმუშავა XIV-XVII საუკუნეებში. ტელუგუს ენაზე დიდია სანსკრიტისა და პრაკრიტების ზეგავლენა. იგი იყენებს ტელუგუს ანბანს, რომელიც მომდინარეობს ბრაჰმისაგან.

სტატუსი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ოფიციალური ენა:

გავრცელების არეალი: ტელუგუ-ენოვანი ხალხი ცხოვრობს აგრეთვე შრი-ლანკაში, სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკაში, მიანმარში, მალაიზიაში, სინგაპურში, მავრიკის და ფიჯის კუნძულებზე.

ლექსიკა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ფრაზები და სიტყვები

  • გამარჯობა - Namaskaaram
  • კეთილი იყოს თქვენი მობრძანება - Suswaagatam
  • გმადლობთ - Dhanyavaadaalu; Tamara krutagntha
  • კი / არა - Avunu
  • გეთაყვა - Dayachesi
  • ნახვამდის - Selavu; Namaskaaram

რიცხვები

  • 1 - okati, 2 - rendu, 3 - mu:du, 4 - na:lugu, 5 - ayidu, 6 - a:ru, 7 - e:du, 8 - enimidi:, 9 - tommidi:, 10 - padi

ლიტერატურა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  • Albert Henry Arden, A Progressive Grammar of the Telugu Language (1873).
  • Charles Philip Brown, English–Telugu dictionary (1852; revised ed. 1903; online edition)
  • Charles Philip Brown, A Grammar of the Telugu Language (1857)
  • P. Percival, Telugu–English dictionary: with the Telugu words printed in the Roman as well as in the Telugu Character (1862, google books edition)
  • Gwynn, J. P. L. (John Peter Lucius). A Telugu–English Dictionary Delhi; New York: Oxford University Press (1991; online edition).
  • Uwe Gustafsson, An Adiwasi Oriya–Telugu–English dictionary, Central Institute of Indian Languages Dictionary Series, 6. Mysore: Central Institute of Indian Language (1989).
  • Vēlcēru Nārāyaṇarāvu, David Dean Shulman, Velcheru Narayana Rao, Classical Telugu Poetry: An Anthology (2002).
  • Callā Rādhākr̥ṣṇaśarma, Landmarks in Telugu Literature: A Short Survey of Telugu Literature (1975).

რესურსები ინტერნეტში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ვიკისაწყობში არის გვერდი თემაზე:

სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  1. History of Kannada language: readership lectures By R. Narasimhacharya