ნიუ-იორკერი (ჟურნალი)
ნიუ-იორკერი -- ამერიკული ჟურნალი, რომელშიც იბეჭდება კრიტიკა, ესსეები, საგამომძიებლო რეპორტაჟები, თანამედროვე პროზა და პოეზია. თავდაპირველად ყოველკვირეული გამოცემა ამჟამად წელიწადში 46-ჯერ იბეჭდება.
მოუხედავად იმისა, რომ ჟურნალის ძირითადი ფოკუსი ნიუ-იორკ სიტის კულტურული ცხოვრებაა, ნიუ-იორკერს ვრცელი აუდიენცია ჰყავს ქალაქის ფარგლებს გარეთაც მაღალი ხარისხის ჟურნალიზმის წყალობით. მისი კოსმოპოლიტი, ურბანული ხახიათი, რომელიც ყველაზე ნათლად განყოფილებაში „Talk of the Town“ (ქალაქის სასაუბრო) აისახება, მკითხველს სთავაზობს ცოცხალ კომენტარს ნიუ-იორკის ცხოვრებაზე, პოპულარულ კულტურაზე, ექსცენტრიულ ამერიკანას, მახვილ იუმორისტულ ჩანახატებსა და სახელგანთქმულ იუმორისტულ კარტუნებს („cartoons“). მე-20 საუკუნის შუა წლებში მას დიდი წვლილი მიუძღვის მოთხრობის, როგორც ლიტერატურული ფორმის, პოპულარიზაციაში ამერიკაში. ჟურნალისტურ პროფესულ წრეებში ნიუ-იორკერი სარგებლობს ბეჭდვით ინდუსტრიაში ყველაზე მკაფიო ფაქტუალობისა და დახვეწილი ედიტორიული ჯგუფის რეპუტაციით.
შექმნის ისტორია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ნიუ-იორკერის დებიუტი 1925 წლის 21 თებერვალს შედგა. ჟურნალი დააფუძნეს ჰაროლდ როსმა და მისმა მეუღლემ, ტაიმსის რეპორტიორმა, ჯეინ გრანტმა. ჟურნალების „Judge“ და „ლაიფ“ უკბილო იუმორისტული პუბლიკაციებით მობერზრებულ როსს სურდა ენამახვილი მაღალმხატვრული იუმორისტული ჟურნალის შექმნა. ამ იდეით ის დაუკავშირდა მეწარმე რაულ ფლაიშმანს; შედეგად მათ "ეფ-არ პაბლიშინგ" კომპანია დააფუძნეს და ჟურნალის პირველი ოფისი 25 ვესტ 45-ე ქუჩაზე, მანჰეტენზე გაიხსნა. როსი სიცოცლხის ბოლომდე (1951) აგრძელებდა ჟურნალის რედაქტორობას.
ჟურნალის პირველ გარეკანზე გამოსახული დენდი, რომელიც მონოკლით პეპელას უთვალთვალებს რი ირვინის ნახატი იყო, რომელსაც ასევე ეკუთვნის ჟურნალის გარეკანზე სახელისა და სტატიათა სათაურების შრიფტის დიზაინი. ამ ნახატზე გამოსახულ მამაკაცს „ევსტასი ტაილი“-დ (Eustace Tilley) მოიხსენიებდნენ, ხასიათი, რომელიც ნიუ-იორკერისთვის კოვი ფორდმა შექმნა. ევსტასი სერიათა „ჟურნალის შექმნაში“ (The Making of a Magazine) გმირი იყო, რომელიც გარეკანის შიგა გვერდზე ჟურნალის პირველი ზაფხულის 8 აგვისტოს გამოცემიდან გამოჩნდა.
კონტრიბუტორები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ჟურნალის განთქმული კონტრიბუტორები არიან:
- აკოსელა, ჯოან - კულტურის განოყოფილების კრიტიკოსი
- ადამსი, ჩარლზ - კარტუნისტი
- ალენი, ვუდი - იუმორისტი
- არენდტი, ჰანნა - ჟურნალისტი
- არნო, პიტერ - კარტუნისტი
- აპდაიკი, ჯონ - რომანისტი, ესეისტი
- ბარნსი, ჯულიან - კორესპონდენტი/კომენტატორი, ბრიტანეთი/ევროპა
- ბენჩლი, რობერტ - იუმორისტი და თეატრალური კრიტიკოსი
- ბიშოპი, ელიზაბეტ - პოეტი, ესსეისტი
- ბლუმენთალი, სიდნი - ედიტორიალისტი
- ბოროვიცი, ენდი - იუმორისტი
- ბუზი, ჯორჯ - კარტუნისტი
- გენგი, ვერონიკა - იუმორისტი
- გიბსი, უოლკოტი - პაროდისტი, იუმორისტი, მიმომხილველი და მოთხრობათა მწერალი
- გილი, ბრენდან - მწერალი დოკუმენტალისტი
- გლადუელი, მალკოლმ - ესეისტი
- გოლდბერგი, ჯონა, პოლიტიკური და სოციალური კომენტატორი
- გოლდბერგერი, პოლ - არქიტექტურული კრიტიკოსი
- გოპნიკი, ადამ - ჟურნალისტი
- გურევიჩი, ფილიპ - ჟურნალისტი
- გილიერმოპრიტო, ალმა - ჟურნალისტი
- დალი, რონალდ - მოკლე მოთხრობების მწერალი
- დენბი, დევიდ - კინო კრიტიკოსი
- დიდიონი, ჯოან - ესეისტი
- დენერი, მარკ - საერთაშორისო ურთიერთობათა კორესპონდენტი
- დოქტოროვი, ე.ლ. - მწერალი/რომანისტი
- დრიუ, ელიზაბეტ - ჟურნალისტი
- ეგერსი, დეივ - მწერალი
- ენჯერლი, როჯერ - მხატვრულ ნაწარმოებთა ედიტორი და ბეისბოლის მიმომხილველი
- ვეა, კრის - კარტუნისტი
- ვუდი, ჯეიმზ - ლიტერატურული კრიტიკოსი
- ვულკოტი, ალექსანდერ - თეატრალური ცრიტიკოსი
- ზონტაგი, სუზან - მოთხრობათა მწერალი, ესეისტი
- თურბერი, ჯეიმზ - კარტუნისტი, მოთხრობათა მწერალი, ესეისტი
- იეტსი, რიჩარდ - მწერალი, რომანისტი
- კაპოტე, ტრუმენ - რომანისტი
- კარვერი, რეიმონდ - მოკლე მოთხრობების მწერალი
- კობინი, სემ - კარტუნისტი
- კოლიე, ჯონ ჰენრი - მოკლე მოთხრობების მწერალი
- კაელი, პოლინ - ფილმის კრიტიკოსი
- კილორი, გარისონ - რადიო კომედიანტი
- კინკედი, ჯამაიკა - ავტორი
- კოზინსკი, ალექს - ესეისტი
- კრაუსი, ნიკოლ - რომანისტი
- კრამბი, რობერტ - კარტუნისტი
- ლეინი, ენთონი- კინო კრიტიკოსი
- ლიბლინგი, ა.ჯ. - ჟურნალისტური კრიტიკოსი და ბოქსის მიმომხილველი
- მალკოლმ, ჯენეტ - ესეისტი
- მანკოფი, რობერტ - კარტუნისტი და ედიტორი
- მარჩი, ჯოზეფ მონკურ - ედიტორი
- მარქიზი, დონ - კარტუნისტი
- მარტინი, სტივ - იუმორისტი
- მეიერი, ჯეინ - ჟურნალისტი
- მაზუჩელი, დევიდ- ილუსტრატორი
- მაკკოლი, ბრუს - იუმორისტი, ილუსტრატორი
- მაკპი, ჯონ - მწერალი, დოკუმენტალისტი
- მენანდი, ლუის - ლიტერატურული კრიტიკოსი
- მერილი, ჯეიმზ - პოეტი
- მიტჩელი, ჯოზეფ - მწერალი, დოკუმენტალისტი
- ნაბოკოვი, ვლადიმირ - მწერალი, რომანისტი
- ნეში, ოგდენ - პოეტი
- ო'ჰარა, ჯონ - მოთხრობათა მწერალი
- ორლინი, სუზან - ჟურნალისტი
- პარკერი, დოროთი - მოთხრობათა მწერალი, დრამატული კრიტიკოსი, პოეტი, იუმორისტი
- პერელმანი, ს. ჯ. - იუმორისტი
- პრაისი, ჯორჯ - კარტუნისტი
- სელინგერი, ჯ. დ. - მოთხრობათა მწერალი
- სიბრუკი, ჯონ - ჯურნალისტი
- სედარისი, დევიდ - იუმორისტი
- სექსტონი, ენ - პოეტი
- სიკორიაკი, რობერტ - კარტუნისტი
- სოგლოუ, ოტო—კარტუნისტი: The Little King cartoons & others
- სუროვიეცკი, ჯეიმზ - ესეისტი და ეკონომისტი/ფინანსური კოლუმნისტი
- შპიგლემანი, არტ - ილუსტრატორი
- შტაიგი, უილიამ - კარტუნისტი
- შტაინბერგი, საულ - ილუსტრატორი
- ტრილინი, კელვინ - დოკუმენტალისტი
- უაიტი, ე. ბ. - ესეისტი და ედიტორი
- უილსონი, ედმუნდ - ლიტერატურული კრიტიკოსი
- უოლკოტი, ჯეიმზ - სატელევიზიო კრიტიკოსი
- ფედიმანი, კლიფტონ—წიგნების მიმომხილველი
- ფალოვსი, ჯეიმზ - ჟურნალისტი
- ფაიფერი, ჯულსი - კარტუნისტი
- ფრეიზერი, იან - მწერალი/დოკუმენტალისტი და კარტუნისტი
- ჯექსონი, შირლი - მოთხრობათა მწერალი
- ჩივერი, ჯონ - მოკლე მოთხრობების მწერალ
- ჩინი, ტომ - კარტუნისტი
- შამა, საიმონ - ისტორიკოსი, ხელოვნების ისტორია, პროფესორი
- ჰაიმენი, სტენლი ედგარ - ლიტერატურული კრიტიკოსი
- ჰენი, ემილი - ჟურნალისტი
- ჰერისი, ლიზ - ჟურნალისტი
- ჰერში, სეიმურ - პულიცერის ჯილდოს მფლობელი, საგამომძიებლო რეპორტიორი
- ჰერცბერგი, ჰენდრიკ - ედიტორიალისტი