მიძინების ტაძარი (მოსკოვი)

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
სხვა მნიშვნელობებისთვის იხილეთ მიძინების ტაძარი.
მოსკოვის კრემლის მიძინების ტაძარი

მოსკოვის მიძინების ტაძარი

ძირითადი ინფორმაცია
რელიგიური კუთვნილება რუსეთის მართლმადიდებელი ეკლესია
ქვეყანა რუსეთის დროშა რუსეთი
ადგილმდებარეობა ქ. მოსკოვი
ფუნქციური სტატუსი მოქმედი
ხუროთმოძღვრების აღწერა

მოსკოვის კრემლის მიძინების ტაძარი (რუს. Успенский собор) — რუსეთის მართლმადიდებელი ეკლესიის ტაძარი მოსკოვის კრემლის ტაძრის მოედანზე. აგებულია 1475-79 წლებში იტალიელი ხუროთმოძღვრის არისტოტელე ფიორავანტის ხელმძღვანელობით. მოსკოვის სახელმწიფოს მთავარი საკათედრო ტაძარი 1917 წლამდე და მოსკოვში მთლიანად შემონახული უძველესი ნაგებობაა.[1] ტაძარი წარმოადგენს პირველი საპატრიარქო პერიოდის (1589—1721) ყველა მოსკოვის პატრიარქების საძვალეს ნიკონისა და იგნატის გარდა.[2]

მიძინების ტაძარი (1856)

1918 წლიდან ტაძარი, ისევე როგორც კრემლის სხვა ეკლესიები, დაიხურა. 1930 წელს ტაძრის ხატების და ისტორიული არტეფაქტების ნაწილი სახელმწიფომ იარაღის პალატას და ტრეტიაკოვის გალერეას გადასცა.[3] დიდი სამამულო ომის დამთავრებიდან მალევე ტაძარში სარესტავრაციო სამუშაოები დაიწყო. გაიწმინდა XIV საუკუნის ხატები.[4] 1955 წლის ზაფხულში ტაძარი, როგორც მუზეუმი, გაიხსნა მნახველებისთვის. 1960 წლის თებერვალში ის სსრკ-ს კულტურის სამინისტროს დაქვემდებარებაში გადავიდა.

1990 წელს რუსეთში პატრიარქად ალექსი II აირჩიეს. ამ დროიდან რუსეთის მართლმადიდებელ ეკლესიას მრავალი ეკლესია გადაეცა. კრემლის მიძინების ტაძარმა მუზეუმის სტატუსი შეინარჩუნა და 1991 წლიდან შედიოდა „მოსკოვის კრემლის“ მუზეუმ-ნაკრძალში. მაგრამ პატრიარქის ლოცვა-კურთხევით ცალკეულ დღეებში აღევლინებოდა ღვთისმსახურება. 2017 წელს ტაძარში დაიწყო კომპლექსური რესტავრაცია, რომლის დროსაც აღმოაჩინეს ახალი ფრესკები.[5] [6]

მთავარი კანკელის ფრაგმენტი. 2008 წ.

კანკელი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ტაძრის მთავარი კანკელი 1653 წელს შეიქმნა. მისთვის დაიწერა 69 ხატი. ის შედგება 5 იარუსისგან და 16 მეტრს აღწევს სიმაღლეში.

კორონაცია და ჯვრისწერა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

პირველი მეფედ კურთხევა მიძინების ტაძარში 1498 წელს შედგა. ივანე III-მ თავის შვილიშვილს — დიმიტრის გადასცა უფლებამოსილება. 1547 წელს ივანე IV-მ მიიღო მეფის ტიტული. შენობაში ჩატარდა სრულიად მოსკოვის 1613 ეროვნულ ასამბლეა, რომელზეც მიხეილ თედორეს ძე აირჩიეს მეფედ. 1721 წელს პეტრე I-მა ტაძარში იმპერატორთა კორონაციის ცერემონიას ჩაუყარა საფუძველი. ბოლო კორონაცია 1896 წლის 14 მაისს გაიმართა.

მიძინების ტაძარში იმართებოდა ჯვრისწერის ცერემონიები. 1391 წელს მიტროპოლიტმა კიპრიანემ ვასილი I დიმიტრის ძესა და ლიტვის დიდი მთავრის, ვიტოვტის ქალიშილს სოფიას დასწერა ჯვარი. 1472 წელს ამავე ტაძარში გაიმართა ივანე III-სა და სოფიას, ხოლო 1505 წელს ვასილი III-ისა და სოლომონია საბუროვას სადღესასწაულო ჯვრისწერა.[7]


სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  1. Заграевский С. Реестр белокаменных зданий Древней Руси. — М. 2010.
  2. УСПЕНСКИЙ СОБОР МОСКОВСКОГО КРЕМЛЯ
  3. Владимировна Е. Великие храмы России. — М.: Эксмо, 2012. — 256 с. — ISBN 978-5-699-53662-7. с. 12—15.
  4. [Успенский собор Московского Кремля: Материалы и исследования / под ред. Э. Смирновой. — М.: Наука, 1985. с. 180.]
  5. В Успенском соборе Московского Кремля нашли неизвестные фрески
  6. Недавно найденные фрески Успенского собора спрячут опять
  7. Толстая Т. Успенский собор: Путеводитель. — М.: Гос. ист.-культ. музей-заповедник «Московский Кремль», 2009. — 216 с. — ISBN 978-5-88678-189-2. с. 87