იტალიის დემოგრაფია

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
იტალიის დემოგრაფია
რომი, დედაქალაქი და უდიდესი
ქალაქი იტალიაში
მოსახლეობა 61,016,804 (2011)
მამაკაცები 29,452,611
ქალები 31,564,193
მოსახლეობის ზრდა 0.42%
შობადობა 9.18/1,000
სიკვდილიანობა 9.84/1,000
ახალშობილთა
სიკვდილიანობა
3.38/1,000
სიცოცხლის
ხანგრძლივობა
81.77 წელი
ეროვნება იტალიელები
წყარო INEC

იტალიის დემოგრაფიაიტალიის მოსახლეობისა და მათი მდგომარეობის მომოხილვა. დემოგრაფიული საკითხები მოიცავს: საბაზო განათლებას, ჯანმრთელობას და მოსახლეობის რაოდენობირივ სტატისტიკას მათი რასობრივი და რელიგიური მიკუთვნების გათვალისწიბებით.

მოსახლეობა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

2011 წლის აპრილის მონაცემებით იტალიის მოსახლეობის საერთო რაოდენობა შეადგენს 60,681,514 კაცს. მოსახლეობის რაოდენობით იტალია ევროპაში მეოთხე ქვეყანაა, ხოლო მსოფლიოში 23-ე. იტალია მჭიდროდ დასახლებული ქვეყანაა 1 კვ. კმ-ზე ცხოვრობს 200 კაცი. ყველაზე მჭიდროდაა დასახლებული ლომბარდიის და კამპანიის რეგიონები, ხოლო ყველაზე მეჩხრად დასახლებულია იტალიის მთიანი რაიონები. მოსახლეობის 70% ცხოვრობს ქალაქებში.

ქალაქები და აგლომერაციები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ქალაქების მოსახლეობა

რომი
რომი
მილანი
მილანი
ნეაპოლი
ნეაპოლი

ქალაქი მხარე მოსახლეობა ქალაქი მხარე მოსახლეობა

ტურინი
ტურინი
პალერმო
პალერმო
გენუა
გენუა

1 რომი ლაციო 2,761,477 11 ვენეცია ვენეტო 270,884
2 მილანი ლომბარდია 1,324,110 12 ვერონა ვენეტო 263,964
3 ნეაპოლი კამპანია 963,357 13 მესინა სიცილია 242,503
4 ტურინი პიემონტი 907,563 14 პადუა ვენეტო 214,198
5 პალერმო სიცილია 655,875 15 ტრიესტი ფრიული-ვენეცია-ჯულია 205,535
6 გენუა ლიგურია 607,906 16 ბრეშა ლომბარდია 193,879
7 ბოლონია ემილია-რომანია 380,181 17 ტარანტო აპულია 191,810
8 ფლორენცია ტოსკანა 371,282 18 პრატო ტოსკანა 188,011
9 ბარი აპულია 320,475 19 პარმა ემილია-რომანია 186,690
10 კატანია სიცილია 293,458 20 რეჯო-დი-კალაბრია კალაბრია 186,547


OECD-ის მონაცემების თანახმად, უმსხვილესი აგლომერაციები არის:

მოსახლეობის მოძრაობის სტატისტიკა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

შემდეგი სტატისტიკური მონაცემები აღებულია გაეროს, და ISTAT-ის ცნობარიდან.

მოსახლეობის საშ. რაოდენობა (x 1000) შობადობა სიკვდილიანობა ბუნებრივი მატება შობადობის საერთო კოეფიციენტი (x 1000) სიკვდილიანობის საერთო კოეფიციენტი (x 1000) ბუნებრივი მატების საერთო კოეფიციენტი (x 1000)
1900 32 377 1 067 376 768 917 298 459 33.0 23.7 9.2
1905 33 489 1 084 518 730 340 354 178 32.4 21.8 10.6
1910 34 751 1 144 410 682 459 461 951 32.9 19.6 13.3
1915 36 271 1 109 183 809 703 299 480 30.6 22.3 8.3
1920 35 960 1 158 041 681 749 476 292 32.2 19.0 13.2
1925 39 265 1 108 565 669 695 438 870 28.2 17.1 11.2
1930 40 956 1 092 678 576 751 515 927 26.7 14.1 12.6
1935 42 631 996 708 594 722 401 986 23.4 14.0 9.4
1940 44 467 1 046 479 606 907 439 572 23.5 13.6 9.9
1945 44 946 817 812 615 092 202 720 18.2 13.7 4.5
1950 47 104 911 805 455 169 456 636 19.4 9.7 9.7
1955 48 633 869 333 446 689 422 644 17.9 9.2 8.7
1960 50 198 910 192 480 932 429 260 18.1 9.6 8.6
1965 51 987 990 458 518 008 472 450 19.1 10.0 9.1
1970 53 661 901 472 521 096 380 376 16.8 9.7 7.1
1975 55 441 827 852 554 346 273 506 14.9 10.0 4.9
1980 56 434 640 401 554 510 85 891 11.3 9.8 1.5
1985 56 593 577 345 547 436 29 909 10.2 9.7 0.5
1990 56 719 563 019 543 708 19 311 9.9 9.5 0.5
1995 56 844 526 064 555 203 -29 139 9.3 9.8 -0.5
2000 56 942 543 039 560 241 -17 202 9.5 9.8 -0.3
2001 56 977 535 264 548 227 -12 963 9.4 9.6 -0.2
2002 57 158 538 198 557 393 -19 195 9.4 9.8 -0.3
2003 57 605 544 063 588 897 -44 834 9.4 10.2 -0.8
2004 58 175 562 599 545 050 17 549 9.7 9.4 0.3
2005 58 607 554 022 568 328 -14 306 9.5 9.7 -0.2
2006 58 942 560 010 560 875 - 865 9.5 9.5 -0.0
2007 59 375 563 933 573 026 -9 093 9.5 9.7 -0.2
2008 59 832 576 659 585 126 -8 467 9.6 9.8 -0.1
2009 60 193 568 857 591 663 -22 806 9.5 9.8 -0.4
2010 60 626 561 944 587 488 -25 544 - - -

მიგრაცია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

იტალიაში მუდმივად მცხოვრები უცხო ქვეყნის მოქალაქეები.

ქვეყნის გაერთიანების შემდეგ 1898 - 1914 წლებს შორის იტალია მასიური ემიგრაციის ქვეყანა გახდა, დაახლოებით წელიწადში 750 ათასი ადამიანი ტოვებდა იტალიას. იტალიური თემები ერთ დროს ყვაოდა ერიტრეაში (დაახლოებით 100 ათასი მეორე მსოფლიო ომის დასაწყისში), სომალიში და ლიბიაში (150 ათასი იტალიელი დასახლდა ლიბიაში, რომელიც მოსახლეობის საერთო რაოდენობის 18% შეადგენდა).[1] 1970 წელს ლიბიაში მცხოვრების ყველა იტალიელი იქნა ქვეყნიდან გაძევებული.[2] მეორე მსოფლიო ომის დასრულების შემდეგ ათწლეულების განმავლობაში 350,000 ეთნიკურად იტალიელმა დატოვა იუგოსლავია..[3] დიდი რაოდენობით მთლიანად ან ნაწილობრივ იტალიური წარმოშობის ადამიანები ცხოვრობენ ბრაზილიაში (25 მილ.),[4] არგენტინაში (20 მილიონი),[5] აშშ-ში (17.8 მილიონი),[6] საფრანგეთში (5 მილიონი),[7] ურუგვაიში (1.5 მილიონი),[8] კანადაში (1.4 მილიონი),[9] ვენესუელაში (900,000)[10] და ავსტრალიაში (800,000).[11]

ეთნიკური შემადგენლობა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

იტალიის მოსახლეობის ეთნიკური შემადგენლობა (2011 წლის იანვრის მონაცემებით)
ეროვნება მოსახლეობა პროცენტი
იტალიელები &0000000056358000.00000056 358 000 92.90%
რუმინელები &0000000000997000.000000997 000 1.98%
ჩრდილოეთ აფრიკელები &0000000000800000.000000800 000 1.32%
ალბანელები &0000000000500000.000000500 000 0.83%
სამხრეთ აფრიკელები &0000000000307000.000000307 000 0.36%
უკრაინელები &0000000000180000.000000180 000 0.30%
აზიელები (ჩინელების გამოკლებით) &ექსპრესიის შეცდომა: ამოუცნობი პუნქტუაციის ნიშანი „,“.ექსპრესიის შეცდომა: ამოუცნობი პუნქტუაციის ნიშანი „,“.ექსპრესიის შეცდომა: ამოუცნობი პუნქტუაციის ნიშანი „,“.ექსპრესიის შეცდომა: ამოუცნობი პუნქტუაციის ნიშანი „,“.ექსპრესიის შეცდომა: ამოუცნობი პუნქტუაციის ნიშანი „,“.ექსპრესიის შეცდომა: ამოუცნობი პუნქტუაციის ნიშანი „,“.ექსპრესიის შეცდომა: ამოუცნობი პუნქტუაციის ნიშანი „,“.ექსპრესიის შეცდომა: ამოუცნობი პუნქტუაციის ნიშანი „,“.ექსპრესიის შეცდომა: ამოუცნობი პუნქტუაციის ნიშანი „,“.ექსპრესიის შეცდომა: ამოუცნობი პუნქტუაციის ნიშანი „,“.ექსპრესიის შეცდომა: ამოუცნობი პუნქტუაციის ნიშანი „,“.ექსპრესიის შეცდომა: ამოუცნობი პუნქტუაციის ნიშანი „,“.ექსპრესიის შეცდომა: ამოუცნობი პუნქტუაციის ნიშანი „,“.ექსპრესიის შეცდომა: ამოუცნობი პუნქტუაციის ნიშანი „,“.ექსპრესიის შეცდომა: ამოუცნობი პუნქტუაციის ნიშანი „,“.ექსპრესიის შეცდომა: ამოუცნობი პუნქტუაციის ნიშანი „,“..ექსპრესიის შეცდომა: ამოუცნობი პუნქტუაციის ნიშანი „,“.500,000 0.82%
ჩინელები &0000000000209000.000000209 000 0.35%
ლათინო ამერიკელები &0000000000200000.000000200 000 0.33%
სხვები (ძირითადად, სხვა ევროპული ქვეყნებიდან და ახლო აღმოსავლეთიდან) &0000000000710000.000000710 000 1.17%

ენები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ოფიციალური ენა იტალიაში არის იტალიური. Ethnologue-ს გამოთვლებით იტალიური ენა მშობლიურია დაახლოებით 55 მილიონი ადამიანსთვის იტალიაში და კიდევ 6.7 მილიონი ადამიანსთვის ქვეყნის გარეთ. ამასთან მსოფლო მასშტაბით 120 მილონიდან 150 მილიონამდე ადამიანი იყენებს იტალიურს, როგორც მეორე ან კულტურულ ენად. ქვეყნის მასშტაბით იტალიურ ენას აქვს უამრავი დიალექტი. თუმცა განათლების ეროვნული სისტემის შექმნის შედეგად ქვეყანაში შემცირდა სახესხვაობა ამ ენებში. სტანდარტიზაცია კიდევ უფრო გაფართოვდა 1950-იან 1960-იან წლებში ეკონომიკური აღმავლობის, მასმედიისა და ტელევიზიის (იტალიურმა საზოგადოებრივმა მაუწყებელმა RAI-მ დიდი წვლილი შეიტანა იტალიურის სტანდარტიზაციაში.) განვითარების შედეგად.

ზოგიერთი ეთნიკური ჯგუფები იურიდიულად აღიარებულია და რიგი ეროვნული უმცირესობების ენები სარგებლობენ ოფიციალური სტატუსით იტალიურთან ერთად ქვეყნის სხვადასხვა ნაწილში. ვალე-დ-აოსტაში ფრანგული მეორე ენაა, თუმცა აოსტელები ძირითადად ფრანგულ-პროვანსულ დიალექტზე ლაპარაკობენ. გერმანულიც ამავე სტატუსით სარგებლობს ბოლცანოს და ტრენტინოს პროვინციის ზოგიერთ ნაწილში, სადაც ლადინურ დიალექტზე ლაპარაკობენ. სლოვენური იტალიურთან ერთად ოფიციალური ენაა ფრიული-ვენეცია-ჯულიის რეგიონში: ტრიესტის და გორიციის პროვინციაში

ამ რეგიონებში ოფიციალური დოკუმენტები გაიცემა ორ ენაზე ან მოთხოვნის მიხედვით იტალიურ ან მეორე ოფიციალურ ენაზე. საგზაო ნიშნებიც ასევე მრავალენოვანია. განათლების მიღება შესაძლებელია უმცირესობათა ენებზე, სადაც ასეთი სკოლები ფუნქციონირებს.

რელიგია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

Eurobarometer-ის, გამოკითხვების შედეგად იტალიის მოსახლეობის 74 % სწამს ღმერთის (2005)[12].

ქრისტიანობა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

იტალიაში ქრისტიანულ დენომინაციებს შორის ყველაზე მრავალრიცხოვანია რომის კათოლიკური ეკლესია, მართლმადიდებლობა, პროტესტანტიზმი. გარდა ამისა უამრავია იეჰოვას მოწმეები.[13])

კათოლიციზმი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

2003 წლის მონაცემებით[14] იტალიაში რომის კათოლიკური ეკლესიის მრევლის რაოდენობა შეადგენს 57 610 000-დან 55 752 000-მდე ადამიანს (დაახლოებით იტალიის მოსახლეობის 96,77 %), აქედან 33-დან 38 %-მდე აქტიური მრევლია; 10 % მონაწილეობას იღებს სხვადასხვა საეკლესიო მსახურებაში.

რელიგიები იტალიაში
ფლორენციის კათედრალი
რელიგია რაოდენობა
ქრისტიანობა 91.6%
არც ერთი 5.8%
ისლამი 2.6%
ბუდიზმი 0.3%
ინდუიზმი 0.2%
სიქიზმი 0.12%
იუდაიზმი 0.1%

დემოგრაფიული მაჩვენებლები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

მოსახლეობის ზრდა 1960–2006 წლებში.

ქვემოთ მოცემული დემოგრაფიული მონაცემები ეყრდნობა მსოფლიოს ფაქტების წიგნისა და გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის კვლევებს.

ასაკობრივი სტრუქტურა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  • 0-14 ასაკი: 13.8% (მამაკაცი 4,315,292/ქალი 4,124,624)
  • 15-64 ასაკი: 65.9% (მამაკაცი 19,888,901/ქალი 20,330,495)
  • 65-ზევით ასაკი: 20.3% (მამაკაცი 5,248,418/ქალი 7,109,074) (2011)

შობადობის კოეფიციენტი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

9.18/1,000 (2011)

სიკვდილიანობის მაჩვენებლები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

9.84/1,000 (2011)

ახალშობილთა სიკვდილიანობა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

3.38/1,000 (2011)

მოსახლეობის ზრდის მაჩვენებლები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

0.42% (2011)

სქესობრივი შემადგენლობა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  • ახალშობილები: 1.059 მამაკაცი/ქალი
  • 15 წლამდე: 1.06 მამაკაცი/ქალი
  • 15-64 წლამდე: 1.03 მამაკაცი/ქალი
  • 64 და მაღალი წლოვანება: 0.96 მამაკაცი/ქალი

სიცოცხლის მოსალოდნელი ხანგრძლივობა დაბადებისას[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  • სიცოცხლის მოსალოდნელი ხანგრძლივობ: 81.77 წელი (2011)
  • მამაკაცები — 79.16 წელი
  • ქალები — 84.53 წელი

ეთნიკური ჯგუფები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

იტალიელები 92.5%, ევროპელები (ალბანელები, რუმინელები, უკრაინელები) 4%, ჩრდილოეთ აფრიკელები 1%, სხვა 2.5%

რელიგიები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

კათოლიკეები 87%, სხვები 13% (2011).

ენები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

იტალიური ენა (ოფიციალური), გერმანული (ბოლცანო, ტრენტინო), ფრანგული (ვალე-დ-აოსტა), სლოვენური (გორიცია, ტრიესტი).

წიგნიერება[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  • განსაზღვრა: 15 წლის ზემოთ წერა-კითხვა იციან
  • მოსახლეობის საერთო რაოდენობა: 98.4%
  • მამაკაცები: 98.8%
  • ქალები: 98% (2011)

რესურსები ინტერნეტში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  1. Libya - Italian colonization. Britannica Online Encyclopedia.
  2. Libya cuts ties to mark Italy era.. BBC News. 27 October 2005.
  3. Election Opens Old Wounds In Trieste. The New York Times. 6 June 1987.
  4. Consulta Nazionale Emigrazione. Progetto ITENETs – “Gli italiani in Brasile”; pp. 11, 19 . Retrieved 10 September 2008.
  5. Unos 20 millones de personas que viven en la Argentina tienen algún grado de descendencia italiana Spanish.
  6. U.S Census Bureau - Selected Population Profile in the United States. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2020-02-12. ციტირების თარიღი: 2011-11-10.
  7. "The Cambridge survey of world migration". Robin Cohen (1995). Cambridge University Press. p.143. ISBN 0-521-44405-5
  8. Ethnic origins, 2006 counts, for Uruguay, provinces and territories - 20% sample data.
  9. Ethnic origins, 2006 counts, for Canada, provinces and territories - 20% sample data. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2013-07-23. ციტირების თარიღი: 2011-11-10.
  10. Santander Laya-Garrido, Alfonso. Los Italianos forjadores de la nacionalidad y del desarrollo economico en Venezuela. Editorial Vadell. Valencia, 1978
  11. შობადობის სტატისტიკა ავსტრალიაში
  12. ReportDGResearchSocialValuesEN2.PDF
  13. იტალიის რელიგიები: იეღოვას მოწმეები
  14. იტალიის რელიგიები. CESNUR მონაცემებით.