იოჰან კრისტოფ ადელუნგი

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
იოჰან კრისტოფ ადელუნგი
გერმ. Johann Christoph Adelung
დაბ. თარიღი 8 აგვისტო, 1732(1732-08-08)[1] [2] [3] [4] [5]
დაბ. ადგილი შპანტეკოვი[6] [7]
გარდ. თარიღი 10 სექტემბერი, 1806(1806-09-10)[2] [3] [4] [5] (74 წლის)
გარდ. ადგილი დრეზდენი[6] [3]
დასაფლავებულია დრეზდენი
მოქალაქეობა  პრუსიის სამეფო
საქმიანობა ლექსიკოგრაფი, ფილოლოგი, ბიბლიოთეკარი, ენათმეცნიერი, მთარგმნელი და მწერალი[8]
ალმა-მატერი ჰალე-ვიტენბერგის უნივერსიტეტი და Kloster Berge school
მამა Johann Paul Adelung

იოჰან კრისტოფ ადელუნგი (გერმ. Johann Christoph Adelung; დ. 8 აგვისტო, 1732, შპანტეკო — გ. 10 სექტემბერი, 1806, დრეზდენი) — გერმანელი გრამატიკოსი და ლექსიკოგრაფი. სახელი გაითქვა შრომებით "გერმანული ენის დაწვრილებითი სახელმძღვანელო" (ტ. 1-2, 1782) და "ზემოგერმანული დიალექტის სრული გრამატიკულ-კრიტიკული ლექსიკონი" (ტ. 1-5, 1774-1786). ი. ს. ფატერთან ერთად შეადგინა ოთხტომიანი კრებული "მითრიდატე ანუ საზოგადო ენათმცოდნეობა...", სადაც ენობრივ ნიმუშად წარმოდგენილია "მამაო ჩვენო" მსოფლიოს 500 ენასა და კილოკავზე. "მითრიდატეს" პირველ ტომშია ცნობები ქართული ენის შესახებ (ტექსტის ნიმუში, ფონეტიკა, გრამატიკა, ლექსიკა, დიალექტები); ავტორს უსარგებლია მარი მაჯოს "ქართული ენის გრამატიკით" (რომი, 1670) ამ წყაროდან მომდინარე მრავალი უზუსტობის მიუხედავად, ქართული ენის ზოგიერთი თავისებურება (მაგ., სიტყვაში თანხმოვანთა თავმოყრა, სიტყვათცვლილებაში სუფიქსაციის უპირატესობა პრეფიქსაციასთან შედარებით და მისთ.) გამოვლენილია დიდი ლინგვისტური ალღოთი.

ლიტერატურა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  1. Basler O. Adelung, Johann ChristophHistorische Kommission bei der Bayerischen Akademie der Wissenschaften, 1953. — ტ. 1. — S. 63–65. — doi:10.1163/9789004337862_LGBO_COM_140215
  2. 2.0 2.1 Bibliothèque nationale de France BnF authorities: პლატფორმა ღია მონაცემები — 2011.
  3. 3.0 3.1 3.2 Аделунг, Иоганн Христоф // Энциклопедический словарь / под ред. И. Е. АндреевскийСПб: Брокгауз — Ефрон, 1890. — Т. I. — С. 171.
  4. 4.0 4.1 Scherer W. Adelung, Johann Christoph // Allgemeine Deutsche BiographieL: 1875. — ტ. 1. — S. 80–84.
  5. 5.0 5.1 Encyclopædia Britannica
  6. 6.0 6.1 Deutsche Nationalbibliothek Record #118500651 // ინტეგრირებული ნორმატიული ფაილი — 2012—2016.
  7. Аделунг, Иоанн Христофор // Энциклопедический лексиконСПб: 1835. — Т. 1. — С. 187.
  8. Library of the World's Best Literature / C. D. Warner — 1897.