დიკასტერია (საქართველო)
დიკასტერია — საეკლესიო მმართველობის ორგანო, რომელიც სასამართლოს ფუნქციებს ახორციელებდა. იგი დააარსა კათალიკოს ანტონ I-მა და მოქმედებდა XVIII საუკუნის 70-იანი წლებიდან. დიკასტერია ექვემდებარებოდა კათალიკოსს და გადაწყვეტილებებს იღებდა მისი სახელით. აქ განიხილებოდა სასულიერო ხასიათის დავები, მაგრამ ეს საკითხები მხოლოდ დიკასტერიას არ ექვემდებარებოდა — ისინი ასევე შედიოდა მეფის, კათალიკოსის, ბატონიშვილებისა და მდივანბეგთა კომპეტენციაშიც[1][2].
შემადგენლობა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
დიკასტერიის შემადგენლობა საქმის განხილვისას განისაზღვრებოდა სამი წევრით, თუმცა, ზოგიერთ შემთხვევაში, წევრთა რაოდენობას შეიძლება ხუთამდეც მიეღწია. სხდომას თამვჯდომარეობდა დამსწრეთაგან ყველაზე უფრო მაღალი რანგის სასულიერო პირი. კათალიკოს-პატრიარქი იშვიათად მონაწილეობდა დიკასტერიის მუშაობაში, თუმცა იგი ამტკიცებდა მის განაჩენებსა და გადაწყვეტილებებს. დიკასტერია საქმეს განიხილავდა კათალიკოსის რეზიდენციაში[1].
კომპეტენცია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
დიკასტერია განიხილავდა ყოველგვარ დავას მონასტრებსა და ეკლესიებს შორის; ეკლესიებისა და მონასტრების ყმათა ქონების ხელყოფის საკითხებს; საჩივრებს ეკლესია-მონასტრების მიწებისა და ყმების მიმტაცებელთა წინააღმდეგ; სასულიერო პირების ყოველგვარ უღირს საქციელს როგორც ყოფაში, ისე მღვდელთმსახურებაში; სასულიერო პირთა მიერ ჩადენილ დანაშაულებს; შვილად აყვანისა და განქორწინების საკითხებს; უკანონო ქორწინებასთან დაკავშირებულ საკითხებს; ყოფით დავებს ოჯახის წევრთა შორის.
საჩივარი იწერებოდა დიკასტერიის სახელზე, ხანდახან, დიკასტერიას საქმეთა განხილვას ავალებდა მეფე, კათალიკოსი, იშვიათად, დედოფალიცა და ბატონიშვილიც[1].
იხილეთ აგრეთვე[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ლიტერატურა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- ვ. მეტრეველი, ქართული სამართლის ისტორია, თბ., 2004
- მ. კეკელია, სასამრთლო ორგანიზაცია და პროცესი საქართველოში რუსეთთან შეერთების წინ, ტ. 1
- ივ. სურგულაძე, სასამართლო ორგანიზაცია გვიანფეოდალურ საქართველოში, თსუ შრომები, ტ. 47, 1947