გრუნტის გათხელება
გრუნტის გათხელება — პროცესი, რომლის შედეგად გრუნტი არსებითად კარგავს სიმყარესა და სითხეს. მეტად დამახასიათებელია ტენით გაჯერებული გრუნტებისათვის, როგორებიცაა შლამიანი ქვიშა ან ისეთი ქვიშა, რომელიც წყალგაუმტარ დანალექებს შეიცავს. ქანი, რომელიც ექვემდებარება გათხელებას, გეოლოგიურად შედარებით ახალგაზრდაა (ჰოლოცენი); ასეთი ნალექები ხშირად ვრცელდება მდინარეთა კალაპოტების გასწვრივ, კერძოდ, ნაპირებთან, იქ სადაც გროვდება ლიოსი და ქვიშა. გრუნტის გათხელება შეიძლება მოხდეს ძლიერი მიწისძვრის დროს, როდესაც სეისმური ტალღის გავლის შემდეგ გრუნტის ნაწილაკები სხვადასხვა სიჩქარეზე რყევას იწყებენ. მიწისძვრა ხელს წყობს გრუნტის გადაქცევას სითხედ. გრუნტის გათხელების შედეგად წარმოიქმნება ეგრეთ წოდებული ქვიშიანი ვულკანები, რომლებიც აფრქვევენ წყალს, ქვიშასთან და ტალახთან ერთად. ასეთი გრუნტის სიმყარე მკვეთრად ეცემა, ამასთანავე შენობა-ნაგებობები განიცდიან ჩამოწოლასა და გადახრას, ზოგჯერ გადაბრუნებას.
1964 წელს იაპონიის ქალაქ ნიიგატაში მომხდარი ძლიერი მიწისძვრის შემდეგ[1] ძირითადი საძირკველის ქვიშების გათხელებასა და დანალექების სიმყარისა და უსწორმასწოროების დარღვევას მოჰყვა მრავალი შენობის გადაბრუნება.[2] გრუნტის გათხელებით გამოწვეულ უძლიერეს დამანგრეველ მოქმედებას ჰქონდა ადგილი აგრეთვე აშშ-ის ქალაქ ანკორიჯში 1964 წელს.[3]
გალერეა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
რესურსები ინტერნეტში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- გრუნტის გათხელება – ენციკლოპედია ბრიტანიკა (ინგლისური)
- გრუნტის გათხელება (YouTube-ვიდეო)
- გრუნტის გათხელება (ინგლისური)
- გრუნტის გათხელება (გერმანული)
ლიტერატურა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- Борисов Б.А. О неприемлемой тенденции к завышению магнитуд исторических землетрясений на примере Красноводского землетрясения // Вопр. инж. сейсм. Вып. 33. М.: Наука, 1992. С. 28-39.
- Стрельцов М.И. Нефтегорское землетрясение 27(28) мая 1995 года на Сахалине. М.: Янус-К, 2005. 180 с.
სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- ↑ მიწისძვრების ისტორია. ნიიგატა, იაპონია. 1964 წლის 16 ივნისი. 04:01 UTC. მაგნიტუდა 7.5.. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2010-01-28. ციტირების თარიღი: 2012-12-08.
- ↑ სეისმური მოვლენების შედეგად წარმოქმნილი გრუნტის გათხელება
- ↑ მიწისძვრების ისტორია. პრინც ვილჰელმის სრუტე. ალასკა. 1964 წელი. მაგნიტუდა 9.2. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2014-10-11. ციტირების თარიღი: 2012-12-08.