ჯონ გოლზუორთი

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
(გადამისამართდა გვერდიდან გოლზუორთი, ჯონ)
ჯონ გოლზუორთი
დაბადების თარიღი 14 აგვისტო, 1867(1867-08-14)[1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9] [10] [11] [12] [13] [14]
დაბადების ადგილი Kingston upon Thames ან ლონდონი[15]
გარდაცვალების თარიღი 31 იანვარი, 1933(1933-01-31)[1] [16] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9] [10] [11] [12] [13] [14] (65 წლის)
გარდაცვალების ადგილი ლონდონი[1] [16]
დასაფლავებულია ჰაიგეიტის სასაფლაო
ფსევდონიმი John Sinjohn
საქმიანობა დრამატურგი, მწერალი[14] [17] , რომანისტი, სცენარისტი და პროზაიკოსი[15]
ენა ინგლისური ენა
მოქალაქეობა  გაერთიანებული სამეფო[18]
 დიდი ბრიტანეთის და ირლანდიის გაერთიანებული სამეფო
ალმა-მატერი ჰეროუს სკოლა და ახალი კოლეჯი
Magnum opus The Forsyte Saga, Saint's Progress, The Silver Box, Strife და Justice
ჯილდოები ნობელის პრემია ლიტერატურაში[19] [20]
მეუღლე Ada Galsworthy
ხელმოწერა

ჯონ გოლზუორთი (ინგლ. John Galsworthy; დ. 14 აგვისტო, 1867, ლონდონი ― გ. 31 იანვარი, 1933, იქვე) — ინგლისელი მწერალი. ნობელის პრემიის ლაურეატი (1932).

ბიოგრაფია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ცნობილი ლონდონელი ვექილის შვილი ჯონ გოლზუორთი დაიბადა 1867 წელს. დაამთავრა საშუალო კლასის წარმომადგენელთა შვილებისათვის განკუთვნილი პრივილეგირებული სასწავლებელი და ოქსფორდის უნივერსიტეტის იურიდიული ფაკულტეტი. მშობლების და პირადად მისი სურვილი იყო საფუძვლიანად შეესწავლა საზღვაო სამართალი, რის გამოც ორი თუ სამი წელი სავაჭრო გემზე მოგზაურობაში გაატარა. ასე შემოიარა ევროპა, სამხრეთი არქიპელაგი, ავსტრალია, აშშ და რუსეთი. ბეჭდვა 1897 წლიდან დაიწყო. გოლზუორთიმ ლიტერატურის თითქმის ყველა ჟანრში მოსინჯა თავისი კალმის ძალა. ნოველებსა და პიესებში მწერალმა მრავალი დასამახსოვრებელი სახე გამოკვეთა. იგი, როგორც ჭეშმარიტ რეალისტს შეჰფეროდა, თვალს არ არიდებდა არც სოციალურ ყოფით ამბებს. სწორედ ამ სოც-ფსიქოლოგიურ თემათა სიუხვემ განაპირობა მისი, როგორც მწერლისა და დრამატურგის წარმატება.

ჯონ გოლზუორთი იმ რჩეულ, მცირერიცხვოვან მწერალთა ჯგუფს ეკუთვნის, რომლის კალამმა მომავალ თაობებს და ისტორიის ანალებს სამუდამოდ შემოუნახა გარდასულ დროში მცხოვრებ ადამიანთა ფერუცვლელი, ამაღლებული სიყვარულის განცდის წადილი, მისკენ ლტოლვა. მწერალმა დაურიდებლად აღწერა აგრეთვე ადამიანთა სულმდაბალი, ანგარებიანი, ეგოისტური მიდრეკილებანი. გოლზუორთიმ უკვდავი ფუნჯით დაგვისურათხატა XIX საუკუნის დასასრულსა და XX საუკუნის გარიჟრაჟზე ბრიტანეთის კუნძულების საშუალო კლასის და მისი ზედაფენის წარმონადგენელთა პიროვნული ცხოვრების ამბები და საზოგადოებრივი ურთიერთობანი. და როგორც პირადად თვითონ უყვარდა თქმა: ქაღალდზე შემოუნახა ისტორიას ადამიანები, მათი ურთიერთობანი და განცდები ისე, როგორც ჰერმეტულად დახურულ ქილებში პომიდორს ინახავენ საკუთარ წვენში... ჩვენი ეპოქით დაინტერესებულ მკითხველს შეუძლია მათი იქიდან ამოღება, ხილვა, ფერის, გემოსა და სურნელის შეგრძნება”.

აღიარება[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

დიდი ყურადღება მიიქცია მწერლის პირველივე პიესამ ვერცხლის კოლოფი. ამ პიესაში გოლზუორთიმ ამხილა ბურჟუაზიულ კანონმდებელთა ფარისევლობა. პიესაში სრულიად აშკარად ჩანს, რომ ინგლისის სასამართლლოს ორი კანონი გააჩნია, ერთს, უფრო ლმობიერს შეძლებულთათვის იყენებს, მეორეს, უფრო მკაცრსა და პირქუშს - ღარიბების წინააღმდეგ. ამ თემის გაღრმავებასა და ინგლისის სასამართლოს კიდევ უფრო ულმობელ მხილებას ეძღვნება პიესა მართლმსაჯულება. გოლზოურთი ინგლისელ მწერალთა შორის ის პიონერია, ვინც თავისი პიესის ”ბრძოლის” გმირებად მუშათა კლასის წარმომადგენლები გამოიყვანა.

გოლზუორთის კალამს მრავალი პიესა ეკუთვნის. მათი რიცხვი ოცდაათამდე აღწევს. მის მეგობარსა და სახელგანთქმულ კრიტიკოსს ედვარდ გარნეთს მწერლის პიესები და ნოველები ფორსაიტების საგის ტოლფასოვნად მიაჩნდა. გოლზუორთის ნოველები ერთიანად სოციალ-ფსიქოლოგიურია.

ლიტერატურა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  1. ↑ 1.0 1.1 1.2 Краткая литературная энциклопедия — Москва: Советская энциклопедия, 1962. — Т. 2.
  2. ↑ 2.0 2.1 Bibliothèque nationale de France BnF authorities: პლატფორმა ღია მონაცემები — 2011.
  3. ↑ 3.0 3.1 Encyclopædia Britannica
  4. ↑ 4.0 4.1 SNAC — 2010.
  5. ↑ 5.0 5.1 ბროდვეის ინტერნეტ მონაცემთა ბაზა — 2000.
  6. ↑ 6.0 6.1 Babelio — 2007.
  7. ↑ 7.0 7.1 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
  8. ↑ 8.0 8.1 Discogs — 2000.
  9. ↑ 9.0 9.1 filmportal.de — 2005.
  10. ↑ 10.0 10.1 ბროკჰაუზის ენციკლოპედია
  11. ↑ 11.0 11.1 Vegetti Catalog of Fantastic Literature
  12. ↑ 12.0 12.1 Gran Enciclopèdia Catalana — Grup Enciclopèdia, 1968.
  13. ↑ 13.0 13.1 Proleksis enciklopedija, Opća i nacionalna enciklopedija — 2009.
  14. ↑ 14.0 14.1 14.2 The Fine Art Archive — 2003.
  15. ↑ 15.0 15.1 Czech National Authority Database
  16. ↑ 16.0 16.1 Кагарлицкий Ю. И. Голсуорси Джон // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1972. — Т. 7 : Гоголь — Дебит. — С. 39.
  17. ↑ Library of the World's Best Literature / C. D. Warner — 1897.
  18. ↑ LIBRIS — 2012.
  19. ↑ https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/literature/laureates/1932/
  20. ↑ https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/
ხ • გ • რ
ნობელის პრემიის ლაურეატები ლიტერატურაში
1901–1925

სიული პრიუდომი (1901) • თეოდორ მომზენი (1902) • ბიორნსტიერნე ბიორნსონი (1903) • ფრედერიკ მისტრალი / ხოსე ეჩეგარაი (1904) • ჰენრიკ სენკევიჩი (1905) • ჯოზუე კარდუჩი (1906) • რადიარდ კიპლინგი (1907) • რუდოლფ ოიკენი (1908) • სელმა ლაგერლოფი (1909) • პაულ ფონ ჰაიზე (1910) • მორის მეტერლინკი (1911) • გერჰარტ ჰაუპტმანი (1912) • რაბინდრანათ თაგორი (1913) • რომენ როლანი (1915) • ვერნერ ფონ ჰეიდენსტამი (1916) • კარლ გელერუპი / ჰენრიკ პონტოპიდანი (1917) • კარლ შპიტელერი (1919) • კნუტ ჰამსუნი (1920) • ანატოლ ფრანსი (1921) • ხაკინტო ბენავენტე (1922) • უ. ბ. იეიტსი (1923) • ვლადისლავ რეიმონტი (1924) • ჯორჯ ბერნარდ შოუ (1925)

1926–1950

გრაცია დელედა (1926) • ანრი ბერგსონი (1927) • სიგრიდ უნსეტი (1928) • თომას მანი (1929) • სინკლერ ლუისი (1930) • ერიკ აქსელ კარლფელდტი (1931) • ჯონ გოლზუორთი (1932) • ივანე ბუნინი (1933) • ლუიჯი პირანდელო (1934) • იუჯინ ო’ნილი (1936) • როჟე მარტინ დიუ გარი (1937) • პერლ ბაკი (1938) • ფრანს ემილ სილანპაა (1939) • იოჰანეს ვილჰელმ იენსენი (1944) • გაბრიელა მისტრალი (1945) • ჰერმან ჰესე (1946) • ანდრე ჟიდი (1947) • ტომას სტერნზ ელიოტი (1948) • უილიამ ფოლკნერი (1949) • ბერტრან რასელი (1950)

1951–1975

პერ ლაგერკვისტი (1951) • ფრანსუა მორიაკი (1952) • უინსტონ ჩერჩილი (1953) • ერნესტ ჰემინგუეი (1954) • ჰალდორ ლაქსნესი (1955) • ხუან რამონ ხიმენესი (1956) • ალბერ კამიუ (1957) • ბორის პასტერნაკი (1958) • სალვატორე კვაზიმოდო (1959) • სენ-ჟონ პერსი (1960) • ივო ანდრიჩი (1961) • ჯონ სტეინბეკი (1962) • გიორგოს სეფერისი (1963) • ჟან-პოლ სარტრი (უარი თქვა ჯილდოზე) (1964) • მიხეილ შოლოხოვი (1965) • შმუელ აგნონი / ნელი ზაქსი (1966) • მიგელ ანხელ ასტურიასი (1967) • იასუნარი კავაბატა (1968) • სემიუელ ბეკეტი (1969) • ალექსანდრე სოლჟენიცინი (1970) • პაბლო ნერუდა (1971) • ჰაინრიხ ბიოლი (1972) • პატრიკ უაიტი (1973) • ეივინდ იუნსონი / ჰარი მარტინსონი (1974) • ეუჟენიო მონტალე (1975)

1976–2000

სოლ ბელოუ (1976) • ვისენტე ალეიქსანდრე (1977) • ისააკ ბაშევის ზინგერი (1978) • ოდისეას ელიტისი (1979) • ჩესლავ მილოში (1980) • ელიას კანეტი (1981) • გაბრიელ გარსია მარკესი (1982) • უილიამ გოლდინგი (1983) • იაროსლავ სეიფერტი (1984) • კლოდ სიმონი (1985) • უოლე შოინკა (1986) • იოსიფ ბროდსკი (1987) • ნაჯიბ მაჰფუზი (1988) • კამილო ხოსე სელა (1989) • ოქტავიო პასი (1990) • ნადინ გორდიმერი (1991) • დერეკ უოლკოტი (1992) • ტონი მორისონი (1993) • კენძაბურო ოე (1994) • შეიმას ჰინი (1995) • ვისლავა შიმბორსკა (1996) • დარიო ფო (1997) • ჟოზე სარამაგო (1998) • გიუნტერ გრასი (1999) • გაო სინძიანი (2000)

2001–დღემდე

ვიდიადჰარ ნაიპოლი (2001) • იმრე კერტესი (2002) • ჯონ მაქსველ კუტზეე (2003) • ელფრიდე იელინეკი (2004) • ჰაროლდ პინტერი (2005) • ორჰან ფამუქი (2006) • დორის ლესინგი (2007) • ჟან-მარი გუსტავ ლე კლეზიო (2008) • ჰერტა მიულერი (2009) • მარიო ვარგას ლიოსა (2010) • ტომას ტრანსტრიომერი (2011) • მო იენი (2012) • ელის მანრო (2013) • პატრიკ მოდიანო (2014) • სვეტლანა ალექსიევიჩი (2015) • ბობ დილანი (2016) • იშიგურო კაძუო (2017) • ოლგა ტოკარჩუკი (2018) • პეტერ ჰანდკე (2019) • ლუიზა გლიუკი (2020) • აბდულრაზაკ გურნა (2021) • ანი ერნო (2022)

მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=ჯონ_გოლზუორთი&oldid=3878526“-დან