გველეშაპი (პერსონაჟი)

გველეშაპი — ქართული ხალხური ზღაპრების პერსონაჟი, ბოროტი საწყისის განსახიერება, მრავალთავიანი, ცეცხლისმფრქვეველი, ბასრკბილებიანი ურჩხული. ხალხური ზეპირსიტყვიერება მას უმთავრესად წყლის სტიქიას უკავშირებს. გველეშაპი ეპატრონება ტბას, მდინარეს ან წყაროს და წყლის საფასურად მსხვერპლს მოითხოვს; სინათლისა და სიკეთის მტერია, შთანთქვას მზეს, უპირისპირდება კეთილ გმირებს. ფერის მიხედვით განირჩევა თეთრი, წითელი და შავი გველეშაპი. ეს უკანასკნელი ყველაზე ძლიერია, აქვს ფრენის უნარი. მას მავნე ფუნქციით ხშირად ენაცვლება დევი.

ძველ ქართულ ლიტერატურულ ძეგლებსა და ჰაგიოგრაფიაში გველეშაპი ურწმუნოებისა და წარმართობის სიმბოლოა, გაიგივებულია ეშმაკთან.

ლიტერატურა

• ჩაჩავა მ., ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 3, თბ., 1978. — გვ. 139.

• ჩაჩავა მ., ენციკლოპედია „საქართველო“, ტ. 1, თბ., 1997. — გვ. 607.
• კიკნაძე ზ., ქართული მითოლოგია, თბილისი: ბაკმი, 2007. — გვ. 57, ISBN 978-99940-27-10-1.
• ჯავახიშვილი ივ., ქართველი ერის ისტორია, წგნ. 1, თბ., 1960, გვ. 153;
• ჩიქოვანი მ., მიჯაჭვული ამირანი, თბ., 1947, გვ. 109-111;