ბაშკას ფირფიტა

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
ბაშკას ფირფიტა

ბაშკას ფირფიტა (ხორ. Bašćanska ploča) — ერთ ერთი პირველი მონუმენტი რომელზეც შემორჩენილია საეკლესიო სლავურით შესრულებული ტექსტი. ბაშკას ფირფიტა თარიღდება 1100 წლით.[1]

ისტორია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ფირფიტა მეცნიერებმა 1851 წელს კუნძულ კრკიზე, ბაშკას მახლობლად წმინდა ლუსის ეკლესიაზე მუშაობისას აღმოაჩინეს. 1943 წლიდან ორიგინალი ინახება ხორვატიის მეცნიერებისა და ხელოვნების აკადემიაში, ზაგრებში.[1]

შინაარსი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ტექსტის უდიდესი ნაწილი გაიშიფრა პირველ მსოფლიო ომამდე, თუმცა ნაწილობრივ მასზე მუშაობა XX საუკუნეშიც გრძელდებოდა.[2]

რანკო ფუჩის მიხედვით ტრანსლიტერაციული ტექსტი, აღდგენილი ნაწილები მოცემულია ოთხკუთხედ ფრჩხილებში:

ორიგინალი ლათინური ალფავიტით თანამედროვე ხორვატიულად თარგმანი

A[zъ vъ ime o]tca i s(i)na [i s](ve)tago duha azъ opat[ъ] Držiha pisahъ se o ledin[n]e juže da Zъvъnim[i]rъ kralъ hrъvatъskъï [vъ] dni svoję vъ svetuju Luciju i s[vedo]mi županъ Desimra Krъ[ba]vě Mra[tin]ъ vъ l(i)cě Pr(i)bъnebža [s]ъ posl[ъ] Vin[od](o)lě [Ěk](o)vъ v(ъ) Otocě da iže to poreče klъni i bo(g) i bï(=12) ap(osto)la i g(=4) eva(n)j(e)listi i s(ve)taě Luciě am(e)nъ da iže sdě živetъ moli za ne boga azъ opatъ D(o)brovitъ zъdah crěkъvъ siju i svoeju bratiju sъ devetiju vъ dni kъneza kosъmъta obladajućago vъsu Kъrainu i běše vъ tъ dni Mikula vъ Otočъci [sъ S]vetuju Luciju vъ edino

Ja, u ime Oca i Sina i Svetoga Duha. Ja opat Držiha pisah ovo o ledini koju dade Zvonimir, kralj hrvatski u dane svoje svetoj Luciji. Svjedoče mi župan Desimir u Krbavi, Martin u Lici, Piribineg u Vinodolu i Jakov na Otoku. Da tko poreče, nega ga prokune i Bog i 12 apostola i 4 evanđelista i sveta Lucija. Amen. Neka onaj tko ovdje živi, moli za njih Boga. Ja opat Dobrovit zidah crkvu ovu sa svoje devetero braće u dane kneza Kosmata koji je vladao cijelom Krajinom. I bijaše u te dane [župa sv.] Mikula u Otočcu sa [župom] svetom Lucijom zajedno.

სახელითა მამისათა ძისათა და სულისა წმინდისათა, მე, აბატი დრჟიჰა (Držiha), ვიუწყები, რომ ზვონიმირმა ხორვატიის მეფემ ეს პატარა მდელო გადასცა წმინდა ლუსის. მოწმეები [იყვნენ] ზუპები დესიმირა კრბავასში, მარტინი ლიკაში, პირიბინები ვინოდოლში და იაკობი ოტოკში. ვინც ამას უარყოფს დაე დაწყევლოს თორმეტმა მოციქულმა, ოთხმა სახარებამ და წმინდა ლუსიმ. ამინ. ვინც აქ ცხოვრობს ილოცოს მათთვის. მე, აბატმა დობროვიტმა ჩემს ცხრა ბერ–მონაზონთან ერთად პრინც კოსმას მმართველობის დროს ავაგე ეს ეკლესია. მაშინ ოტოტაცის ნიკოლოზი [სამრევლო] შეუერთდა წმინდა ლუსის [სამრევლოს].

ლიტერატურა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

რესურსები ინტერნეტში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

Wikisource
Wikisource
ვიკიწყაროში არის სტატიასთან დაკავშირებული ორიგინალური ტექსტი
ვიკისაწყობში არის გვერდი თემაზე:

სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  1. 1.0 1.1 Bašćanska ploča Croatian. ihjj.hr. Institute of Croatian Language and Linguistics. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 23 ოქტომბერი 2014. ციტირების თარიღი: 18 October 2014.
  2. Fučić 1971, p. 238