აგლომერაცია

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
სხვა მნიშვნელობებისთვის იხილეთ აგლომერაცია (მრავალმნიშვნელოვნება).

საქალაქო აგლომერაცია (ლათ. agglomero, „ვუერთებ“) — დასახლებული პუნქტების, მეტწილად ქალაქური ტიპის, კომპაქტური დაჯგუფება, რომლებიც ალაგ-ალაგ ერთმანეთს ერწყმის და ერთიანდება რთულ მრავალკომპონენტურ დინამიკურ სისტემაში ინტენსიური საწარმოო, სატრანსპორტო და კულტურული კავშირებით.

ანსხვავებენ მონოცენტრისტულ (ერთი მსხვილი ქალაქი-ბირთვის გარშემო ფორმირებული, მაგ. თბილისის აგლომერაცია) და პოლიცენტისტულ აგლომერაციებს (რომელთაც რამდენიმე ქალაქი-ბირთვი აქვთ, მაგ. რურის აუზში ქალაქების დაჯგუფება გერმანიაში).

გაერთიანების მთავარი კრიტერიუმებია:

  • მასიური სამსახურებრივი, საგანმანათლებლო, საყოფაცხოვრება, კულტურული და რეკრეაციული მგზავრობები;
  • 1,5 საათის ფარგლებში დანიშნულების ადგილის მისაწვდომობა ტრანსპორტის კორიდორების გასწვრივ (რკინიგზა, ავტოგზა და მდინარე);
  • რეგულარული საგარეუბნო ელექტრომავლების, ავტობუსების, თბომავლების არსებობა;
  • საკუთარი ადმინისტრაციული რეგიონების დაქვემდებარებაში არსებული დასახლებები, გარდა ყველაზე მჭიდროდ მიმდებარე ურბანული დასახლებებისა;
  • აეროპორტის, სარკინიგზო კვანძი-ტერმინალის, სამდინარო პორტი-ტერმინალის ერთიანობა;
  • მჭიდრო დასახლება სატრანსპორტო კორიდორების გასწვრივ.

უმსხვილესი აგლომერაციები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

დიდი ტოკიოს არეალი, სადაც 35 მილიონ ადამიანზე მეტი ცხოვრობს

დედამიწის უმსხვილესი აგლომერაციები, რომელთა მოსახლეობა 10 მილიონს აღემატება (2007 წლის 21 აპრილის მონაცემებით):

აგლომერატი მცხოვრები მოიცავს ქვეყანა
1 ტოკიო 33,4 მლნ. იოკოჰამა, კავასაკი, საიტამა იაპონია
2 სეული 23,2 მლნ. მუჩჰონი, კოიანი, ინჩჰონი, სონამი, სუვეონი სამხ. კორეა
3 მეხიკო 22,1 მლნ. ნესახუალკოეტლი, ეკატეპეკი, ნაუკალპანი მექსიკა
4 ნიუ-იორკი 21,8 მლნ. ნიუარკი, პატერსონი აშშ
5 მუმბაი 21,3 მლნ. კალიანი, ტხანე, ულჰასნაგარი ინდოეთი
6 დელი 21,1 მლნ. ფარიდაბადი, გაზიაბადი ინდოეთი
7 სან-პაულუ 20,4 მლნ. გუარულიუსი ბრაზილია
8 ლოს-ანჯელესი 17,9 მლნ. რივერსაიდი, ანაჰაიმი აშშ
9 შანჰაი 17,3 მლნ. ჩინეთი
10 ოსაკა 16,6 მლნ. კობე, კიოტო იაპონია
11 კაირო 15,9 მლნ. გიზა, შუბრა ალ-შაიმა ეგვიპტე
12 მოსკოვი 15,8 მლნ. რუსეთი
13 კალკუტა 15,5 მლნ. ხაურა ინდოეთი
14 მანილა 15,4 მლნ. კალოოკანი, კესონი ფილიპინები
15 ჯაკარტა 14,9 მლნ. ბეკასი, ბოჰორი, დეპოკი, ტაგენგანგი ინდონეზია
16 კარაჩი 14,8 მლნ. პაკისტანი
17 გუანჯოუ 14,5 მლნ. ფოშანი ჩინეთი
18 დაკა 13,8 მლნ. ბანგლადეში
19 ბუენოს-აირესი 13,5 მლნ. სან-უსტო, ლა-პლატა არგენტინა
20 პეკინი 12,7 მლნ. ჩინეთი
21 რიო-დე-ჟანეირო 12,2 მლნ. ნოვა-იგუასუ, სან-გონსალო ბრაზილია
22 თეირანი 12,1 მლნ. კერეჯი ირანი
23 ლონდონი 12,0 მლნ. ინგლისი
24 სტამბოლი 11,7 მლნ. თურქეთი
25 ლაგოსი 10,0 მლნ. ნიგერია

ლიტერატურა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

რესურსები ინტერნეტში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]