აბული (ახალქალაქის მუნიციპალიტეტი)

აბული
სოფელი
	აბული;
ქვეყანა	საქართველო
მხარე	სამცხე-ჯავახეთის მხარე
მუნიციპალიტეტი	ახალქალაქის მუნიციპალიტეტი
თემი	კარტიკამი
კოორდინატები	41°24′05″ ჩ. გ. 43°36′32″ ა. გ. / 41.40139° ჩ. გ. 43.60889° ა. გ.
ცენტრის სიმაღლე	1960 მ
მოსახლეობა	535 კაცი (2014)
ეროვნული შემადგენლობა	სომხები 99,4 %
სასაათო სარტყელი	UTC+4

სხვა მნიშვნელობებისთვის იხილეთ აბული.

აბული^[2] — სოფელი ახალქალაქის მუნიციპალიტეტში, კარტიკამის თემში. აბული ახალქალაქის მუნიციპალიტეტის ყველაზე მაღალმთიანი სოფელია. იგი მდებარეობს პატარა აბულის მთის ძირას, მდინარე ფარავნის შენაკად აბულის სათავეში ზღვის დონიდან 1960 მეტრზე. ახალქალაქიდან დაშორებულია 12 კმ-ით.

დემოგრაფია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 535 ადამიანი.^[1]

აღწერის წელი	მოსახლეობა	კაცი	ქალი
2002	627^[3]
2014	535	261	274

არქეოლოგიური ძეგლები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

სოფელი განსაკუთრებით საინტერესოა არქეოლოგიურად. ფარავნის ტბის მახლობლად ნაციხარ-ნაქალაქარია: პატარა აბულის მთიდან სოფელს დასცქერის მშრალად ნაგები აბულის ციკლოპური ციხე — გვიანდელი ანტიკური ან ადრინდელი ანტიკური ან ადრინდელი ფეოდალური ხანის ნაციხარი, რომლის გალავნის გეგმა რვაწახნაგოვანია, კედლები აგებულია მსხვილი ფილებით და სისქით აღწევს 4 მეტრს, გარე კუთხეებთან აქვს კოშკები 7-8 მეტრი სიმაღლის. მის შესასვლელში, იქ, სადაც ძველი საურმე და სამანქანო გზა ერთდება, ზედაპირზევეა ქვაყუთის ტიპის საფლავები.

აბულის ცენტრში დგას დარბაზული ტიპის კარგად შენახული ეკლესია. სამხრეთის კედელზე შემორჩენილია ჯვარი და წარწერა: „ქრისტე შეიწყალე გალატოზნი“.

სოფლის სამხრეთ ნაპირზე ნამოსახლარი გორაა, რომელსაც თავდასაცავი გალავნის კვალი ეტყობა. აქ აკრეფილი კერამიკა წინარე და ადრეფეოდალური ხანისაა.

სოფლის დღევანდელი სასაფლაოს ტერიტორიაზე შემთხვევით აღმოჩენილი, მოზრდილი თიხის ჭურჭელი ახალქალაქის მუზეუმშია გამოფენილი. ის გვიანბრინჯაო-ადრერკინის ხანას განეკუთვნება. ალბათ ამავე ხანისაა ზემოთაღწერილი ნამოსახლარის გორაც.

ენათმეცნიერთა აზრით, სოფლისა და მთების ამ სახელწოდებაში შეიძლება გამოიყოს სპარსული სიტყვა „აბ“, რაც წყალს ნიშნავს, აბული კი წყლიან ადგილს.

ლიტერატურა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

მ. ბერიძე, ჯავახეთის ძეგლთა მდგომარეობა (სამეცნიერო ექსპედიციის ანგარიში, 1979 წ.). ჯავახეთი. ისტორია და თანამედროვეობა. გვ. 335-404, ახალციხე, 2002
დ. ბერძენიშვილი, ჯავახეთის ძველი სიმაგრეები. ჯავახეთი. ისტორია და თანამედროვეობა. ახალციხე. 2002 წ. გვ. 181-203.